İçeriğe atla

Gonopor

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Malacostraca sınıfının bir üyesi olan dişi Amerikan ıstakozunun alttan görünümü. Üçüncü yürüyen bacağın tabanında olan gonoporlar, hayvanın kuyruğunu işaret etmektedir.

Gonopor, birçok omurgasızda cinsel organ gözeneğidir. Böceklerin de dahil olduğu altı bacaklıların genelde bir tane gonopor vardır, ancak mayıs sineğinin bir çift gonoporu vardır.[1] Daha spesifik olarak, cinsiyetini değiştirmemiş dişilerde gonopor oviduktun girişiyken, erkeklerde ejekülasyon kanalının girişidir.

Gonoporun pozisyonu gruplar arasında önemli ölçüde farklılık gösterir, ancak genel olarak gruplar içerisinde sabittir. Bu durum, pozisyonunun bir "segmental belirleyici" olarak kullanılmasına olanak sağlar. Gonoporun pozisyonu, malacostracada altıncı göğüssel segmentte; symphylada dördüncü omurga kısmında; örümceğimsilerde ise opisthosomanın ikinci segmentindedir.[2] Böcekler ve çıyanlarda, gonopor hayvanın kuyruğuna yakın konumlanmışken,[2] kırkayaklarda kafanın yanındaki üçüncü vücut segmentindedir. Aynı zamanda ikinci ayak çiftinin yanındadır.[3]

Erkekler ve dişilerde gonoporların pozisyonu, ya bacağın tabanında ya da hayvanın sternumundadır. Bu pozisyonlar yengeçlerin sistematiğinde önemlidir.[4]

  1. ^ Nikita Kluge (2004). "Morphology of mayflies". The Phylogenetic System of Ephemeroptera. Springer. ss. 21-54. ISBN 978-1-4020-1974-6. 
  2. ^ a b Alessandro Minelli, Giuseppe Risco & Nigel Hughes (2003). "Tagmata and segment specification in trilobites". Richard A. Fortey (Ed.). Trilobites and their Relatives: Contributions from the Third International Conference, Oxford 2001. Issue 70 of Special Papers in Palaeontology. Wiley-Blackwell. ss. 31-43. ISBN 978-0-901702-81-4. 24 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2019. 
  3. ^ Hopkin, Stephen P.; Read, Helen J. (1992). The Biology of Millipedes. Oxford: Oxford University Press. ISBN 0198576994. 
  4. ^ Gary C. B. Poore, Shane T. Ahyong (2004). "Brachyura – crabs". Marine Decapod Crustacea of Southern Australia: a Guide to Identification. CSIRO Publishing. ss. 289-515. ISBN 978-0-643-06906-0.