Estergon Kuşatması (1594)
| Estergon Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı | |||||||||
 Estergon Kalesi ile (batısında) Vişegrad ve (Tuna'nın karşı kıyısında) Ciğerdelen palankaları | |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
.svg){kind=small} Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Avusturya Arşidüklüğü.svg){kind=small} Macaristan Krallığı |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
 Arşidük Matthias Kont Ferdinand Hardegg Miklós Pálffy Bálint Balassi (ölü) |
Kara Ali Bey (ölü) İsa Bey (ölü) Ahmed Bey | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
50.000 asker 30 top | 3.500 asker | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
|
~4-5.000 ölü 1.000 esir | ~1.000 ölü | ||||||||
Estergon Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu Savaşı'nda evre.
Arşidük Matthias (müstakbel Kutsal Roma Cermen İmparatoru) komutasındaki Alman ordusu 4 Mayıs-29 Haziran 1594 tarihleri arasında kuşattığı Estergon önünde yenilgiye uğrayarak kuşatmayı kaldırdı.
Kuşatma öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında 1593 yılında başlayan savaşın ilk yılında taraflar karşılıklı olarak bazı küçük kaleler işgal ederken 1594 yılının ilkbaharında iki Alman ordusu önemli Osmanlı kaleleri Estergon ve Hatvan'ı kuşattı.[1] Hatvan'ı kuşatan orduya Stirya Genel Valisi Teufenbach, Estergon'u ise İmparator II. Rudolf'un kardeşi Arşidük Matthias (müstakbel Kutsal Roma Cermen İmparatoru) komuta ediyordu.[2]
Kuşatma
[değiştir | kaynağı değiştir]
Arşidük Matthias komutasındaki yaklaşık 50.000 kişilik Alman ordusu 4 Mayıs 1594 tarihinde Estergon önlerine gelerek kuşatmayı başlattı. Orduda yaklaşık 15.000 Macar askeri de mevcuttu. Ünlü komutanlar arasında (aynı zamanda dönemin ünlü edebiyatçısı) Bálint Balassi, (bir önceki yıl askerî başarılar kazanan Kont Ferdinand Hardegg ve Miklós Pálffy ile Leo Gall ve Ferenc Nádasdy de vardı.
Osmanlı savunması ise kaledeki İsa Bey komutasındaki 3.000 askerin yanısıra, Tepedelen ve Tuna'nın karşı yakasındaki Ciğerdelen palankalarından oluşuyor, kale garnizonu Tuna üzerinden Budin'le bağlantısını koruyordu.
Alman komuta kademesinde kalenin süratle teslim olacağı kanısı hakimken Macar komuta kademesi ise zorlu bir kuşatmanın başladığının ayırdındaydı. Alman komutasındaki bu yanlış kanı nedeniyle Alman ordusu uzun süre etkili bir top ateşi icra edemedi. Keza Ciğerdelen'in ele geçirilmemesi de Tuna yolunu Türk garnizonu için açık tuttu[3] (Nitekim, 1 Haziran 1594'te Budin'den Tuna yoluyla gelip Estergon kalesine giren 500 yeniçeri kalenin savunmasını daha da pekiştirdi).
Kuşatmanın başladığı tarihlerde Koca Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu da 6 Mayıs'ta Belgrad'dan hareketle cephe hattına doğru yürüyüşüne başladı.
8 Mayıs'ta Alman ordusu şiddetli top ateşine[3] başladı ve günde yaklaşık 1.800 mermi yağdırmaya başladı. 10 Mayıs'ta kasabayı ele geçiren Alman ordusu top ateşini kaleye yakınlaştırarak şiddetlendirdi. Buna mukabil Tepedelen'de Türk birliklerinin karşı top ateşi Alman ordusuna zayiat verdirmeye başladı. 9 Mayıs'taki hücum Türk garnizonunun şiddetli direnişi sonucunda püskürtüldü. 19 ve 22 Mayıs'taki müteakip hücumlar da Almanların ağır kayıplarıyla püskürtülürken Türk garnizonunun komutanları Kara Ali Bey ve İsa Bey de hayatlarını kaybettiler. Komutayı Ahmed Bey devraldı.
Alman ordusu üç büyük taarruz daha icra ettiyse de bunlar da ağır kayıplarla püskürtüldü.[4] Kayıpları artan ve Osmanlı ordusunun yaklaştığını haber alan Arşidük Matthias kuşatmayı kaldırmaya karar verdi.
29 Haziran 1594 tarihinde yenik Alman ordusu kuşatmayı kaldırarak geri çekilmeye başladı. Bunun üzerine huruç harekâtına girişen kale garnizonu Alman ordusuna 1.000 ölü daha verdirirken bir o kadar askeri de esir aldılar.[5]
Kuşatma sonrası
[değiştir | kaynağı değiştir]Hatvan ve Estergon'u kuşatmadan kurtaran Osmanlı ordusu ileri harekâtını sürdürerek 17 Temmuz 1594'te Tara, 29 Temmuz'da ise St. Marton kalelerini zaptetti ve 31 Temmuz'da kuşattığı Yanıkkale'yi (9-10 Eylül'deki muharebedeki zaferin ardından) 27 Eylül'de fethetti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "mohacsi-csata.hu "Estergon Kuşatması" (Macarca)". 10 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2024.
- ^ "Naima Tarihi", Naima Mustafa, çev.Zuhuri Danişment, Bahar Basımevi, İstanbul (1967), c.I, s.87-88
- ^ a b "Hungarian-Ottoman wars" internet sitesi, 8. bölüm, "The Long War, Part Eight / Summer 1594, the death of Balassi" (İngilizce)". 30 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2024.
- ^ "Türkiye Tarihi", Yılmaz Öztuna, Hayat Kitapları, İstanbul (1965), c.8, s.24
- ^ "Türk Silahlı Kuvvetleri Tarihi - Osmanlı Devri - Osmanlı-Avusturya Harbi 1593-1606", Ankara Genelkurmay Basımevi (1985), s.82