İçeriğe atla

Digambara

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Meşhur Digambara bilgini Kundakunda

Digambara (/dɪˈɡʌmbərə/; "gökyüzüne bürünmüş", "gök giyinen") Caynizm'in iki büyük mezhebinden biridir, diğeri ise Şvetambara'dır (beyaz giysili). Sanskritçe Digambara kelimesi "gökyüzüne bürünmüş" anlamına gelir ve herhangi bir giysiye sahip olmama uygulamasına atıfta bulunur.[1]

Digambara ve Şvetambara gelenekleri, giyim kurallarından, tapınaklarından ve ikonografilerinden, kadın rahiplere karşı tutumlarından, efsanelerine ve önemli gördükleri metinlere kadar, çeşitli alanlarda tarihi farklılıklara sahiptir.[2]

Digambara rahipleri, herhangi bir maddi mala bağlı olmama ve sahip olmama erdemini benimser. Rahipler, yollarına çıkan veya oturmadan önce böcekleri temizlemek ve böylece hayatlarını kurtarmak için düşmüş tavus kuşu tüylerinden yapılmış bir süpürge olan piççi taşırlar.[1]

Digambara edebiyatı yalnızca M.S. 1. yüzyıla akdar geriye gider. Günümüze ulaşan en eski kutsal Digambara metni, ikinci yüzyılın ortalarından kalma Darasena'nın Şatkandagama "Altı Bölümden Oluşan Kutsal Yazılar"ıdır.[3] Digambara geleneğinin en önemli bilgin-keşişlerinden biri de Kundakunda'ydı.

Digambara Cayntoplulukları şu anda çoğunlukla Hindistan'ın Racastan, Uttar Pradeş, Delhi, Bihar, Carkand, Madya Pradeş, Maharaştra, Karnataka ve Tamil Nadu gibi eyaletlerinde bulunmaktadır.[4] Hindu ve Cayn çalışmaları uzmanı Jeffery D. Long'a göre, Hindistan'daki tüm Caynların beşte birinden azı Digambara mezhebine mensuptur.

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]

Heinrich Zimmer'e göre, Digambara kelimesi iki Sanskritçe kelimenin birleşimidir: Dik (दिक्) (uzay, gökyüzü) ve ambara (अम्बर) (giysi). Bu kelime uzayın dört köşesini dolduran elementlerden yapılmış giysileri olanlara atıfta bulunur.[5]

Kutsal metinler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Digambara mezhebi, Şvetambara mezhebinin metinlerini ve kanonik edebiyatını reddeder. Caynizm'in kurucusu olan Mahavira'nın sözlerinin ne günümüze ulaştığına ne de birileri tarafından kaydedilebildiğine inanırlar.[6] Bilinen en eski iki Digambara metni - Satkandagama ve Kasayapahuda - ağırlıklı olarak Prakrit dilinde yazılmış, ruh ve karma teorisi hakkında bir incelemedir. Filolojik olarak, bu metinler yaklaşık 2. yüzyıla aittir ve Digambaracıların iddialarının aksine bunların "çok eski çağlardan kalma" olduğunu düşündüren hiçbir şey yoktur.[7]

Pratikler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Münzevilik

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bir Digambara keşişinin yaşam tarzı ve davranış biçimi mulaçara adı verilen bir kurallar sistemi tarafından yönlendirilir. Bu, keşiş için 28 mula guņa'yı (birincil nitelikler) içerir.[8] Bu normları içeren en eski metin, muhtemelen Matura bölgesinde ortaya çıkan ve Vattekara'ya atfedilen 2. yüzyıl Mulaçara'sıdır.[9]

Bu kurallar şu şekildedir: 5 mahavrata (büyük yeminler); 5 samiti (kısıtlamalar); 5 indriya niroda (beş duyunun kontrolü); 6 avaşyaka (kesin uyulması gerekenler); ve 7 niyama (kurallar).

Numara Guna
(özellik) 		Açıklaması
Mahavrata-
Beş Büyük Yemin[10][11] 		1. Ahimsa Ne bir canlıya zarar vermek, ne de bir başkasının eylem, söz veya düşünceleriyle zarar vermesini isteme veya teşvik etmek. Buna yemek pişirmek, yemek pişirmek için ateş yakmak, meyve koparmak veya canlılara zarar veren herhangi bir davranıştan kaynaklanan yaralanma da dahildir.[12]
2. Satya Doğruyu söylemek, fakat eğer doğruyu söylemek canlılara zarar verecekse susmak
3. Asteya Verilmedikçe hiçbir şeyi almamak ve gerekli ve ihtiyaç duyulandan fazlasını kabul etmemek.[13]
4. Brahmaçarya Hiçbir şekilde seks yapmamak ve eylem (izleme, katılma, teşvik etme), kelimeler (duyma, okuma, yazma) veya düşünceler yoluyla doğal veya doğal olmayan cinsel tatminde bulunmamak.[14]
5. Aparigraha Dünyevi her şeyden, maldan, mülkten, istekten ve ruhun dışındaki her türlü mülkten vazgeçmek.[15]
Samiti-
Kısıtlamalar[16][17] 		6. irya Sadece daha önce yürünmüş ve çiğnenmiş yollardan dikkatli bir şekilde yürüyün. Diğer canlılara kazara zarar vermemek için karanlıkta veya çimenlerde yürümeyin. Keşiş, vahşi bir hayvan tarafından saldırıya uğradığında veya şiddet yanlısı biri ona zarar vermek üzere olduğunda kendini kurtarmak için koşmamalıdır, çünkü koşmak diğer canlılara zarar verebilir.[18]
7. başa İftira, gıybet, yalan konuşmadan kaçınmak. Dinleyicilerinde yanlış anlama, şüphe, yanlış bilgi, ikiyüzlülük, fesat veya kendini beğenmişlik yaratmaya yardımcı olan veya yanlış yönlendiren kasıtlı olarak uzun veya kısa ifadelerden kaçınmak.[19]
8. esana Sakıncalı yiyecekleri asla kabul etmemek ve kabul edilen yiyecekler arasından da daha lezzetli olanlarını yememek.[20]
9. adana-nikşepana Piççi'yi (keşişlerin yollarına çıkan böcekleri kenara almak için kullandıkları tüy demeti) ve kamandalu'yu (suyu filtrelemek için kullanılan içi boş sebze kabağı) kullanırken dikkatli olmak.
10. pratiştapan Vücut atıklarını (idrar ve dışkı gibi) sadece böcekleri ve diğer canlıları dikkatlice bir kenara ittikten sonra vücuttan atmak.[21]
İndriniroda[22] 11–15. Beş duyuyu kontrol altına alma Dokunma (sparşana), tat (rasana), koku alma (grana), görme (çakşu) ve duyma (şrotra) ile ilgili duyu nesnelerine karşı tüm bağlılık ve nefreti atmak. Sadu (keşiş), duyuları aracılığıyla zihni memnun eden tüm arzuları ve faaliyetleri ortadan kaldırmalıdır. Keşiş olmadan önce ailesi ve arkadaşlarıyla olan tüm bağlarını, ilişkilerini de sonlandırmalıdır.[23]
Avasyaka –
Kesin Uyulması Gerekenler[24][22] 		16. Samayika Her şeye karşı tarafsız bir tutumu günde on sekiz gari boyunca uygulamak (1 gari = yaklaşık 24 dakika).[23]
17. stuti Tirtankaraları yani Cayn peygamberlerini hatırlamak ve selamlamak.
18. vandana Açaryalar, gurular, putlar ve tanrıların imgeleri üzerinde meditasyon yapmak ve onlara tapınmak.[25][26][27]
19. Pratikramana Herhangi bir yemini ve davranış kuralını ihlal ettiğiniz için itiraf, pişmanlık ve kendinizi kınama;[28] kişinin ruhunu, şimdiki veya geçmiş yaşamlarındaki erdemli veya kötü karmalardan arındırması.
20. Pratikayan Gelecekte yiyecek, içecek ve konfordan vazgeçmeyi ve gelecekteki hataları önlemeyi listeleyen ve vaat eden mantraları okumak.[29]
21. Kayotsarga Belirli bir süreliğine bedene olan bağlılıktan vazgeçmek.[29] Bu, genellikle Bahubali ikonografisinde yaygın olan bir biçimde ayakta, çıplak ve hareketsiz bir duruştur.[30]
Niyama-
Kurallar[22][31] 		22. adantdavan Asla dişleri temizlememek[32]
23. buşayan Sert zeminde uyumak
24. asnana Asla banyo yapmamak[31]
25. stiti-bocan Yemeği ayakta yemek, yemeği avuçlarla almak (çatal bıçak vb. kullanmamak)[32]
26. Sanskrit: ahara Sadece günde bir kere yemek yemek,[33] sadece yemek yenildiği zaman su içmek[34]
27. keşa-lonç Vücudundaki tüm kılları periyodik olarak kendi eliyle yolmak.[35]
28. çıplaklık Her zaman sürekli çıplak olmak (sadece digambara mezhebi için geçerli)[36]

Digambara rahipleri, parigraha (sahip olma) olarak kabul edildiği için hiçbir kıyafet giymezler çünkü Cayn teolojisine göre sahip olunan her eşya nihayetinde dünyaya bağlanmaya yol açar.[37] Rahipler, küçük böcekleri çıkarmak ve yaralanmaya neden olmaktan kaçınmak için düşmüş tavus kuşu tüylerinden yapılmış bir süpürge olan piççi ve saf, sterilize edilmiş su taşımak için kullanılan kamandalu (kabak) taşırlar.[38] Tüm rahiplerin başı Açarya diye adlandırılırken, azizlerin aziz hocası upadyaya olarak isimlendirilir.[39]

Rahipler, kolları sertçe aşağıda, dizleri düz ve ayak parmakları öne doğru bakacak şekilde, katı ve hareketsiz bir duruşla günlük olarak kayotsarga meditasyonunu gerçekleştirirler.[5]

Rahibeler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Digambara geleneğindeki kadın rahibelere aryika denir.[40] Digambara rahibeleri, erkek rahiplerin aksine, kıyafet giyerler. Bağlanmama ve sahip olmama gibi inançları göz önüne alındığında, Digambara geleneği kadınların erkekler gibi kurtuluşa (mokşa) ulaşamayacağını ve bir rahibenin başarabileceği en iyi şeyin bir sonraki yeniden doğuşta bir erkek olarak yeniden doğmak olduğuna inanır.[1] Jeffery Long, rahiplerin Digambara manastırlarındaki rahibelerden daha yüksek statüde kabul edildiğini belirtmektedir.[1] Digambara rahiplerinin bakış açısına göre, hem Digambara rahibeleri hem de Şvetambara rahipleri ve rahibeleri gerçek din adamları değildir, sadece normal insanlardan daha dindar Cayn sivilleridir.[41]

Digambara rahibelerinin sayısının, Şvetambara geleneklerinde bulunan rahibelere kıyasla nispeten az olduğu söylenebilir. 1970'ler ve 1980'lerde Cayn alt geleneklerine ilişkin yapılan bir araştırmaya göre Hindistan'da yaklaşık 125 Digambara rahibi ve 50 Digambara rahibesi vardı. Bu rakamlar, Şvetambara geleneğindeki 3.400 rahibe ve 1.200 rahibe kıyasla çok daha azdır.[42]

Alt mezhepler

[değiştir | kaynağı değiştir]
Cayn Digambara Mezhepleri[43]

Günümüzde Digambara topluluğu çeşitli alt mezheplere ayrılmıştır: Digambara Terapanti, Bispanti, Taranpanti (veya Samayiapanti), Gumanapanti, Totapanti ve Kancipanti.[44]

Digambara mezhebine yönelik eleştiriler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Padmanab Caini'nin eleştirileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ünlü bir Cayn bilgini olan Padmanab Caini, Digambara mezhebinin kutsal yazılarını araştırdıktan sonra yaptığı eleştirileri şöyle açıklamıştır:[45]

Ritüeller ve münzevi uygulamalar: Caini, kamusal çıplaklık ve tüm malların reddi gibi aşırı münzevi uygulamalara vurgu yapmanın, manevi gelişime daha az odaklanılmasına ve ruhani gelişim için pek önemli olmayan ritüelistik uygulamalara daha fazla önem verilmesine yol açtığını belirtmektedir.

Sivil-münzevi ikiliği: Caini, münzeviler ile laik siviller (din adamı olmayanlar) arasındaki keskin ayrımı eleştirir.[46]

Kutsal metin otoritesi: Caini'ye göre Digambara mezhebi, Şvetambara mezhebinin uyguladığı Cayn ilkelerini ve öğretilerini tam olarak temsil etmeyen oldukça sınırlı bir kutsal metin setine sahiptir. Caini, Digambara'nın Şvetambara kanonik kutsal metinlerini reddetmesini de sorgulamaktadır. Bu reddin Caynizm içinde birlik eksikliğine ve parçalanmaya yol açtığını savunur. Ayrıca Digambaraların daha sonraki metinlere otantik kutsal metinler olarak güvenmelerinin tarihsel ve metinsel titizlikten yoksun olabileceğini de belirtir.[46]

Cinsiyet ve çıplaklık: Caini, kamusal çıplaklık uygulamasının ataerkil tutumu güçlendirebileceğini ve kadınların manevi faaliyetini sınırlayabileceğini güçlü bir şekilde savunur. Digambaralar, kadınların kurtuluşa ulaşmak için erkek olarak yeniden doğmaları gerektiğinie inanırlar ve Caini bunu cinsiyet ayrımcılığı ve eşitsizliği nedeniyle eleştirir.[46] Digambara geleneğinde kadın çıplaklığının eşit şekilde değer görmediğini veya izin verilmediğini, Digambara inancının mokşa'nın çıplaklık olmadan elde edilemeyeceğini belirtmesi nedeniyle kadınların manevi faaliyetini büyük ölçüde sınırladığını savunur. Ayrıca, erkek çıplaklığının maneviyatın erkekleşmesine yol açtığını belirtir. Caini ayrıca Digambara mezhebinin tarihsel olarak erkek egemen bir gelenek olduğunu ve kadınların maneviyat yolunda çeşitli engellerle karşılaştığını belirtimektedir.[45]

Tarihsel gelişim: Caini ayrıca, Digambara geleneğinin, tamamen Caynizm'in içinden değil; Hinduizm, Acivika ve Budizm'e yanıt olarak ortaya çıkmış olabileceğini ileri sürmektedir.[46]

Nalini Balbir'in eleştirileri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Caynizm üzerine çalışan diğer bir akademisyen olan Nalini Balbir, Digambara'nın kadınların kurtuluşu hakkındaki görüşlerini eleştirmiş ve kutsal metinlerin daha kapsayıcı ve cinsiyete eşit bir şekilde yorumlanmasını savunmuştur. Eleştirilerini şu şekilde sıralamıştır:

Cinsiyet ayrımcılığı: Balbir, Digambara'nın kadınların şimdiki hayatlarında kurtuluşa ulaşamayacakları inancını cinsiyet ayrımcılığı olarak görmektedir.

Biyolojik determinizm: Digambara kutsal metinleri kadınların ruhsal sınırlamalarını biyolojilerine bağlar ve onları kutsal olmayan kişiler olarak görür. Balbir, bu görüşü dar ve modası geçmiş bir bakış açısı olarak eleştirmektedir.

Kutsal metinleri temel almaması: Balbir, kadınların kurtuluşa ulaşamayacaklarını söyleyen anlatının eski Cayn kutsal metinleri (Şvetambara külliyatı) tarafından desteklenmediğini ve daha sonra ortaya çıkan yorumlara dayandığını savunmaktadır.

Cayn ilkeleriyle çelişki: Balbir, kadınların aydınlanmaya ulaşamayacağı görüşünün Caynizm'in temel eşitlik ilkesi ve tüm canlıların kurtuluşa ulaşma potansiyeli anlayışıyla çeliştiğini belirtmektedir.[47]

Digambara-Şvetambara farkları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Farklı antik Cayn metinlerini reddetmenin veya kabul etmenin dışında, Digambaralar ve Śvetāmbaralar şu gibi diğer önemli şekillerde farklılık gösterir:

Śvetāmbaralar, 23. tirtankara olan Parşvanata'nın yalnızca "dört sınırlama" öğrettiğine inanırlar (bilim insanlarının Cayn manastır hayatını tartışan antik Budist metinleri tarafından doğrulandığını söylediği bir iddia). Aynı şekilde Mahāvīra'nın da sadece "beş yemin" öğrettiğini kabul ederler.[48] Digambara mezhebi Śvetāmbara yorumlarına katılmaz[49] ve Parşvanata ile Mahāvīra'nın öğretilerinde farklılık olduğu teorisini reddeder.[50] Ancak, Digambaralar ve Śvetāmbaralar Mahavira tarafından öğretilen beş yemini takip eder. Aradaki tek fark, Śvetāmbaraların Parşvanata'nın Mahavira'dan bir yemin daha az (Brahmaçarya hariç dört yemin) öğrettiğine inanmalarıdır. Ancak, Śvetāmbara mezhebinin rahipleri de Açaranga Sutra'da belirtildiği gibi beş yeminin hepsini takip eder.[51]

Digambaralar hem Parşvanata'nın hem de Mahāvīra'nın evlenmediğine inanırken, Śvetāmbara, 23. ve 24. tirtankaranın ikisinin de evlendiğine inanır. Śvetāmbara versiyonuna göre, Parşvanata, Prabavati ile evlenmiştir[52] ve Mahāvīraswāmi, kendisine Priyadarşana adında bir kız çocuğu doğuran Yaşoda ile evlenmiştir.[53] İki mezhep, Mahāvīra'nın annesi Trişala'nın kökeni[54] ve annelerinin rahimdeyken kaç tane uğurlu rüya gördüğü gibi Tirtankara'nın biyografilerinin ayrıntıları konusunda da farklılık göstermektedir. Digambaralar tirtankaraların annelerinin tirtankaralara hamile olduğu esnada 16 farklı uğurlu rüya gördüğüne inanırken, Śvetāmbaralar bunun 14 olduğuna inanmaktadır.[55]

Śvetāmbaralar, kanonik olmayan literatür tarafından desteklenen kapsamlı bilgi içeren bir külliyata sahip oldukları için daha kapsamlı bir kutsal yazı setine sahiptir. Digambara literatürü hacim olarak çok daha azdır ve kutsal yazıları Śvetāmbaralarınkinden daha yenidir.[56]

Śvetāmbaralar, Cayn külliyatının hala korunduğuna inanırken, Digambaralar orijinal külliyatın Mahāvīra'nın nirvanasından (ölümünden) yaklaşık 200 yıl sonra kaybolduğuna inanmaktadır.[56] Śvetāmbaralar ayrıca daha zengin bir kanonik olmayan edebiyata sahiptir.[57]

Digambaralar, Rişaba, Vasupucya ve Neminata'nın oturma pozisyonundayken her şeyi bilen üç tirtankara olduğuna ve diğer tirtankaraların ayakta münzevi pozisyonunda olduğuna inanır. Buna karşılık, Śvetāmbaralar, oturma pozisyonundaki üç kişinin Rişaba, Nemi ve Mahāvīra olduğuna inanır.[58]

Śvetāmbara Cayn metinlerine göre, Rişabanata'nın zamanından bugüne kadar, manastır topluluğu sadulardan daha fazla sadvi'ye (erkek dilencilerden daha fazla kadın dilenci) sahipti. Modern çağın Tapa Gaçç'ında, sadvi'lerin sadulara (rahibelerin rahiplere) oranı yaklaşık 3,5'e 1'dir.[59] Śvetāmbara'nın aksine, Digambara mezhebinin manastır topluluğu ağırlıklı olarak erkeklerden oluşuyordu.[60]

Digambara geleneğinde, bir erkek insan, ruhunun yeniden doğuşlardan kurtuluşunu çilecilik yoluyla elde etme potansiyeline sahip, zirveye en yakın kişi olarak kabul edilir. Kadınlar, erkek olarak yeniden doğmak için karmik erdem elde etmelidir ve ancak o zaman Digambara mezhebinde ruhsal kurtuluşa ulaşabilirler.[1] Śvetāmbaralar ise kadınların da çileci uygulamalar yoluyla saṃsāradan (reenkarnasyon döngüsünden) kurtuluşa ulaşabileceğine inanırlar.

Śvetāmbaralar, 19. Tirtankara Mallinata'nın kadın olduğunu belirtir.[61] Ancak, Digambaralar bunu reddeder ve Mallinata'ya bir erkek olarak tapar.[62]

Galeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Tirtankara Parşvanat heykeli, Naugaza Tapınağı, Alvar, Racastan, Hindistan.
    Tirtankara Parşvanat heykeli, Naugaza Tapınağı, Alvar, Racastan, Hindistan.
  • Gvalior, Madya Pradeş, Hindistan'da bulunan Gujari Mahal (Gvalior Kalesi Müzesi) önemli Cayn eserlerine sahiptir.
    Gvalior, Madya Pradeş, Hindistan'da bulunan Gujari Mahal (Gvalior Kalesi Müzesi) önemli Cayn eserlerine sahiptir.
  • Cayn tirtanakra heykelleri, Gvalior.
    Cayn tirtanakra heykelleri, Gvalior.
  • Mahavira ve 24 tirtankarayı gösteren kaya resmi, Badami Cayn mağara tapınağı, Karnataka, Hindistan.
    Mahavira ve 24 tirtankarayı gösteren kaya resmi, Badami Cayn mağara tapınağı, Karnataka, Hindistan.
  • Modern dönemin en büyük Digambara Cayn keşişlerinden Açarya Vidyasagar diğer keşişlerle beraber yürürken. Fotoğrafın sağ tarafında ona hürmet göstermek için diz çöken Cayn kadınları görülebilir.
    Modern dönemin en büyük Digambara Cayn keşişlerinden Açarya Vidyasagar diğer keşişlerle beraber yürürken. Fotoğrafın sağ tarafında ona hürmet göstermek için diz çöken Cayn kadınları görülebilir.
  • Açarya Vidyasagar Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile birlikte, Kasım 2023.
    Açarya Vidyasagar Hindistan Başbakanı Narendra Modi ile birlikte, Kasım 2023.
  • Halen yaşayan önemli Cayn keşişlerinden Muni Pramansagar Ci
    Halen yaşayan önemli Cayn keşişlerinden Muni Pramansagar Ci
  • 17 metre yüksekliğindeki Gommateşvara Bahubali heykeli, Karnataka, Hindistan.
    17 metre yüksekliğindeki Gommateşvara Bahubali heykeli, Karnataka, Hindistan.
  • Hem Digambara hem de Şvetambara mezhebinin kutsal kabul ettiği Antarikş Parşvanat Tapınağı, Şirpur, Maharaştra, Hindistan.
    Hem Digambara hem de Şvetambara mezhebinin kutsal kabul ettiği Antarikş Parşvanat Tapınağı, Şirpur, Maharaştra, Hindistan.
  • Palitana'daki Şri Adişvar Cayn tapınağı
    Palitana'daki Şri Adişvar Cayn tapınağı

Dipnotlar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b c d e Long, Jeffery D. (22 Mart 2013). Jainism: An Introduction (İngilizce). I.B.Tauris. ss. 17-18. ISBN 978-0-85771-392-6. 
  2. ^ Dundas, Paul (2002). The Jains. 2nd ed. London ; New York: Routledge. ss. 53-59. ISBN 978-0-415-26605-5. 
  3. ^ Dundas, Paul (2002). The Jains. 2nd ed. London ; New York: Routledge. ss. 63-65. ISBN 978-0-415-26605-5. 
  4. ^ Jain, Jyotindra; Fischer, Eberhard (1978). Jaina iconography. Iconography of religions. Instituut voor godsdiensthistorische beelddocumentatie. Leiden: E. J. Brill. ss. 1-2, 8-9. ISBN 978-90-04-05259-8. 
  5. ^ a b Zimmer, Heinrich Robert; Campbell, Joseph (1990). Philosophies of India. 1. Indian ed. Delhi: Motilal Banarsidass Publ. s. 210. ISBN 978-81-208-0739-6. 
  6. ^ Dundas, Paul (2002). The Jains. 2nd ed. London ; New York: Routledge. ss. 79-80. ISBN 978-0-415-26605-5. 
  7. ^ Dundas, Paul (2002). The Jains. 2nd ed. London ; New York: Routledge. ss. 63-65, 79-80. ISBN 978-0-415-26605-5. 
  8. ^ Muni Pramansagar (2008). Jain Tattva-Vidya (İngilizce). Bhartiya Gyanpeeth. ss. 189-191. 
  9. ^ Dundas, Paul (2002). The Jains. 2nd ed. London New York: Routledge. s. 80. ISBN 978-0-415-26605-5. 
  10. ^ Vijay K. Jain 2011, s. 93–100.
  11. ^ Champat Rai Jain 1926, s. 26.
  12. ^ Champat Rai Jain 1926, ss. 27–28.
  13. ^ Champat Rai Jain 1926, s. 30.
  14. ^ Champat Rai Jain 1926, ss. 30–31.
  15. ^ Champat Rai Jain 1926, ss. 31–32.
  16. ^ Vijay K. Jain 2012, s. 144–145.
  17. ^ Champat Rai Jain 1926, ss. 32–38.
  18. ^ Champat Rai Jain 1926, s. 33.
  19. ^ Champat Rai Jain 1926, ss. 34–35.
  20. ^ Champat Rai Jain 1926, ss. 35–36.
  21. ^ Champat Rai Jain 1926, ss. 37–38.
  22. ^ a b c Vijay K. Jain 2013, ss. 189–191, 196–197.
  23. ^ a b Champat Rai Jain 1926, ss. 38–39.
  24. ^ Vijay K. Jain 2012, s. 143.
  25. ^ Champat Rai Jain 1926, ss. 26, 38–39.
  26. ^ Colette Caillat; Nalini Balbir (2008). Jaina Studies (İngilizce). Motilal Banarsidass. ss. 236-241 with footnotes. ISBN 978-81-208-3247-3. 
  27. ^ Kristi L. Wiley (2009). The A to Z of Jainism. Scarecrow. ss. 226-227. ISBN 978-0-8108-6337-8. 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019. 
  28. ^ Kristi L. Wiley (2009). The A to Z of Jainism (İngilizce). Scarecrow. s. 170. ISBN 978-0-8108-6337-8. 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019. 
  29. ^ a b Robert Williams (1991). Jaina Yoga: A Survey of the Mediaeval Śrāvakācāras (İngilizce). Motilal Banarsidass. s. 184. ISBN 978-81-208-0775-4. 2 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2019. 
  30. ^ Umakant Premanand Shah 1987, ss. 79–80.
  31. ^ a b Champat Rai Jain 1926, s. 46–47.
  32. ^ a b Champat Rai Jain 1926, s. 47–48.
  33. ^ Champat Rai Jain 1926, s. 48–49.
  34. ^ Champat Rai Jain 1926, s. 36.
  35. ^ Champat Rai Jain 1926, s. 44–45.
  36. ^ Champat Rai Jain 1926, s. 45–46.
  37. ^ Dundas, Paul (2002). The Jains. 2nd ed. London ; New York: Routledge. s. 45. ISBN 978-0-415-26605-5. 
  38. ^ Singh, Upinder (2015). A history of ancient and early medieval India: from the Stone Age to the 12th century. 7. Impression. Delhi: Pearson. s. 316. ISBN 978-81-317-1120-0. 
  39. ^ Champat Rai Jain (1926). Sannyāsa Dharma. s. 21. 
  40. ^ Champat Rai Jain (1 Haziran 1926). Sannyāsa Dharma (İngilizce). s. 141. 
  41. ^ Dundas, Paul (2002). The Jains. 2nd ed. London New York: Routledge. ss. 49-50. ISBN 978-0-415-26605-5. 
  42. ^ Howard, Veena, (Ed.) (2020). The Bloomsbury research handbook of Indian philosophy and gender. Bloomsbury research handbooks in Asian philosophy. Londra: Bloomsbury Publishing Plc. ss. 105-106. ISBN 978-1-4742-6959-9. 
  43. ^ Glasenapp, Helmuth (1999). Jainism: An Indian Religion of Salvation. Motilal Banarsidass Publ. s. 382. ISBN 9788120813762. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2012. 
  44. ^ Sangave, Vilas Adinath (1980). Jaina Community: A Social Survey (İngilizce). Popular Prakashan. ss. 51-56. ISBN 978-0-317-12346-3. 
  45. ^ a b "Gender and Salvation". publishing.cdlib.org. 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2025. 
  46. ^ a b c d Jaini, Padmanabh S. (1998). The Jaina Path of Purification (İngilizce). Motilal Banarsidass Publishe. ISBN 978-81-208-1578-0. 
  47. ^ JaineLibrary, Anish Visaria. "Search, Seek, and Discover Jain Literature". jainqq.org. 25 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2025. 
  48. ^ Jones, Constance; Ryan, James Daniel; Melton, J. Gordon (2007). Encyclopedia of Hinduism. Encyclopedia of world religions (İngilizce). New York, NY: Facts On File. s. 211. ISBN 978-0-8160-5458-9. 
  49. ^ Jaini, Padmanabh S., (Ed.) (2000). Collected papers on Jaina studies. 1. ed. Delhi: Motilal Banarsidass Publishers. ss. 27-28. ISBN 978-81-208-1691-6. 
  50. ^ Shah, Umakant Premanand (1987). Jaina-rūpa-maṇḍana. 1: Jaina iconography. 1. publ. New Delhi: Abhinav Publ. s. 5. ISBN 978-81-7017-208-6. 
  51. ^ "Jaina Sutras, Part I (SBE22): Contents". sacred-texts.com. 25 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2025. 
  52. ^ Jain, Kailash Chand (1991). Lord Mahāvīra and his times. Rev. ed. Delhi: Motilal Banarsidass. s. 12. ISBN 978-81-208-0805-8. 
  53. ^ Shah, Natubhai (2004). Jainism. 1. 1. Indian ed. Delhi: Motilal Banarsidass Publ. s. 73-74. ISBN 978-81-208-1938-2. 
  54. ^ Shah, Natubhai (2004). Jainism. 1. 1. Indian ed. Delhi: Motilal Banarsidass Publ. ss. 73-74. ISBN 978-81-208-1938-2. 
  55. ^ Shah, Umakant Premanand (1987). Jaina-rūpa-maṇḍana. 1: Jaina iconography. 1. publ. New Delhi: Abhinav Publ. s. 17. ISBN 978-81-7017-208-6. 
  56. ^ a b "Jain Agama Literature". www.cs.colostate.edu. 5 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2025. 
  57. ^ Kelting, M. Whitney (30 Ağustos 2001), Kelting, M. Whitney (Ed.), Religious Knowledge and Stavan Collecting, Oxford University Press, s. 0, 5 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Ocak 2025 
  58. ^ Shah, Umakant Premanand (1987). Jaina-rūpa-maṇḍana. 1: Jaina iconography. 1. publ. New Delhi: Abhinav Publ. ss. 79-80. ISBN 978-81-7017-208-6. 
  59. ^ Cort, John E. (2001). Jains in the world: religious values and ideology in India (İngilizce). New York: Oxford University Press. s. 47. ISBN 978-0-19-513234-2. 
  60. ^ Flügel, Peter (2006). Studies in Jaina History and Culture: Disputes and Dialogues. Routledge Advances in Jaina Studies. Milton: Taylor & Francis Group. ss. 314-331. ISBN 978-1-134-23552-0. 
  61. ^ Vallely, Anne, (Ed.) (2002). Guardians of the transcendent: an ethnography of a Jain ascetic community. Anthropological horizons. Toronto Buffalo: University of Toronto Press. s. 15. ISBN 978-0-8020-8415-6. 
  62. ^ Dundas, Paul (2002). The Jains. 2nd ed. London New York: Routledge. s. 56. ISBN 978-0-415-26605-5. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Digambara&oldid=34777720" sayfasından alınmıştır