Clori, Tirsi e Fileno
Clori, Tirsi e Fileno Cantata a tre, HWV 96 George Frideric Handel'in 1707 yılında bestelediği komik kantatı. İki erkeği seven bir kadın çobanın kararsızlığı yüzünden ikisini de kaybetmesini konu alır. Üç ses (2 soprano) ve refakçı orkestra olarak 1 alto) ve 2 blokflüt, 2 obua, 1 lavta, yaylıçalgılar ile klavsenden oluşan bir "continuo" bölümü için hazırlanmıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]1706'da Handel Hamburg'dan ayrılıp güneye seyahat ederek İtalya'ya vardı. İtalya'da müziksever Markiz Francesco Maria Ruspoli ona destek sağladı. Handel Roma'da markize ait Binelli Sarayı ile markizin Ruspoli'deki kır=şal malikanesi arasında seyahat edip gidip gelmeye başladı. 14 Ekim 1707 tarihli bir nota kopyacısının verdiği faturadan anlaşıldığına göre Handel "Clori, Tirsi e Fileno" kantatını Ekim'de hazırlamaya başlamıştır. Bu kantain ne zaman bitirildiği ve ne zaman Markiz'e bir konserde sunulduğu hakkında hiç bilgi bulunmaktadır. Fakat bilinmektedir ki Handel o yıl sonunda Floransa'ya Rinaldo operasının yapımına gitmiştir. Bunlardan çıkartılan sonuca göre Handel 1707 sonbaharında bu kantatı tamamlamış ve bu kantat özel olarak Roma'da patronu Marchese Francesco Maria Ruspoli için verilen bir konserde çalınmıştır.
Bundan sonra bu kantatın hiç çalınmadığı; eserin partisyon notalarının kayıp olduğu; ama Londra'da British Library'de bazı tek tük parçalar bulunduğu uzun yıllar kabul edilmekte idi. 1889'de "Friedrich Chrysander" adlı bir müzikolog elde bulunan partitür parçalarının baskısını yapmıştı. Fakat 1960'ta Alman müzikolog "Rudolf Ewerhart" Munster'de bulunan "Santini Koleksiyonu" içinde tek bir nüsha "Clori, Tirsi e Fileno" kantatının tüm partisyon notalarının bulunduğunu dünyaya ilan etti.
Yeni bulunan tüm partisyon notalarının daha önce British Library'de bulunan bölüm parçaları ile karşılaştırıldığı zaman bu esere eldeki tek tüm nüshadan sonra ekler ve revizyonlar yapıldığı sonucu ortaya çıkartmıştır.
Diğer eserlere konulan kısımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Eser daha sonradan Handel'in daha ünlü olmuş opera eserlerindeki şarkılar için ve diğer eserleri için nota kaynağı görevini görmüştür. 1707 sonlarında Handel hazırladığı Rodrigo operası için bu kantatdaki "Un sospiretto" aryasını kullanmıştır. 1709'da hazırladığı Agrıpinna operasında "Se vuoi pace" aryası bu kantattaki "Amo Tirsi" aryası müziğini kullanmaktadır. Kantatdaki 2 ikili 1711'de hazırlanan Rinaldo operasında bulunmaktadır. 1718'de tüm İngilizce olarak hazırladığı Açış and Galatea operası versiyonundaki "As when the dove" aryası da kantatdaki "Amo Tirsi" aryası müziğini kullanır. Kantat'ın "uvertürü" tek bir klaveyili çalgı için değiştirilmiş ve 1720'de yayımlanan "Klavsen Suiteleri"'nin ilk cildi arasında "G-Minör Suite"'in açılış bölümünü sağlamıştır. 1732'de bestelediği Açış ve Galatea operasının genişletilmiş İtalyanca-İngilizce versiyonu içinde yine kantatdaki "Un sospiretto" aryası bulunmaktadır ve aynı eserdeki "Come la rondinella" aryası da kantatdaki bulunan bir aryadır. 1734'te ise hazırladığı paştiş Oreste operası için kantatin uvertürünü tüm orkestra için kullanmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anthony Hicks, "Handel: Clori, Tirsi, e Fileno," makalesinden uyarlama
- "IMSLP Petrucii Music Library" websitesinde "Clori, Tirsi e Fileno, HWV 96 (Handel, George Frideric)" maddesi. [1] 6 Şubat 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
