Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi veto yetkisi

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi veto yetkisi, Birleşmiş Milletler Antlaşmasının 27. Maddesi gereğince güvenlik konseyinin mevcut beş daimi üyesi olan Çin, Fransa, Rusya, Birleşik Krallık ve ABD'ye alınan kararları veto etme yetkisi vermesidir.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinde alınan bir karar sırasında daimi üyelerin çekimser durumu veto olarak sayılmaz.^[1] Veto yetkisi ayrıca genel sekterer seçimi sırasında da kullanılmaktadır. Ama Birleşmiş Milletlerin genel sekreter seçimleri sırasında kapalı oylama yapmasından kaynaklı bu hak kullanılamamaktadır.

Birleşmiş Milletler veto yetkisi yalnızca güvenlik konseyi için geçerlidir. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu gibi yerlerde daimi üyelerin veto yetkisi bulunmamaktadır.

Eleştiri

Birleşmiş Milletlerin veto yetkisi vermesi birçok kesim tarafından adaletsiz olması nedeni ile eleştirildi. Nedeni olarak veto yetkisine sahip olan bir ülke konseyin ortak kararını tek başına veto edip bozabilir. Geçmişte Amerika Birleşik Devletleri sıklıkla İsrail'i eleştiren kararları tek başına veto etti.^[2] Ayrıca eleştirinin diğer bir sebebi daimi üyelerin yaptığı barışa ters durumlara karşı alınabilecek kararları veto etmesi. Geçmişte Rusya Kırım'ın ilhakını kınayan bir kararı veto etti. Uluslararası Af Örgütü beş daimi üyenin vetolarını "sivilleri koruma çıkarlarının üzerinde kendi siyasi çıkarlarını veya jeopolitik çıkarlarını desteklemek" için kullandıklarını iddia etti.^[3]

Kaynakça

^ Krzan, Bartłomiej (1 Aralık 2012). "Internationaler Strafgerichtshof und Sicherheitsrat der Vereinten Nationen. Zur Rolle des Sicherheitsrats bei der Verfolgung völkerrechtlicher Verbrechen durch den IStGH". Archiv des Völkerrechts. 49 (4): 480-482. doi:10.1628/000389212799320348. ISSN 0003-892X.
^ "KSG Faculty Research Working Paper Series : The Israel Lobby and U.S. Foreign Policy". web.archive.org. 2 Şubat 2007. 2 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.
^ "Amnesty calls on UN powers to lose veto on genocide votes". BBC News (İngilizce). 25 Şubat 2015. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.

[1] Krzan, Bartłomiej (1 Aralık 2012). "Internationaler Strafgerichtshof und Sicherheitsrat der Vereinten Nationen. Zur Rolle des Sicherheitsrats bei der Verfolgung völkerrechtlicher Verbrechen durch den IStGH". Archiv des Völkerrechts. 49 (4): 480-482. doi:10.1628/000389212799320348. ISSN 0003-892X.

[2] "KSG Faculty Research Working Paper Series : The Israel Lobby and U.S. Foreign Policy". web.archive.org. 2 Şubat 2007. 2 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.

[3] "Amnesty calls on UN powers to lose veto on genocide votes". BBC News (İngilizce). 25 Şubat 2015. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2023.

[1]

[2]

[3]