Baraleti Kilisesi
.JPG) Baraleti Kilisesi | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Baraleti, Ahalkalaki Belediyesi, Samtshe-Cavaheti, Gürcistan |
| Koordinatlar | 41°32′38″K 43°30′32″D / 41.54389°K 43.50889°D |
| İnanç | Gürcü Ortodoks Kilisesi |
Baraleti Theotokos Kilisesi (Gürcüce: ბარალეთის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია) Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Ahalkalaki Belediyesi'ne bağlı Baraleti köyünde yer alan bir Orta Çağ Hristiyan kilisesidir. Kilise, tarihi Javaheti ilinde, etnik açıdan karışık olan Ermeni-Gürcü köyünün kalbinde yer almaktadır. 13. yüzyıldan kalma Gürcüce yazıtlı iki nefli bir bazilikadır. Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.[1]
Mimarisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Baraleti Kilisesi, doğu cephesinde bulunan ve Orta Çağ Gürcü alfabesi asomtavruli ile yazılmış bir taş yazıtta yazdığı üzere 1213 yılında inşa edildiği tahmin edilmektedir. Yazıtta, inşaatın Lasha'nın tahta çıktığı zaman bittiği yazar. Burada Gürcistan kralı IV. Giorgi'den bahsedilmektedir. Ancak, metin aslında yeniden inşa edilme tarihinde bahsediyor olabilir, çünkü kilisenin planı daha önceki bir dönemin, özellikle 11. yüzyılın özelliklerini taşımaktadır.[2]
Kilise, kesme taşlardan inşa edilmiş iki nefli bir bazilikadır. Çatı döşeme taşlarla kaplıdır. Yapının girişi güneydedir. Her cephe tek bir pencereyle delinmiştir. Duvarlar raf benzeri saçaklar içerir. Orta ve kuzey nefler yarım dairesel apsisle sınırlandırılmış ve pilaster ve kemerlerle çevrilmiştir. Güney nef, daha alçak ve dardır ve daha küçük bir yarı dairesel apsisle sınırlandırılmıştır. Bir çan kulesi 19. yüzyılda kilisenin batı cephesinin üzerine inşa edilmiştir. Dış dekorasyon sade olup, orta nefin güney duvarına gömülmüş zarar görmüş bir kabartma içerir. Bu kabartma, aslanların içindeki Daniel'i tasvir eder. Doğu cephede ise 13. yüzyıldan kalma bir yazıt bulunmaktadır.[3][4]
Kilise mezarlığı[değiştir | kaynağı değiştir]
Kilisenin etrafına dağılmış birkaç mezar taşı vardır. Mezar taşlarından birinin üzerindeki yazıt, yerel Gürcü rahip Petre Hmaladze'yi (1775–1856) onurlandırır. Ayrıca Hmaladze'nin, 1829'da Rus İmparatorluğu'nun kontrolüne geçmeden önce Osmanlı egemenliği altındaki bölgede Hristiyanlığı savunmasına olan katkılarından bahseder. Hmaladze, 2015 yılında Gürcü Ortodoks Kilisesi tarafından azizlik mertebesine yükseltilmiştir.[5]
Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]
.JPG)
.JPG)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "List of Immovable Cultural Monuments" (PDF) (Gürcüce). National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. 12 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Temmuz 2019.
- ^ Kharadze, Koba (2003). ჯავახეთის ხუროთმოძღვრული და ბუნების ძეგლები [Monuments of architecture and nature of Javakheti] (Gürcüce). Tiflis. s. 38.
- ^ Gamkrelidze, Gela; Mindorashvili, Davit; Bragvadze, Zurab; Kvatsadze, Marine, (Ed.) (2013). "ბარალეთი [Baraleti]". ქართლის ცხოვრების ტოპოარქეოლოგიური ლექსიკონი [Topoarchaeological dictionary of Kartlis tskhovreba (The history of Georgia)] (PDF) (Gürcüce). Tiflis: Georgian National Museum. s. 93. ISBN 978-9941-15-896-4. 29 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2019.
- ^ Vacheishvili, Nikoloz; Tumanishvili, Dimitri (2000). Javakheti: Historical-Architectural Guidebook. Tiflis: National Agency for Cultural Heritage Preservation of Georgia. s. 25. ISBN 999288570X.
- ^ Guliashvili, Shorena (2018). "საისტორიო ცენტრალურ არქივში დაცული დოკუმენტები მეცხრამეტე საუკუნეში ჯავახეთში მოღვაწე მღვდლის პეტრე ხმალაძის შესახებ [Documents from the historical central archive on Petre Khmaladze, a 19th-century priest in Javakheti]". საერთაშორისო კონფერენცია „არქივთმცოდნეობა, წყაროთმცოდნეობა - ტენდენციები და გამოწვევები“ 25-27 ოქტომბერი, 2017 წელი [International Conference Archival and Source Studies – Trends and Challenges. 25-27 October, 2017] (PDF) (Gürcüce). Tiflis. ss. 258-263. ISBN 978-9941-8-0504-2. 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2019.