Anaharsis
| Anakharsis | |
|---|---|
| İskit Prensi | |
 18. yüzyıl portresi, eski bir oyulmuş mücevher temel alınarak yapılmıştır. | |
| Doğum | MÖ 6. yüzyıl ortaları |
| Ölüm | MÖ 6. yüzyıl sonları |
| Babası | Gnurus |
| Dini | İskit dini |
| Meslek | Filozof |
Anakharsis (/ˌænəˈkɑːrsɪs/; Grekçe: Ἀνάχαρσις), MÖ 6. yüzyılda yaşamış, tarihselliği belirsiz[1] bir İskit prensi ve filozoftur.[2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Anakharsis, İskit kralı Saulius'un kardeşiydi ve her ikisi de bir önceki İskit kralı Gnurus'un oğullarıydı.[2][1]
Tarihi bir şahsiyet olarak Anakharsis'in yaşamı hakkında çok az somut ayrıntı bilinmektedir. Kendisinin Yunanistan'a seyahat ettiği ve burada muhtemelen Yunan kültüründen etkilendiği bilinmektedir.[2]
Anakharsis, daha sonra kardeşi Saulius tarafından İskitlerin atalarından kalma Yılan Bacaklı Tanrıça'ya Hylaea ülkesindeki[2] tapınağında kurban kestiği, geceleri orgiastik ve şamanistik bir ritüel gerçekleştirdiği, bu sırada elbisesine resimler taktığı ve davul çaldığı için öldürüldü.[3]
Antik Yunan yazarı Halikarnassoslu Herodotos, Anakharsis'in İskit geleneklerini terk edip Yunan geleneklerini benimsediği için öldürüldüğünü iddia etmiştir, ancak bu iddia muhtemelen Herodotus'un kendisi tarafından uydurulmuştur.[2] Anakharsis tarafından gerçekleştirilen dini ritüeller bunun yerine İskitlerin travesti Anarya rahiplerininkine daha yakındı.[3]
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Batıda temenos'da, Apollo Iētros (çev. 'Apollo the Healer') tapınağının bulunduğu Pontic Olbia'da bulunan bir amforada, Anakharsis'in oğlu olabilecek Anaperrēs (Grekçe: Αναπερρης) adlı bir İskit tarafından bu tanrıya "baba balı" adandığı kaydedilmiştir.[4][5]
Saulius'un oğlu ve halefi olan Anakharsis'in yeğeni Idanthyrsus, daha sonra Yunanlar arasında MÖ 513'te Perslerin İskitya işgaline karşı direnişiyle ün kazanacaktır.[1]
Grek-Roma felsefesinde
[değiştir | kaynağı değiştir]Daha sonra Greko-Romen geleneği Anakharsis'i "Barbar bilgeliğini" temsil eden bir tür "asil vahşi" olarak efsanevi bir figüre dönüştürdü ve bu nedenle eski Yunanlar onu Yunanistan'ın Yedi Bilgesi'nden biri olarak dahil ettiler.[2] Sonuç olarak, Anakharsis Yunan edebiyatında popüler bir figür haline geldi,[1] ve hakkında Solon'un arkadaşı olduğu iddiaları da dahil olmak üzere birçok efsane ortaya çıktı.[2]
Antik Yunan tarihçisi Kymeli Ephoros, daha sonra Anakharsis'in bu imajını İskitlerin idealize edilmiş bir imajını yaratmak için kullanmıştır.[1]
Sonunda Anakharsis, Yunan edebiyatında tamamen ideal bir "doğa adamı" ya da "asil vahşi" figürü haline geldi ve kendisine MÖ 3. yüzyılda Letters of Anacharsis adlı bir eser atfeden Kinikler'in favori figürü oldu.[1]
Anakharsis'in Yunan filozoflarının gözde karakterlerinden birine dönüşmesi nedeniyle, onunla ilgili antik yazıların neredeyse tamamı Yunan edebiyatı hakkındadır ve bu da tarihsel bir figür olan Anakharsis'in kendisine ilişkin bilgilerin değerlendirilmesini zorlaştırmaktadır.[1]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g Ivantchik 2018.
- ^ a b c d e f g Ivantchik 2016, s. 314.
- ^ a b Ustinova 1999, s. 79.
- ^ Rusyayeva 2007, s. 99-100.
- ^ Rusyayeva 2003, s. 97.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ivantchik, Askold I. (2016). "L'idéologie royale des Scythes et son expression dans la littérature et l'iconographie grecques : l'apport de la numismatique" [The Royal Ideology of the Scythians and its Expression in Greek Literature and Iconography: the Contribution of Numismatics]. Dialogues d'histoire ancienne (Fransızca). 42 (1). ss. 305-329. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2023.
- Ivantchik, Askold (2018). "Scythians". Encyclopædia Iranica. New York, Amerika Birleşik Devletleri: Encyclopædia Iranica Foundation; Brill Publishers. Erişim tarihi: 23 Ekim 2021.
- Rusyayeva, A. S. (2007). "Religious Interactions between Olbia and Scythia". Braund, David; Kryzhintskiy, S. D. (Ed.). Classical Olbia and the Scythian World: From the Sixth Century BC to the Second Century AD. Oxford, Birleşik Krallık: Oxford University Press. ss. 93-102. ISBN 978-0-197-26404-1.
- Rusyayeva, Anna S. (2003). "The Main Development of the Western Temenos of Olbia in the Pontos" (PDF). Bilde, Pia Guldager; Højte, Jakob Munk; Stolba, Vladimir F. (Ed.). The cauldron of Ariantas: studies presented to A.N. Ščeglov on the occasion of his 70th birthday. Aarhus, Danimarka: Aarhus University Press. ss. 93-116. ISBN 978-8-779-34923-0.
- Ustinova, Yulia (1999). The Supreme Gods of the Bosporan Kingdom: Celestial Aphrodite and the Most High God. Leiden, Hollanda; Boston, Amerika Birleşik Devletleri: Brill Publishers. ISBN 978-9-004-11231-5.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Laërtius, Diogenes (1925). "The Seven Sages: Anacharsis". Lives of the Eminent Philosophers. 1:1. Hicks, Robert Drew tarafından çevrildi (Two volume bas.). Loeb Classical Library.- "Jean Jacques Barthelemy's The Travels of Anacharsis the Younger in Greece" (Fransızca). 13 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi.
