Ahmet Remzi Yüreğir
Ahmet Remzi Yüreğir | |
|---|---|
.jpg) Basın Anıtı, Sanatçılar Parkı, Adana | |
| Doğum | 1892 Adana |
| Ölüm | 7 Ekim 1951 (58-59 yaşlarında) |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | Adana Öğretmen Okulu |
| Meslek | Gazeteci, politikacı |
| Çocuk(lar) | 5 |
Ahmet Remzi Yüreğir (1892, Adana - 7 Ekim 1951), Türk gazeteci ve politikacıdır.
1918 yılı sonlarından itibaren yayımlanan ve Türkiye'nin en eski yerel gazetelerinden biri olan Yeni Adana Gazetesi'nin kurucusudur. VIII. dönem TBMM'de Seyhan (Adana) milletvekili olarak görev yapmıştır.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1892 yılında Adana'da doğdu. Annesi Raziye Hanım, babası Abdullah Bey'dir.[1] Adana Öğretmen Okulunu bitirdi.[2] Öğretmenlik mesleğine Adana'da başladı. Adana Türkgücü Cemiyeti adlı spor teşkilatının kurucuları arasında yer aldı.
1915 yılı Temmuz ayında İstanbul'a izcilik kampında staj yapmaya giti. Dönüşnde seferberlik ilan edildiği için silah altına alındı ve Tepebağ'daki Askeri Dikimevi'nde müdürlük görevinde bulundu. Ardından Şam'a gönderildi. I. Dünya Savaşı'nın bitmesi üzerine VII. Ordu ile birlikte Adana'ya geri döndü.[1]
Mondros Mütarekesi imzalandığında Adana'da bulunan Ahmet Remzi Bey, Yıldırım Orduları Komutanı Mustafa Kemal Paşa'nın Suriye bozgunundan sonra karargâhını kurduğunu bu şehirde millî bir mücadele başlatmak için destek toplamak üzere yaptığı toplantılara katıldı.
Mustafa Kemal'in çalışmalarından etkilenen Ahmet Remzi Bey, 1918 yılında öğretmenliğini sürdürürken arkadaşı Mehmet Avni Doğan ile birlikte Adana Gazetesi'ni çıkardı. İşgal güçleri matbaayı basarak Kuvay-ı Milliye'yi destekleyen Adana Gazetesi'ni kapatınca 5 gün sonra Yeni Adana Gazetesi'ni çıkarmaya başladı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında tüm güçlüklere karşın gazeteyi çıkarmayı sürdürdü. 8 sayı çıkardıktan sonra Fransızların yine matbaayı basıp işçileri tutuklaması ve kendisi için ölüm fermanı çıkarması üzerine kadın kılığına girerek şehirden kaçtı.[3]
Sivas’ta başlayan ulusal hareketi desteklemek üzere Kayseri’de Adana Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’ni kurdu ve bir dönem için cemiyetin tek üyesi oldu. Kuvay-ı Milliye’nin alt yapısını oluşturmak üzere Yeni Adana gazetesini büyük bir inatla önce Karaisalı’da, daha sonra Pozantı’da çıkarmayı sürdürdü.[3]
Ahmet Remzi Bey, gazeteyi Karaisalı’da kullanılmayan bir vagonda tek başına hazırlamıştır. Pozantı’nın Fransız işgalinden kurtulması üzerine hemen Pozantı’ya geçmiş ve cepheden dönen yedek subaylarla güçlenen bir kadro ile yayını sürdürmüştür. Ayda 300-500 tane basabildiği gazeteyi hayvan sırtlarında gizlice köylere ulaştıran Ahmet Remzi Yüreğir gazetesini uzun süre yaşattı. 1921’de Pozantı’dan Adana’ya geçti ve yaşadığı sürece gazetesinin Cumartesi hariç her gün düzenli olarak çıkarmayı sürdürdü. Ahmet Remzi'den sonra oğulları tarafından sürdürülen gazetenin yayın hayatı 105 yıl sürdü.[4]
1930 yılında Serbest Cumhuriyet Fırkası’na katılan Ahmet Remzi, partinin Adana sorumluluğunu üstlendi. 1940'lı yıllarda CHP içinde yer aldı; 1946-1950 yıllarında CHP Adana milletvekili oldu.[1] CHP’nin 1950 seçimlerinden yenilgi ile çıkmasından sonra partinin yeniden yapılanma çabaları doğrultusunda İstanbul’da İnkılap isimli bir gazeteyi parti adına çıkarmak için çalışmalara başladı, ancak bir trafik kazası sonucu 7 Ekim 1951 günü hayatını kaybetti.[5]
Kurtuluş Savaşı anıları torunu Zeynep Tiraje Yüreğr tarafından "Adana’nın Kurtuluş Mücadelesi Anıları" adıyla kitaplaştırılmıştır.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c İdem, Tekin (11 Temmuz 2019). "Ahmet Remzi Yüreğür'in Hayatı ve 8. Yasama Dönemi Meclis Faaliyetleri". Journal of History School. 8 (XXII): 323-351. doi:10.14225/Joh733. ISSN 1308-5298. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ ÖZÇELİK, Şeyda (1 Ocak 2013). "Yeni Harflerin Kabulü Ve Adana Basını'na Yansıması: "Yeni Adana" ve "Türk Sözü" Gazetesi". Journal of Turkish Studies. 8 (Volume 8 Issue 7): 393-393. doi:10.7827/turkishstudies.5299. ISSN 1308-2140. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ a b Yildiz, Filiz; Ünal, Sevda (31 Aralık 2021). "MİLLİ MÜCADELE'DEN GÜNÜMÜZE YEREL BİR GAZETE: YENİ ADANA". Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 30 (3): 223-234. doi:10.35379/cusosbil.1026735. ISSN 1304-8899. 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ Bayraktar, Ahmet Çağatay (2 Ağustos 2023). "Savaşlara dayandı, krize dayanamadı: Yeni Adana gazetesi kapandı". 24 Saat Gazetesi. 22 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2024.
- ^ "Kurucumuz Ahmet Remzi Yüreğir'i ölümünün 64. yıldönümünde saygı ile anıyoruz". Yeniadana.net. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.
- ^ ""Ahmet Remzi Yüregir'in Kaleminden Kurtuluş Mücadelesi Anıları"". Küçük Saat. 22 Ocak 2023. 20 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2024.