1460'lar
Görünüm
Binyıllar: | 2. binyıl |
---|---|
Yüzyıllar: | |
Onyıllar: | |
Yıllar: |
1460'lar 1 Ocak 1460 günü başlayıp 31 Aralık 1469 günü sona eren Jülyen Takvimi'nin on yılıdır.
Olaylar
1460
- Ekim
- Amasra, Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi.
- Tosya, Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi.
- Mora Despotluğu dağıldı (kuruluşu 1349).
- Fatih Sultan Mehmet tarafından Kapalıçarşı yaptırıldı.
- İsviçre'nin Basel şehrinde Basel Üniversitesi kuruldu.
1461
- Fatih Sultan Mehmed, Trabzon'u fethetti (Trabzon İmparatorluğu'nun sonu).
- Candaroğulları Beyliği dağıldı (kuruluşu 1291).
1462
- 27 Mart - Çar III. İvan, Rusya tahtına çıktı.
- Eylül - Midilli'nin Fethi gerçekleşti.
1463
- Bosna, Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi.
1464
1465
- Kazak Hanlığı, Kerey Han (Kerey Xan) tarafından kuruldu (dağılışı 1847).
- Kaheti Krallığı kuruldu (dağılışı 1762).
- Fransa Kralı XI. Louis ile kendisi için bir krallık kurma hedefli güçlü yerel yönetici Burgonya Dükü olan I. Charles arasında Essonne'da, bir şato önünde bulunan ova üzerinde meydan savaşı gerçekleşti.
- Gürcü Krallığı'nın son hükümdarı VIII. George tahttan indirildi.
- Fes Ayaklanması gerçekleşti. Ebu Muhammed Abdulhak öldürüldü, Meriniler hanedanı sona erdi.
- Dulkadiroğulları Beyliği'nde Şah Budak Bey'ın hükümdarlık dönemi başladı.
- Topkapı Sarayı'nın yapımına başlandı (tamamlanması 1478).
- İstanbul Murat Paşa Camii'nin inşasına başlandı.
- 1335 yılında "Tekkebağ Köyü" olarak kurulan yerleşim yeri Erenköy olarak değiştirildi.
1466
- Arvanid Sancağı, Elbasan Kalesi'nin inşa edilmesinden sonra Avlonya ve Elbasan olmak üzere iki sancağa ayrıldı.
- Almanca basılan ilk İncil olan Mentelin İncili yayınlandı.
- İlk gözlük mağazası Strazburg'da açıldı.
1467
1468
1469
- Karakoyunlu Devleti dağıldı (kuruluşu 1380).
Önemli insanlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- I. Charles (Cesur) (1433–1477), Burgonya Dükü, hükümdarlığı 1467–1477
- Fransalı Jean Fouquet (1420–1481), ressam
- II. Francis (1433–1488), Brittany Dükü, r. 1458–1488
- Tibetli Gendun Drup (1391–1474), Birinci Dalai Lama
- Portekizli Diogo Gomes (1420–1485), denizci, kaşif ve yazar
- Mainzlı Johannes Gutenberg (1395?–1468), matbaacı ve hareketli tip baskı makinesinin mucidi
- Portekizli Gemici Henrique (1394–1460), Portekiz prensi ve keşiflerin hamisi
- Gallerli William Herbert (1423–1469), York yanlısı asilzade
- İngiltere'li Sir Thomas Malory (1405?–1471), asker, Parlamento üyesi, siyasi tutuklu ve Le Morte d'Arthur'un yazarı
- İngiltere'li Richard Neville (1428–1471), soylu, yönetici ve askeri komutan
- Moralı Dimitrios Paleologos (1407–1470), Bizans Prensi ve Mora Despotu
- Moralı Thomas Paleologos (1409–1465), Bizans Prensi ve Mora Despotu
- III. Filip (İyi) (1396–1467), Burgonya Dükü, hükümdarlığı 1419–1467
- Richard Plantagenet, Gloucester Dükü (1452–1483), İngiliz Prensi, Yorklu komutan ve geleceğin İngiltere Kralı
- Richard Plantagenet, İngiltere'nin 3. York Dükü (1411-1460), asilzade, askeri komutan ve İngiltere Tahtı'na Yorklu hak iddia eden kişi
- IV. Mar Shimun, Doğu Asur Kilisesi Patriği (Patrikhane o zamanlar Musul'da bulunuyordu), 1437-1497 yılları arasında görev yaptı
- Tlacaelel (1397-1487), Aztek İmparatorluğu'nun Tlacochcalcatl'ı
- Gallerli Jasper Tudor (yaklaşık 1431–1495), asilzade ve maceracı
- Gallerli Owen Tudor (yaklaşık 1400–1461), İngiliz Kralları sarayında asker ve saray mensubu
- Floransalı Andrea del Verrocchio (1435–1488), ressam, heykeltıraş ve kuyumcu
Doğumlar
1460
- XII. Muhammed, Gırnata Emirliği'nin son hükümdarı (ö. 1533)
- Alemşah Halime Begüm, Safevi Devleti'nin kurucusu Şah İsmail'in annesi (ö. 1522 / 1523)
- Gezici vaiz Pian di Meleto, Rönesans dönemi İtalyan ressam (ö. 1549)
- Juan de la Cosa, İspanyol haritacı, fatih ve kâşif (ö. 1510)
- Juan Ponce de León, İspanyol konkistador (ö. 1521)
- Konstanty Ostrogski, Litvanya Büyük Dükalığı'nın bir prens ve generali (ö. 1530)
1461
- 5 Ağustos - I. Alexander Jagiellon, Litvanya Büyük Dükası, Polonya kralı (ö. 1506)
- tarihi bilinmeyen
- Ahmet Kazani, din bilgini (ö. 1542)
1462
- 27 Haziran - XII. Louis, Fransa kralı (ö. 1515)
- 19 Kasım - İmparator Go-Kashiwabara, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 104. imparatoru (ö. 1526)
- tarihi bilinmeyen
- Pietro Lando, Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 78'inci düka (ö. 1545)
1463
- Saturnino Gatti, İtalyan Rönesans dönemi ressamı ve heykeltıraşı (ö. 1518)
1464
- Philippe Villiers de L'Isle-Adam, Hospitalier Şövalyeleri'nin üyesi olan şövalye (ö. 1534)
1465
- 11 Aralık - Ashikaga Yoshihisa, Ashikaga şogunluğunun dokuzuncu şogunu (ö. 1489)
- tarihi bilinmeyen
- I. Mehmed Giray, Kırım Hanlığı hükümdarı (ö. 1523)
- Ahmed Sultan, II. Bayezid'in Amasya valisi olan oğlu (ö. 1513)
- Pîrî Reis, Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınan Osmanlı Türk'ü denizci ve kartografı (ö. (1554)
- Vittore Carpaccio, İtalyan asıllı Venedik Rönesansı ekolüne bağlı ressam (ö. 1526)
1466 * 11 Şubat - Yorklu Elizabeth, VII. Henry'nin karısı, VIII. Henry'nin annesi, IV. Edward'ın kızı, III. Richard'ın yeğeni ve V. Edward'ın kızkardeşi (ö. 1503)
- 9 Eylül - Ashikaga Yoshitane, Ashikaga şogunluğunun 10. şogunu (ö. 1523)
- 28 Ekim - Desiderius Erasmus, Kuzey Avrupa Rönesansı'nın önemli ustası ve klasik edebiyat araştırmacısı, hümanist bilgin ve ilahiyatçı (ö. 1536)
- 30 Kasım - Andrea Doria, Cenevizli amiral ve condottieri (ö. 1560)
- II. Montezuma, Aztek kralı (ö. 1520)
- Alonso de Ojeda, İspanyol denizci, kaşif, vali ve istilacı (ö. 1515)
- Mehmed Gazzâlî, Osmanlı müderris, müellif (ö. 1531)
1467
- 1 Ocak - I. Zygmunt, Jagiellon Hanedanı üyesi Lehistan kralı, Litvanya Büyük Dükü (ö. 1548)
- 26 Ocak - Guillaume Budé, Fransız hümanist (ö. 1540)
- tarihi bilinmeyen
- Pedro Álvares Cabral, Brezilya'nın kâşifi olarak kabul edilen Portekizli denizci (ö. 1526)
- Şehzade Korkut, Sultan II. Bayezid'in şehzadesi ve Yavuz Sultan Selim'in ağabeyi (ö. 1513)
1468
- 29 Şubat - III. Paulus, papa (ö. 1549)
- tarihi bilinmeyen
- Ahmed Karahisari, Osmanlı hattatı (ö. 1556)
- Francesco Donato, Venedik Cumhuriyeti'ne "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 79. düka (ö. 1553)
- Rodrigo de Bastidas, İspanyol kâşif ve fatih (ö. 1527)
1469
- 15 Nisan - Guru Nanak, Sihlerin ilk gurusu (ö. 1539)
- 3 Mayıs - Niccolò Machiavelli, tarih ve politika biliminin kurucusu sayılan Floransalı düşünür, devlet adamı, askerî stratejist, şair ve oyun yazarı (ö. 1527)
- 15 Mayıs - Kemalpaşazâde veya İbn-i Kemal, Osmanlı Şeyhülislamı (ö. 1534)
- 10 Ekim - Yavuz Sultan Selim, 9. Osmanlı padişahı, 88. İslam halifesi (ö. 1520)
- tarihi bilinmeyen
- Bediüzzaman Mirza, Timurlar Devleti'nin son hükümdarı (ö. 1515)
- Vasco da Gama, Avrupa'nın en başarılı kaşiflerinden, Avrupa'dan çıkıp doğrudan Hindistan'a giden ilk kişi olarak bilinen Portekizli denizci (ö. 1524).
Ölümler
1460
- 3 Ağustos - II. James, İskoçya kralı (d. 1430)
- 13 Kasım - Gemici Henrique, Portekiz prensi (d. 1394)
- tarihi bilinmeyen
- Fahreddin-i Acemi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, din alimi, müderris
- Hamza Bey, İstanbul'un Fethi sırasında Osmanlı donanmasına komuta eden Kaptan-ı Derya
1461
- 22 Temmuz - VII. Charles, Fransa Kralı (d. 1403)
- tarihi bilinmeyen
- Domenico Veneziano, İtalyan erken rönesans dönemi ressamı (d. 1410)
- İnal, Mısır Memlûk Sultanı (d. 1380)
1462
- 27 Mart - II. Vasili, Moskova büyük prensi (d. 1415)
- tarihi bilinmeyen
- II. Esen Buğra, Moğalistan hanı
1463
- 1 Kasım - David Megas Komnenos, Trabzon İmparatorluğu'nun son imparatoru (d. y. 1408)
- tarihi bilinmeyen
1464
- 23 Şubat - İmparator Zhengtong, Çin'in Ming Hanedanı'nın altıncı ve sekizinci imparatoru (d. 1427)
- 18 Haziran - Rogier van der Weyden, Flaman ressam (d. 1399 / 1400)
- 1 Ağustos - Cosimo de' Medici, Medici Bankası'nın ikinci kurucusu olarak da bilinen Floransa'da yaşamış bankacı ve siyasetçi (d. 1389)
- 14 Ağustos - II. Pius, papa (d. 1405)
- tarihi bilinmeyen
- II. İbrahim, Karamanoğulları beyi
- Pir Bahaeddin Erzincanî
1465
- 12 Mayıs - Thomas Paleologos, Mora Despotu (d. 1409)
- Ağustos - II. Abdülhak, Fas Sultanı (d. 1419)
- tarihi bilinmeyen
1466
- Ağustos - I. Hacı Giray, Kırım Hanlığı'nın kurucusu (d. 1397)
- Eylül - Karamanoğlu İshak Bey, Karamanoğulları Beyliği'nin 18. beyi (d. ?)
- 13 Aralık - Donatello, Floransalı Rönesans öncüsü heykeltıraş (d. 1386)
- tarihi bilinmeyen - Yahyâ-yı Şirvânî, Azeri sufi
1467
1468
- 17 Ocak - İskender Bey, Arnavutların ulusal kahramanı (d. 1405)
- 3 Şubat - Johannes Gutenberg, hareketli parçalar ile yazı baskısını Avrupa'da başlatan matbaacı, yayıncı ve kuyumcu (d. 1398)
- 8 Eylül - Sejo, Joseon Hanedanlığı'nın 7. kralı (d. 1417)
- tarihi bilinmeyen
- Ebü'l-Hayr Han, Özbek hükümdar (d. 1412)
- Sabuncuoğlu Şerefeddin, Osmanlı döneminde tıp alanında önemli eserler vermiş Türk hekim ve cerrah, ilk Türkçe cerrahi eserin sahibi (d. 1385)
1469
- 8 Ekim - Fra Filippo Lippi veya Lippo Lippi, Erken rönesans dönemi İtalyan ressam (d. 1406).
- 31 Aralık - Yejong, Joseon Krallığı'nın sekizinci kralı (d. 1450)
- tarihi bilinmeyen
- Ebu Said Mirza, Timurlular hükümdarı (d. 1424)
- Eşrefoğlu Abdullah Rûmî, Türk şair, mutasavvıf
- Niccolò de' Conti, Venedikli tüccar ve gezgin (d. 1385)