İçeriğe atla

Şavalanlı aşireti

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Şavalanlı Aşireti, (Savalanlı) XIII. yy. ortalarında Horasan'dan Güney Azerbaycan göç yolunu kullanarak Anadoluya gelmiş ilk zamanlarda Antalya, Elmalı ve Erzincan ilçelerine yerleşmiştir. 1519 yılında başlayan Celali isyanları neticesinde Erzincan, Erzurum, Tunceli illerinde yoğunlaşan yerleşimler kurmuş Alevi Kurmanc/Zaza aşiretidir. Ayrıca Güney Azerbaycan bölgesinde aynı isimde Savalan Dağı bulunur.[1][2][3]

Aşiret Anadolu'ya ilk olarak XII yy ortalarında Horasan'dan gelmiştir. 1500 yılına kadar göçleri devam etmiştir. Aşiretin Anadolu dışında Güney Azerbaycan ve Azerbaycan, Şeki bölgesinde bir kolu bulunmaktadır. 1519 yılında başlayan Celali isyanlarında, Antalya Elmalı ve çevre köylerinde bulunan Şavalanlı Aşireti üyeleri Doğuya doğru göç etmek zorunda kalmıştır. 1900'lü yılların başına kadar Erzurum, Erzincan ve Tunceli illerinin olduğu bölgede, çoğunlukla dağlık alanlarda yerleşimler kurmuşlardır. Şah İsmail'in etkisiyle Aleviliği benimsemiş olsalar dahi günlük yaşamda Animizm ve Tengricilik inancı etkileri, aşiretin günlük yaşantısında yer bulmuştur. Aşiretin çok büyük kısmı hala Alevi inanç ve geleneğini sürdürmektedir. Türk Kurtuluş Savaşı sürecinde Doğu cephesinde Rus işgaline karşı milis kuvvetleri olarak mücadele vermişlerdir. 17 Mayıs 1919 yılında İzmir'in Yunan İşgaline Karşı Pülümür'den çektikleri telgraf ile Yunan işgaline karşı mücadeleye destek verdiklerini belirtmişlerdir.[4] [5] [6] [7] [8] [9]

Günümüzde aşiretin toplam sayısı tam olarak bilinmemekle beraber çoğunlukla Erzurum, Erzincan, Tunceli, İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya illerine yaşamaktadırlar. Türkiye dışında; Azerbaycan, Almanya, Fransa, İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri'nde göç neticesinde nüfusları bulunmaktadır.

Dilleri yaşadıkları bölgelere göre şekil almıştır Aşiretin yoğun olarak kullandığı diller ise Türkçe Zazaca olarak tanımlanabilir.

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2023. 
  2. ^ https://www.researchgate.net/publication/298698488_Enterance_of_TunceliDersim_to_Ottoman_domination_and_attitude_of_Ottoman_Empire_to_Kizilbashs_within_the_borders_since_16th_century_and_effect_of_this_on_Dersim.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  3. ^ (PDF) https://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423933589.pdf. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Nisan 2024.  Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 30 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.