İçeriğe atla

İskandinav Direniş Hareketi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İskandinav Direniş Hareketi
Genel başkanSimon Lindberg (İsveç)
Haakon Forwald (Norveç)
Antti Niemi (Finlandiya)
KurucuKlas Lund (İsveç)
Haakon Forwald (Norveç)
Esa Henrik Holappa (Finlandiya)
Kuruluş tarihi1997 (İsveç)
1998 (Norveç)
2006 veya 2007 (Finlandiya)
2016 (İzlanda)
2017 (Danimarka)
Yasaklanma30 Kasım 2017 (Finlandiya)
İdeolojiNeo-Nazizm[1][2]
Aşırı milliyetçilik[3]
İskandinavcılık[4]
Avrupa şüpheciliği[5]
Eşcinsel karşıtlığı[6]
Antikomünizm
Antisemitizm
Antisiyonizm
Beyaz milliyetçiliği
Beyaz üstünlükçülüğü
Otoriteryenizm
Siyasi pozisyonAşırı sağ
İnternet sitesi
Parti bayrağı

İskandinav Direniş Hareketi (İsveççe: Nordiska motståndsrörelsen; Norveççe: Nordiske motstandsbevegelsen; Fince: Pohjoismainen Vastarintaliike; Danca: Den nordiske modstandsbevægelse; İzlandaca: Norræna mótstöðuhreyfingin), İskandinavcı neo-Nazi hareketidir.[7] İsveç, Norveç, Finlandiya[8] ve Danimarka'da[9] kurulmuş olup İzlanda'da da üyeleri bulunmaktadır. Finlandiya'da yasak olmasına karşın, yasak temyiz edilmiştir.[10] İskandinav Direniş Hareketi, paramiliter faaliyetleri ve silah depoları ile birlikte demokrasiyi ortadan kaldırma amacı nedeniyle bir terör örgütü olarak tanımlanmıştır.[11]

Oluşumu ve yapısı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Aralık 1997'de Klas Lund ve Aryan Resistance'ın diğer bazı eski üyeleri soygunlar, adam öldürme ve diğer şeylerin yanı sıra, suçlu bulunduktan sonra serbest bırakıldılar.[12] İsveç Direniş Hareketi, neo-Nazi dergisi olan Folktribunen ve neofaşist bir örgüt olan Nationell Ungdom üyeleri ile birlikte kurulmuştur.[13][14][15][16]

2016 yılında İsveç, Finlandiya ve Norveç'te bulunan oluşumların birleşmesiyle İskandinav Direniş Hareketi kuruldu; Danimarkalı bir oluşum daha sonra dağılmıştır.

The Verge, 28 Şubat 2018'de Discord'un hizmet şartlarını kötüye kullanması gerekçesiyle İskandinav Direniş Hareketi de dahil olmak üzere bir dizi neo-Nazi ve sağ görüşlü sunucuları özel sohbet platformlarından kapattığını bildirdi.[17]

İsveç

[değiştir | kaynağı değiştir]
İskandinav Direniş Hareketi gösterisi

İsveç Direniş Hareketi Klas Lund tarafından kurulmuştur, şimdiki lideri Simon Lindberg'tir ve siyasi kanadı olan Pär Öberg tarafından yönetilmektedir. İsveç Direniş Hareketi, İsveç'in beyaz üstünlükçüsü hareketinin merkezi olarak kabul edilir.[18] İskandinav Direniş Hareketi'nin amacı devrim veya seçimlerle totaliter[19] bir neo-Nazi hükûmeti kurmaktır.[18]

Örgüt, mücadele için kan döküleceğinin gerekeceğini söylüyor.[20]

İsveç Direniş Hareketi yayınlarında Adolf Hitler[21] ve Corneliu Codreanu 'yu övmüştür. Neo-Nazizmi yaymak için yerel bölgelerde broşür dağıtmış ve halka açık konuşmalar yaparak göçmenleri kınamıştır. Ayrıca Nationellt Motstånd dergisini de yayınlamışlardır.[22]

Kasım 2003'te İsveç Güvenlik Servisi, aralarında Lund'un da yer aldığı önde gelen üyelerin evlerine baskın düzenlemiştir.[23]

Mayıs 2006'da İsveç Direniş Hareketi, Nationell Ungdom örgütü ile tüm faaliyetlerinin ve üyelerinin SRM ile birleştirildiğini duyurdu.[24]

Aralık 2013'te silahlı İskandinav Direniş Hareketi üyeleri Stockholm'de ırkçılık karşıtı bir gösteriye saldırdı, olay karmaşa ve çatışmalarla sonuçlandı. Pek çok kişi olaydan sonra tutuklandı.[25]

2014 İsveç seçimlerinde, İskandinav Direniş Hareketi'nin iki üyesi Ludvika ve Borlänge'deki belediye meclislerinde İsveç Demokratlarının yerine seçildi. "Darbe"[26] olarak tanımlanan olayda İsveç Demokratları yerine isimleri eklendi.[27][28]

2015'in sonlarında İskandinav Direniş Hareketi, İsveç'te Pär Öberg başkanlığında bir siyasi parti olarak tescillendi.[29][30][31][32]

İsveç'te İskandinav Direniş Hareketi ile bağlantısı olan üç kişi, Kasım 2016 ve Ocak 2017'de Göteborg'da meydana gelen üç bombalı saldırıdan 7 Temmuz 2017'de sırasıyla sekiz buçuk yıl, beş yıl ve bir buçuk yıl hapis cezasına çarptırıldı. Västra Frölunda 'daki bir mülteci merkezinin bombalanmasında bir kişi hayati derecede yaralar aldı.[1] Suçlular karara itiraz etti.[2]

30 Eylül 2017'de İskandinav Direniş Hareketi, İsveç'in ikinci büyük kenti Göteborg'da yaklaşık 500 üyenin katıldığı bir yürüyüş düzenledi[33] ve her yıl düzenlenen Göteborg Kitap Fuarı 'na geldi.[34] İskandinav Direniş Hareketi ile karşıtlar arasında çatışma çıktı. Aralarında örgütün lideri Simon Lindberg'in de yer aldığı 22 İskandinav Direniş Hareketi üyesi şiddet içeren bir toplumsal bozukluk şüphesiyle tutuklanmış, bir karşıt ise polis memuruna saldırdığı şüphesiyle tutuklanmıştır.[35] Yahudi bayramı Yom Kippur'da gerçekleşen ve başlangıçta bir sinagog yakınından geçmesi planlanan gösteriye İsveçli Yahudiler öfkelendi. Yürüyüş, mahkemenin kararı sonrasında yeniden yönlendirildi ve kısaltıldı.[33]

19 Nisan 2018'de Suriye'nin bombalanmasına karşı düzenlenen protesto gösterisinde Stockholm'deki ABD büyükelçiliğine havai fişek atıldı. Bir İskandinav Direniş Hareketi üyesi tutuklandı.[36]

6 Temmuz 2018'de İskandinav Direniş Hareketi üyeleri Gotland'da İsrail yanlısı iki eylemciye saldırdı.[37][38]

Seçim sonuçları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim yılı Oy Oyların %'si Kazanılan Koltuk Sayısı +/- Notlar
2018 2,106 0.03 (18)
0 / 349
 Yeni [39]

Finlandiya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Finlandiya Direniş Hareketi (Suomen Vastarintaliike), İskandinav Direniş Hareketi'nin Finlandiya koludur. Daha sonra Neo-Nazizm'i terk edecek olan Esa Henrik Holappa tarafından kurulmuştur.[40][41][42] Şu anki lideri Antti Niemi'dir.[43] Propaganda çıkartmaları ve posterler yapıştırmışlardır. Üyeler ayrıca örgüt tarafından düzenlenen muharebe eğitimine de katılırlar.[44] Örgüt, ırkçılık karşıtı ve eşcinsel gösterilere saldırmanın yanı sıra giderek daha şiddetli hale gelmektedir.[45]

30 Kasım 2017'de Pirkanmaa Bölge Mahkemesi Finlandiya'daki İskandinav Direniş Hareketi'ni yasakladı. Yasağa itiraz edildi ve polisin geçici yasaklama talebi geri çevrildi.[46] Eylül 2018'de Turku Temyiz Mahkemesi yasağı onayladı, ancak karar Yargıtay 'a taşındı.[47][48] Yasak hazırlanırken İskandinav Direniş Hareketi yasak kapsamında olmayacak yeni bir parti kurmayı planlıyor.[49]

Ulusal Soruşturma Bürosu, İskandinav Direniş Hareketi'nin Kohti Vapautta! ve Suomalaisapu adlarıyla operasyonlarını sürdüreceğini iddia ediyor.[50]

Norveç

[değiştir | kaynağı değiştir]

Norveç Direniş Hareketi (Norske Motstandsbevegelsen), Haakon Forwald tarafından kurulan ve başkanlığını yaptığı Norveç'teki direniş hareketidir.[51][52]

İzlanda

[değiştir | kaynağı değiştir]

Hareketin İzlanda ile olan bağları hakkında birkaç gazete makalesi bulunmaktadır[53][54][55] ve İzlanda'nın alan adı altında bir web sitesi vardır.

Eylül 2019'da 10 ila 15 İsveçli İskandinav Direniş Hareketi üyesi Reykjavík'teki Lækjartorg'da el ilanları dağıtarak örgütün tanıtımını yaptılar.[56] Etkinlik birkaç gün sonra 200 kişilik bir kalabalığın katıldığı Nazi karşıtı gösteriye yol açtı.[57]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b Nazister döms till fängelse för bombdåden i Göteborg 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Aftonbladet, 7 July 2017, accessed 1 September 2017.
  2. ^ a b Nazister vill frikännas efter bombdomarna 24 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Göteborgsposten, 28 July 2017, accessed 1 September 2017.
  3. ^ Sputnik. "Right-Wing March Backfires on Finnish Nationalists, Brings Money to Opponents". sputniknews.com. 7 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  4. ^ https://www.thesun.co.uk/news/2382438/white-supremacist-nordic-resistance-movement-unite-scandinavia-far-right/ 3 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Inside the violent and rapid increasing white supremacist Nordic Resistance Movement which aims to unite Scandinavia with 'revolution' into a single far-right republic"
  5. ^ "How the expansion of the European Union has facilitated the rise of the New Right in Austria and the United Kingdom". 18 Haziran 2017. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  6. ^ "Neo-Nazi organization to march in Fredrikstad - Norway Today". 30 Nisan 2017. 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  7. ^ Akerstedt, Ida (30 Eylül 2017). "'We expect CHAOS' Neo-Nazi group descend on Swedish city as police arrest protestors". express.co.uk. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  8. ^ "New report: Neo-Nazis in the North - Hate Speech International". www.hate-speech.org. 17 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  9. ^ "Nynazistisk forening forsøger at hverve medlemmer i Ribe" (Danca). Jydske Vestkysten. 18 Mart 2018. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  10. ^ "Finnish court bans Neo-Nazi movement". yle.fi. Yle News. 30 Kasım 2017. 9 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. A court in Tampere has prohibited the Nordic Resistance Movement, a group linked with violent racist activities in Finland. 
  11. ^ Ankersen, Dag (4 Mayıs 2017). "Terrorforskare: "NMR definitivt en terrorgrupp"". ETC (İsveççe). 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2018. 
  12. ^ "Gun-Britts son blev offer för nazistvåldet - Nyheter - Expressen". 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  13. ^ "Fakta Sv. Motståndsrörelsen/Nationell Ungdom" (İsveççe). =Expo. 17 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ https://www.expressen.se/gt/fran-vitt-ariskt-motstand-till-nordiska-motstandsrorelsen/ 3 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "From White Aryan Resistance to Nordic Resistance Movement"
  15. ^ "Registrerade partibeteckningar". www.val.se. 17 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2017. 
  16. ^ "Nazisters vapengömma sprängd". Svenska Dagbladet (İsveççe). 11 Mart 2008. 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2013. 
  17. ^ Liao, Shannon (February 28, 2018) "Discord shuts down more neo-Nazi, alt-right servers" 7 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Verge
  18. ^ a b "Politiskt extremism - Grupper inom vit makt-miljön" (İsveççe). Swedish Security Service. 14 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  19. ^ "Våldsam politisk extremism - Rapport 2009:15" (PDF). Säkerhetspolisen. 16 Kasım 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2013. 
  20. ^ "Exklusiv intervju med första avhopparen från nazistgruppen Svenska motståndsrörelsen" (İsveççe). Adaktusson's blogg. 27 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  21. ^ "Patriot.nu". 2 Mart 2012. 2 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2017. 
  22. ^ Svenska motståndsrörelsen (29 Aralık 2017). "Nationellt motstånd: trohet, ära, styrka". Nationellt Motstånd : Trohet, ära, Styrka. OCLC 185269901. 
  23. ^ Stefan Lisinski; Lasse Wierup (25 Kasım 2003). "Nazistledare gripen för vapenbrott" (İsveççe). DN. 3 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  24. ^ "Fakta Sv. Motståndsrörelsen / Nationell Ungdom". expo.se (İsveççe). 17 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2017. 
  25. ^ "Neo-Nazi clashes in Sweden: One year on". 12 Aralık 2014. 26 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  26. ^ TT. "Kupp ger nazister SD-mandat". SvD.se (İsveççe). 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2017. 
  27. ^ "Nazist kuppar in sig på SD-mandat i Ludvika". Aftonbladet. 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2017. 
  28. ^ "Nazist tar plats i Borlänges kommunfullmäktige". Expressen (İsveççe). 30 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2017. 
  29. ^ http://www.esisc.org/publications/briefings/radicalization-polarization-and-xenophobia-the-growing-influence-of-the-nordic-resistance-movement-in-sweden-and-finland 6 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Indeed, since 2015 the NRM has been a registered political party in Sweden.
  30. ^ http://kungalvsposten.se/nyheter/nazistparti-vill-ta-plats-i-kungalv/ 3 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The Nazi party, the Nordic Resistance Movement; NRM, will take part in the municipal elections in Kungälv next autumn"
  31. ^ https://www.svt.se/nyheter/inrikes/forskare-nordiska-motstandsrorelsen-ar-en-valdsam-sekt 3 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "For a few years, the Nordic Resistance Movement has been a political party, and holds seats in both Ludvika and Borlänge Municipal Councils"
  32. ^ https://www.aftonbladet.se/nyheter/a/vRlzw/nazister-kommer-till-almedalen 3 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "The Nazi and Antisemitic party 'The Nordic Resistance Movement; NRM' will for the first time take part in the Politicians' Week in Almedalen, reports Gotlands Allehanda".
  33. ^ a b "Dozens of neo-Nazis arrested after violent clashes in Sweden" 3 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., RT News, 30 September 2017, accessed 1 October 2017.
  34. ^ "Sweden’s literati wrestle with the far right" 14 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Politico Europe, 29 September 2017, accessed 1 October 2017.
  35. ^ "NMR-ledaren Simon Lindberg anhållen efter nazimarschen" 14 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Aftonbladet, 1 October 2017, accessed 1 October 2017.
  36. ^ "Fireworks thrown at Stockholm US embassy during neo-Nazi protest". 19 Nisan 2018. 14 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  37. ^ "Neo-Nazis assault two pro-Israel activists in Sweden". 11 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  38. ^ Nazi threat stalks bucolic swedish political fest 9 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Bloomberg.com, 8 July 2018. Accessed 2018-08-15.
  39. ^ "Röster - Val 2018". data.val.se (İsveççe). 17 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2018. 
  40. ^ https://www.hate-speech.org/a-neo-nazi-leader-breaks-off/ 24 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Hate Speech International - "A neo-Nazi leader no more"
  41. ^ https://www.nrk.no/norge/_-jeg-omfavnet-hitlers-tanker-1.12957059 26 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. NRK - "I embraced Hitler's thoughts"
  42. ^ http://expo.se/2016/han-var-ledare-for-nordiska-motstandsrorelsen-i-finland---nu-talar-han-ut_7096.html 16 Nisan 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Expo - "He was the leader of the Nordic Resistance Movement in Finland - Now he speaks up"
  43. ^ https://varisverkosto.com/2017/06/repentant-leader-manslaughter-and-nazi-march-year-2016-for-finlands-nordic-resistance-movement/ 25 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Varisverkosto - "Repentant leader, manslaughter, and Nazi march - Year 2016 for Finland's Nordic Resistance Movement"
  44. ^ "Extreme right radicals seeking more visible presence in Finland". 5 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2017. 
  45. ^ "Researcher: Jyväskylä knife attack no surprise". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2017. 
  46. ^ "Court blocks police move to temporarily ban neo-Nazi group". Yle Uutiset (İngilizce). 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2018. 
  47. ^ "Åbo hovrätt upplöser Nordiska motståndsrörelsen i Finland - "Jätteviktig milstolpe" säger professor" [Court of Appeal in Turku Dissolves the Nordic Resistance Movement in Finland - "Very important milestone" says Professor]. Yle.fi (İsveççe). 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  48. ^ Svartström, Anna. "NMR kan demonstrera synligt på självständighetsdagen också i år – överklagar beslut om förbud" [The NRM can demonstrate in public on Independence Day also this year - appeals ban verdict]. www.hbl.fi (İsveççe). 4 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2019. 
  49. ^ "Yle granskar: Så här har nynazisterna förberett sig på att föreningen kan läggas ner – planerar starta ett eget parti". svenska.yle.fi (İsveççe). 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2019. 
  50. ^ "Krp epäilee: Uusnatsijärjestö jatkaa toimintaansa korkeimman oikeuden kiellosta huolimatta". Helsingin Sanomat (Fince). 29 Mayıs 2019. 22 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2019. 
  51. ^ "Røykenbøringen Haakon Forwald først i nazidemonstrasjon i Sverige". 1 Mayıs 2017. 12 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  52. ^ "VG+". pluss.vg.no. 21 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2020. 
  53. ^ "Nordic neo-nazis set their sights on Iceland". 17 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  54. ^ grapevine.is (4 Ağustos 2016). "Swedish Neo-Nazis Come To Iceland, Seeking Recruits - The Reykjavik Grapevine". The Reykjavik Grapevine (İngilizce). 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  55. ^ "Nordic Resistance Movement (NRM)". Counter Extremism Project (İngilizce). 18 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  56. ^ "Nýnasistar koma saman á Lækjartorgi". Stundin. 26 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Eylül 2019. 
  57. ^ bókamerki, Setja (7 Eylül 2019). "Standa saman gegn nasisma í rigningunni". Iceland Monitor. 31 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=İskandinav_Direniş_Hareketi&oldid=33318430" sayfasından alınmıştır