Serinsu, Yusufeli
| Serinsu | |
|---|---|
 | |
 Artvin'in Türkiye'deki konumu | |
  Serinsu Serinsu'nun Artvin'deki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Artvin |
| İlçe | Yusufeli |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| Rakım | 2.351 m |
| Nüfus (2021) | |
| • Toplam | 14 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0466 |
| İl plaka kodu | 08 |
| Posta kodu | 08820 |
Serinsu, Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı bir köydür.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Serinsu köyünün eski adı Türkçe kaynaklarda Zevitzkali olarak bilinir. Gürcüce bir yer adı olan Zevitzkali (ზევიწყალი), yukarı su anlamına gelir.[3][4] Bu yer adı Türkçeye Zeviskal şeklinde girmiştir. Nitekim 1835 tarihli nüfus defterinde Zevskal / Zeviskal (زوسقال) şeklinde yazılmıştır.[5] Bu yer adının Gürcüce Tsivitzkali (ცივიწყალი) olması ihtimali de vardır. Nitekim Osmanlıca yazılışı "Ziviskal" (زوسقال) şeklinde okumak da mümkündür. Gürcüce Tsivitzkali "soğuk su" veya "serin su" anlamına gelir.[6]
Zevitzkali veya Zeviskal köyünün yer aldığı Tao, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün eski adı buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.
Zevitzkali köyü, Osmanlı idaresinde önce Livane sancağına, bir süre sonra da Çıldır Eyaleti'ne bağlanmıştır. Nitekim Osmanlı idaresinin askere alma amacıyla sadece erkek nüfusunu tespit ettiği 1835 yılında da Çıldır Eyaleti içinde Livane-i Ulya sancağının Kavkaseti nahiyesine bağlı Arcivan köyünün bir mahallesiydi. Bu tarihte Zevizkali'yi meydana getiren 16 hanede 69 erkek kaydedilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenirse, bu yerleşimin toplam nüfusunun yaklaşık 138 kişiden oluştuğu ortaya çıkar.[7]
Zevitzkali, 1876 tarihli Trabzon vilayeti salnamesinde "Zeviskal" (ذویسقال) biçiminde yazılmış ve ayrı bir köy olarak kaydedilmiştir. Bu tarihte köy, Trabzon vilayetinin Lazistan sancağının Livana kazasının bağlıydı. Salnameye göre köyün nüfusu 14 hanede yaşayan 65 kişiden oluşuyordu. Bu tarihte de sadece erkek nüfusunun kaydedildiği göz önüne alınarak Zevitzkali köyünün toplam nüfusunun yaklaşık 130 kişiden oluştuğu söylenebilir. Köyde vergiye tabi hayvan varlığı olarak 3 eşek, 50 öküz, 40 inek, 200 keçi ve 402 koyun kayda geçirilmiştir.[8] 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından imzalanan Berlin Antlaşması'yla Livana kazası Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakılınca Zevitzakli köyü Erzurum vilayetinin Kiskim kazasına bağlanmıştır.
Zevitzkali köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde hatalı yazılmış olsa da "Zeviskal" (زوٻسقال) adıyla kaydedilmiştir. Bu sırada köy Artvin vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesindeki köylerden biriydi.[9] 1940 genel nüfus sayımında "Zeviskal" adıyla kaydedilen yerleşim, Çoruh vilayetine bağlı Yusufeli kazasının merkez nahiyesinin köylerinden biriydi ve nüfusu 195 kişiden oluşuyordu.[10] Zevitzkali veya Zeviskal Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla, Serinsu olarak değiştirilmiştir.[11] Köyün adı değiştirilirken Gürcüce adındaki "su" kelimesinin korunduğu görülmektedir. 1965 genel nüfus sayımında Serinsu köyünün nüfusu 239 kişiden oluşuyordu ve bu nüfus içinde 69 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Serinsu köyü, Artvin il merkezine 150 km, Yusufeli ilçe merkezine 45 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2021 | 14[2] |
| 2020 | 14[2] |
| 2019 | 15[2] |
| 2018 | 24[2] |
| 2017 | 16[2] |
| 2016 | 17[2] |
| 2015 | 16[2] |
| 2014 | 24[2] |
| 2013 | 18[2] |
| 2012 | 18[2] |
| 2011 | 19[2] |
| 2010 | 30[2] |
| 2009 | 29[2] |
| 2008 | 30[2] |
| 2007 | 26[2] |
| 2000 | 66[13] |
| 1990 | 121[13] |
| 1985 | 172[13] |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Serinsu, Turkey Page". Fallingrain.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "Artvin Yusufeli Serinsu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "ზევით" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 30 Nisan 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ "წყალი" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 30 Nisan 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 0-9535878-3-5
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 328. 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 102. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ Buket Şahin, 1835 tarihli Çıldır Eyaletine Bağlı Livane-i Ulya Sancağı 2768 numaralı Nüfus Defterinin Değerlendirilmesi, Erzurum, 2019, s. 179-181. 13 Ocak 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Yüksek lisans tezi
- ^ Trabzon Vilayeti Salnamesi − 1869-1904, (Hazırlayan) Kudret Emiroğlu, Ankara, 1993-2009, 22 cilt; 8. cilt, s. 356-357, ISBN 9789157871117.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 82.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 170.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 787". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 90.
- ^ a b c d "Serinsu Köyü". YerelNet.org.tr. 19 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2014.