Yusuf bin Karaman
Yusuf bin Karaman, Alâiye Beyliği hükümdarıdır. İbn Battuta 1333/34 yılında Alaiye Beyliği'ni ziyaret ettiğinde Yusuf Bey ile tanışmıştır. Bazı tarihçilere göre beyliğin kurucusudur.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Selçukname'ye göre, 1292[1]/93[2]'te Karaman Bey'in oğlu Bedreddin Mahmud Bey Alanya'yı Haçlılardan geri almıştır.[1][3] Mahmud Bey'in 1308'deki ölümüne kadar şehir muhtemelen Karamanoğullarına bağlı kalmıştır.[1][2] Ayrıca basılan sikkelerden özellikle Gazan Han döneminde İlhanlıların Alaya'da nüfuz sahibi olduklarını göstermektedir.[1]
Karaman Bey'in ölümünden sonra Alanya'nın Mahmud Bey'e tabii olan Yusuf Bey'in yönetiminde olduğu kaynaklarda yazmaktadır. Mahmud Bey ve Yusuf Bey arasındaki bağlantı tam olarak kurulamamıştır, ancak kardeş oldukları düşünülmektedir. Venedikli Doria'dan aktaran El-Umari, Alanya'nın Karamanoğullarına ait olduğunu ve Karamanoğulları tarafından atanan Yusuf adlı bir bey tarafından yönetildiğini yazmıştır. İbn Battuta ise bu kişinin adının Yusuf bin Karaman olduğunu belirtmiştir.[2][4] Yusuf Bey'in şehre ne zaman ve nasıl geldiği konusunda kaynaklarda bilgi bulunmamaktadır. İbn Battuta'nın Alanya'yı ziyaret ettiği 1333/34 yılında şehir Yusuf'un yönetimindeydi. Seyyaha göre Yusuf artık yaşlanmıştı ve bağımsız bir beydi.
Alanya'yı zenginleştiren kereste, reçine, ipek ve köle ticaretine dair kaynak anlatıları 1300-1334 yılları arasında yoğunlaşmaktadır. Bölgenin refahı ve zenginliği Yusuf Bey'in hükümdarlığı dönemine atfedilir. İbn Battuta'ya göre ticaret Alaiye için en önemli faaliyetti. Bunu güvence altına almak için Kıbrıs ile iyi ilişkilere sahip olmak ve ürünlerini sattıkları Memlüklerle iyi geçinmek gerekiyordu.[1]
Kaynak sayısının az olması nedeniyle Yusuf'un saltanatının başlangıcı ve bitiş tarihi bilinmemektedir. Uzunçarşılı Yusuf'tan bahsetmez.[3] Tarihçi M. Akkuş, Yusuf'un saltanatının başlangıcını 1308, Yusuf'un oğlu Alaeddin'in saltanatının başlangıcını ise 1350'ler olarak tarihlendirir.[1] Tarihçi İ. Sarı, Yusuf'un hükümdarlık dönemi olarak 1300-1337 yıllarını vermektedir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f Kayapınar, Prof Dr Ayşe; Emecen, Prof Dr Feridun M.; Gökhan, Prof Dr İlyas; Göde, Prof Dr Kemal; Kayapınar, Prof Dr Levent; Ersan, Prof Dr Mehmet; Şeker, Prof Dr Mehmet; Koca, Prof Dr Salim; Baykara, Prof Dr Tuncer (30 Ekim 2018). İslam Tarihi ve Medeniyeti - 11: Anadolu Beylikleri. ISBN 978-605-7558-41-1.
- ^ a b c "ALÂİYE BEYLİĞİ". TDV İslâm Ansiklopedisi. 11 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ a b Uzuncarsili (1969). İsmail Hakkı Uzunçarşılı. Anadolu Beylikleri Ve Akkoyunlu, Karakoyunlu Devletleri ( 1969).
- ^ "Ibn Battuta. Travels in Asia and Africa: 1325-1354 / H.a.r. Gibb. — London: Broadway House, 1929." (PDF).
- ^ Sarı, İbrahim (15 Mart 2018). Türk Tarihi (1297 Sayfa): Türk Milletini sevmek ve Türk Milletinin kuvvetine, büyüklüğüne inanmak demektir.