Yoğurtçu Parkı
| Yoğurtçu Parkı | |
|---|---|
 Parktan bir görünüm (Mayıs 2012) | |
 | |
| Tür | Kentsel (İstanbul) |
| Konum | Kadıköy, İstanbul |
| Açılış | 1925 |
| İşletmeci | Kadıköy Belediyesi |
Yoğurtçu Parkı, İstanbul'un Kadıköy ilçesinde, Moda semtinde bulunan parktır. Osmanağa Mahallesi sınırları içerisindedir ve Moda Sahili, resmi adıyla Kurbağalıdere Parkı'nın[1] bitiminden başlayarak Kurbağalıdere ve Yoğurtçu Parkı Caddesi'ne paralel konumda, Kurbağalıdere Köprüsü'ne kadar uzanmaktadır. Kurbağalıdere Yaşam Vadisi projesinin ilk etabı olarak da konumlanmaktadır.[2]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Yoğurtçu Parkı, adını parkın içerisinde bulunan ve 1800'lerin başlarında yoğurtçuların yaptırdığı söylenen Yoğurtçu Çeşmesi'nden almaktadır. Yoğurtçu Parkı'nın bulunduğu böIge, 18. yüzyılda ve Lale Devri'nde Kadıköy'ün mesire alanlarından biri olarak ilgi görür.[3] Dünya savaşı sonrası bataklık durumda olan bölge için Süreyya İlmen'in sahil düzenlemesi, ağaç dikilmesi ve köprü yapımıyla beraber halkın kullanımına uygun hale getirmeyi amaçlayan bir projesi vardı. Süreyya İlmen, projeyi hayata geçirebilmek için öncelikle kendisi bağışta bulunur ve kartpostal satışları ve Kızılay Çadırı ile para toplamaya başlar. Konunun basına yansıması üzerine İstanbul Belediyesi projeyi üstlenerek, o ana kadar toplanan yardımları kaynak olarak kullanarak çalışmalara 1923 yılında başlar. Kurbağalıdere'ye sahili boyunca 400 metrelik beton rıhtım yapılır ve iç bölüme 8000 m3 toprak doldurulur. Çalışmalar iki yıl içerisinde bitirilerek 1925'te park açılır.[4] 2022 yılında park yenilenmiştir.[5]
Bölgeye komşu Kuşdili Çayırı'nın antik dönemlerde Büyükçekmece Gölü'ne benzer özelliklerde bir göl olması nedeniyle depremsellik açısından Yoğurtçu Parkı bölgesinin zemininin iyi olmadığı düşünülmektedir.[6]
Park içi yapılar ve tesisler
[değiştir | kaynağı değiştir]Yoğurtçu Parkı'ndaki en önemli yapı, parka adını veren tarihi Yoğurtçu Çeşmesi'dir. Daha önce farklı bir konumda bulunan çeşme, 1994 yılında Kadıköy Belediyesi tarafından restore edilerek parkın içine taşınır. Parkın iki farklı noktasında Deniz Kızı heykeli ve Yunus Emre heykeli bulunmaktadır. Parkta ayrıca yürüyüş parkuru, basketbol sahası, tenis kortu, çocuk oyun alanı, fiziksel egzersiz alanı ve çay bahçesi bulunmaktadır.
Fenerbahçe sporcularının heykelleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Fenerbahçe futbol takımının maçlarına ev sahipliği yapan Şükrü Saraçoğlu Stadyumu'na yakınlığı sebebiyle taraftarların sıklıkla vakit geçirdiği park, kulübün efsane sporcularının heykellerine de ev sahipliği yapmaktaydı. Bu heykellerin ilki kulübün efsane futbolcularından Lefter Küçükandonyadis'e aittir ve 3 Mayıs 2009 tarihinde açılmıştır.[7] Bu heykeli sırasıyla yine bir başka efsane futbolcu Alex De Souza ve hem futbol hem basketbol dalında kulübe hizmet etmiş olan Can Bartu'nun heykelleri takip etmiştir.[8][9] Ayrıca 9 Eylül 2023 tarihinde kulüp başkanı tarafından yapılan açıklamaya göre kulübün efsane voleybol oyuncusu Eda Erdem'in heykeli de bu parkta yerini alacaktı.[10] Ancak söz konusu heykeller 2024 yılında Stadyumun önüne taşındı ve Eda Erdem heykeli de o noktada açıldı.[11][12]
Sosyal ve kültürel etkisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yoğurtçu Parkı, 1980'li yıllardan başlayarak önemli kitlesel hareketlerin gerçekleştiği[13][14][15] alanlardan birisi olan park, 2013 yılındaki Gezi Parkı olayları sonrasında Yoğurtçu Parkı Forumu'nun toplanma yeri haline gelmişti.[16][17] Yoğurtçu Parkı yine aynı dönem, her pazar günü kurulan Çapulcu Pazarı ile Kadıköy sakinlerinin kullanmadıkları eşyalarını ücretsiz olarak ihtiyaç sahipleriyle paylaştığı etkinliklere de ev sahipliği yaptı.[18] Parkta aynı zamanda konserler, şenlikler[19] ve sanat etkinlikleri[20][21] de yapılmaktadır.
1987 yılında Kadıköy İskelesi'nden Yoğurtçu Parkı'na yapılan "Kadınlar Dayağa Karşı Dayanışmaya Yürüyüşü", 12 Eylül askeri darbesi sonrası ilk izinli, kitlesel kadın yürüyüşü olmuştur.[22]
Fenerbahçe SK[23] takımının maç günlerinde sarı-lacivertli taraftarlar maç saatine kadar kadar çeşitli eğlenceler düzenleyip hemen yakınındaki Ülker Stadyumu Fenerbahçe Şükrü Saracoğlu Spor Kompleksi[24]'ne hareket ederler.
Kurbağalıdere Yoğurtçu Parkı dere ıslahı
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından sürdürülen çalışmalarla Kadıköy Kurbağalıdere Yoğurtçu Parkı ve Kalamış arası dere ıslahı, rıhtım düzenleme, dalgakıran ve Kurbağalıdere Köprüsü'nün yeniden yapılması planlanmıştır.[25] Bu kapsamda parka yapılmak istenen atık su hattı, park içerisindeki ağaçları etkileyebileceği gerekçesiyle tepkiyle karşılanmış, proje parkın yanındaki yolun altına kaydırılmıştır.[26]
Projenin ilk etabı, Kurbağalıdere Köprüsü'nün yenilenmesiyle 2018 yılında tamamlanmıştır.[27] Projenin kalan aşamaları 2021 yılında tamamlandı.[28] Böylece Yoğurtçu Parkı'nın devamında Moda Sahili ve Moda İskelesi'ne giden Kurbağalıdere Parkı halkın kullanımına açıldı.[1] Islah edilen dere, 2021 yılında Marmara Bölgesi'nde görülen müsilaj felaketinden etkilenmiştir.[29] Temizlik çalışmalarının tamamlanmasının ardından Yoğurtçu Parkı ve Kurbağalıdere arasındaki sahil yolunun, kıyıya park halindeki tekneleri korumak gerekçesiyle çit ile çevrilmesi ve Yoğurtçu Parkı'nın deniz ile kesişiminin tel örgüler arkasından gerçekleşmesi, yerel kamuoyunun bir kısmı tarafından tepki ile karşılanmıştır.[30]
Şule İdil Dere
[değiştir | kaynağı değiştir]Yoğurtçu Parkı, 12 Mayıs 2016 tarihinde talihsiz bir kazaya ev sahipliği yaptı. Gece saatlerinde yaya yolunda yürümekte olan Şule İdil Dere, hafriyat kamyonunun manevra esnasında çarpması sonucunda hayatını kaybetti.[31][32] Bu vahim ve üzücü olay sonrasında Şule İdil Dere'nin ismi ve onun için verilen hukuki mücadele, son yıllarda sıkça artan hafriyat kamyonu kazalarına karşı bir sembol haline geldi.[33][34][35] 2024 Mayıs ayında Şule İdil Dere'nin adı Caferağa ve Zühtüpaşa mahallerindeki isimsiz sokağa verildi.[36]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Ekosistem Haritası". Yeşil İstanbul. 3 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ "Kurbağalıdere Yaşam Vadisi 1. Etap: Yenilenen Yoğurtçu Parkı Açılışını Yaptık!". İBB. 28 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ http://www.mimdap.org/?p=145947 [yalın URL]
- ^ "Yoğurtçu Parkı yenilenerek hizmete girdi". Kadıköy Life.
- ^ "Kadıköy'ün tarihi yüzü". Gazete Kadıköy. 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024.
- ^ "Lefter Heykeli Açıldı". 3 Mayıs 2009.
- ^ "Alex'in Heykeli açıldı". 15 Eylül 2012. 25 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Efsanemiz Can Bartu'nun Heykeli açıldı". 29 Haziran 2021. 29 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2023.
- ^ "Eda Erdem'in heykeli dikilecek". 9 Eylül 2023. 10 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2023.
- ^ "Heykeller taşındı 5.efsane kim olacak!". Sabah Gazetesi. 3 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ "Alex Heykeli için gelenler hayal kırıklığı yaşadılar". Kadıköy Life.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Kadıköy'de Çapulcu Pazarı". Gazete Vatan. 29 Eylül 2021. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "17 Mayıs 1987: Dayağa Karşı Dayanışma Kampanya Yürüyüşü". Çatlak Zemin. 22 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ "Fenerbahçe". 3 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Şükrü Saraçoğlu Stadı". 3 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Kadıköy Yoğurtçu Parkı'nda Göçük". SolHaber. 24 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Kurbağalıdere ıslah çalışmaları tamamlandı". Gazete Kadıköy. 3 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ "Kurbağalıdere'nin Yeni Sorunu Deniz Salyası". Kadıköy Life. 22 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2024.
- ^ "Kadıköy Su Ürünleri Kooperatifi dere kenarını kiraladı". Kadıköy Life.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2019.
- ^ Müdürlüğü, Kadıköy Belediyesi Bilgi İşlem. "Şule İdil Dere'nin adı sokağa verildi| Haberler". www.gazetekadikoy.com.tr. 15 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Yoğurtçu Parkı sanal tur 5 Haziran 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.