Yemen Sosyalist Partisi
Yemen Sosyalist Partisi الحزب الإشتراكي اليمني | |
---|---|
Kısaltma | YSP |
Genel başkan | Abdulrahem El-Sakkaf |
Kuruluş tarihi | 1978[1] |
Merkez | Aden, Yemen |
İdeoloji | Arap sosyalizmi Demokratik sosyalizm Marksizm |
Siyasi pozisyon | Sol |
Uluslararası üyelik | İlerici İttifak Sosyalist Enternasyonal |
Temsilciler Meclisi | 8 / 301
|
İnternet sitesi | |
Parti bayrağı | |
Yemen |
Yemen Sosyalist Partisi (Arapça: الحزب الإشتراكي اليمني el-Hizbul İştiraki el-Yemeni, YSP), Yemen'de sosyalist bir siyasi partidir. 1978 yılında kurulan parti Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin halefi olup 1990 yılında Yemen'in birleşmesine kadar Güney Yemen'de iktidar olmuştur. Başlangıçta Marksist-Leninist olan parti, günümüzde demokratik sosyalist muhalefet partisidir.[2][3]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Parti, hem Güney hem de Kuzey Yemen'deki bir dizi Yemenli devrimci grubun birleşme sürecini takiben 1978'de Abdul Fattah İsmail tarafından kuruldu. YSP'nin özü Birleşik Siyasi Ulusal Cephe Örgütü'nden geldi - kendisi de üç partinin, yani İşgal Altındaki Güney Yemen Ulusal Kurtuluş Cephesi (NLF), Demokratik Popüler Birlik Partisi (Marksist) ve Halk Öncü Partisi'nin birleşmesinin bir sonucudur. (sol kanat Baasçı bir parti) ve Kuzey Yemen'deki Yemen Popüler Birlik Partisi'nden - kendisi de beş sol örgütün, yani Yemen Devrimci Demokratik Partisi, Kuzey Yemen'deki Halk Öncü Partisi'nin birleşmesinin sonucudur. Yemen Devrimci Direnişçiler Örgütü, Halk Demokratik Birliği ve İşçi Partisi. Ülkedeki tek yasal parti olan parti, Aralık 1978'deki parlamento seçimlerinde 111 sandalyenin tamamını kazandı.[kaynak belirtilmeli]
İktidarda, YSP iç bölünmelerle kuşatılmıştı. 1980'de İsmail, Güney Yemen Devlet Başkanı olarak, İsmail'in Sovyet yanlısı solculuğuna kıyasla daha ılımlı ve uzlaşmacı bir lider olan Ali Nasir Muhammed ile değiştirildi. Güney Yemen'in Arap komşuları ve Batı ile ilişkilerini geliştirmeye çalıştı. İki fraksiyon arasındaki çatışma 1986 yılında Güney Yemen İç Savaşı'na yol açtı, bu da Abdul Fattah İsmail'in ölümüne yol açtı, ancak müttefiki Ali Salem el Beidh partinin kontrolünü ele geçirirken, daha ılımlı Haydar Ebu Bekir al-Attas cumhurbaşkanı oldu. El-Beidh ve el-Attas, 1994 iç savaşına kadar yeniden birleşmiş Yemen hükûmetinde görev alacaktı. Parlamento seçimleri Ekim 1986'da yapıldı ve YSP tek yasal parti olarak kalsa da bağımsız adayların 111 sandalyenin 40'ını kazanarak, diğer 71'i YSP kazanarak seçimlere katılmalarına izin verildi. Yemen'deki birçok karışıklıktan ve sivil çekişmeden, Sovyetler Birliği'nin çöküşünden ve uluslararası sosyalizmin krizinden kurtulan YSP, Yemen'de birliğin sağlanmasında ve Mayıs 1990'da Yemen Cumhuriyeti'nde çok partili demokrasinin kurulmasında etkili oldu. 1993 yılında birleşik Yemen'de yapılan ilk parlamento seçimlerinde YSP 301 sandalyenin 56'sını kazanarak Genel Halk Kongresi (GPC) ve El Islah'ın ardından üçüncü oldu. Üç parti daha sonra bir koalisyon hükûmeti kurdu.[kaynak belirtilmeli]
1994 iç savaşının ardından partinin altyapısına ve kaynaklarına GPC hükûmeti tarafından el konuldu ve kadroları ve üyeleri düzenli olarak haksız tutuklamalara ve işkenceye maruz kaldı. 1997 parlamento seçimlerini boykot etti ve herhangi bir potansiyel aday 31 milletvekilinin desteğini gerektirdiğinden, 1999 başkanlık seçimleri için aday gösteremedi. 2002'de Ortak Toplantı Partileri muhalefet ittifakını oluşturan beş partiden biriydi, 2003 milletvekili seçimlerine geri döndü, halk oylarının yalnızca % 3,8'ini aldı ve sekiz sandalye kazandı.[kaynak belirtilmeli]
Ortak Toplantı Partileri, Faysal Bin Şamlan'ı 2006 cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday gösterdi. Ancak, GPC'den görevdeki Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih tarafından mağlup edildi.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Frank Tachau (1994) Political parties of the Middle East and North Africa, Greenwood Press, p638
- ^ Victoria Clark (2010) Yemen: Dancing on the Heads of Snakes, Yale University Press
- ^ Political Program of Yemeni Socialist Party Sahafa, 21 July 2010, 18 March 2013 1 Mart 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.