Yeleli denizaslanı

Yeleli denizaslanı
Erkek ve dişi
Korunma durumu
Asgari endişe altında (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia Şube: Chordata Sınıf: Mammalia Takım: Carnivora İnfra takım: Arctoidea Klad: Pinnipedia Familya: Otariidae Alt familya: Otariinae Cins: Otaria Péron, 1816 Tür: O. flavescens
İkili adlandırma
Otaria flavescens (Shaw, 1800)
Dağılımı
Sinonimler
Otaria bryonia

Yeleli denizaslanı ya da Güney Amerika denizaslanı (Otaria flavescens), denizaslanıgiller (Otariidae) familyasının monotipik Otaria cinsinde sınıflandırılan, Güney Amerika'ya özgü bir türü.

Özellikler

Genelde Şili, Peru, Uruguay ve Arjantin kıyılarında yaşayan açık kahverenkli Yeleli denizaslanı ve yanında türü farklı bir diğer deniz aslanı.

Erkekler 2,50 m kadar boya sahip olurken ağırlıkları 300 kg kadar gelir. Üst kısmı koyu kahverengi olup, alt kısımlar sarımsı-kahverengindedir. Türe adını veren yeleler biraz daha açık renkte olup, aslında türe özgü bir özellik değildir ve diğer deniz aslanlarında da mevcuttur. Buna karşın dişiler 2 m boyundadır ve 140 kg ağırlığa ulaşırlar. Açık kahverengidirler ve gövdelerinde sıklıkla tüm vücuda yayılmış büyük, düzensiz lekeler vardır.

Dağılım

Deniz aslanları, Moche sanatında genellikle bu çekici yavru gibi temsili kaplar olarak veya onları genellikle insan avcıların hedefi olarak gösteren karmaşık sahnelerde görülür. Kısmen midelerinde bulunan plaj çakıl taşları nedeniyle ödüllendirilmiş olabilirler; Modern Perulu halk şifacıları bu tür çakıl taşlarının güçlü tıbbi niteliklere sahip olduğunu düşünüyor. Ayrıca sömürge dönemi yerlileri, deniz aslanlarının ölüleri açık denizdeki adalara taşıdığına inanıyordu; bu fikir Moche zamanlarına kadar uzanabilir.

Türün dağılım bölgesi, Güney Amerika'nın Pasifik sahili boyunca Peru'dan Ateş Toprakları'na kadar ve Atlantik sahili boyunca Güney Brezilya'ya kadar uzanır. Bundan başka Güney Atlantik'te Falkland Adaları'nda bir koloni bulunur. Ayrıca dolaşan tek tük hayvanlar, yukarıda Galapagos Adaları kolonilerinde ve Brezilya sahili önlerinde görülmüştür. Ancak bunlar çok ender ististani durumlardır. Genel durumda bu deniz aslanları kolonilerinin yakınlarında kalırlar.

Yaşam tarzı

Valdés Yarımadası'nda yeleli deniz aslanı kolonisi

Üremeleri diğer deniz aslanlarına benzer. Erkekler sahilde dişilerin önünde buluşur ve bölgeleri için dövüşürler. Bu dövüşlerde karşılıklı olarak dikilerek birbirlerini ısırmaya çalışırlar. Bu esnada sıkça kanlı yaralanmalar meydana gelir. Zayıf olan erkekler bu kavgalar süresince koloninin dışına itilirken, en kuvvetliler ortada, en cazip yerlerde hak sahibi olurlar. Eğer dişiler erkeği takip ederse, bölgesinde karaya çıkmış oldukları erkeğin haremine dahil olurlar. Bir harem 18 kadar dişiyi kapsayabilir, koloninin kıyısına doğru bu sayı azalır. Ortalama olarak erkek başına sadece 3 dişi düşer. Erkekler sürekli olarak dişilerin kendi bölgelerini terk etmesini önlemekle meşguldurler. Aksi halde bu durum komşu erkeklerle yeniden bir kavgaya neden olur. Genç erkekler bazen on kadar erkekle grup oluştururlar ve düzenli olarak koloniye saldırarak dişileri kaçırmaya ve çiftleşmeye çalışırlar. Karada geçen iki ile üç ay boyunca bir erkek neredeyse hiç uyumaz ve beslenmez.

Dişiler 350 günlük bir gebeliğin ardından bir yavru dünyaya getirirler. Doğum, dişiler karaya çıktıktan hemen sonra, bir erkekle yeniden çiftleşmeden kısa süre önce gerçekleşir.

Tehdit ve koruma

Derileri ve yağları sebebiyle Güney Amerika deniz aslanları geçtiğimiz yüzyıllarda topluca öldürülmüşlerdir. Bu yüzden birkaç milyonun üzerinde olan popülasyonları birkaç onbine gerilemiştir. Bugün yeniden 270.000 kadar yeleli deniz aslanı mevcut olup, en başta Şili ve Arjantin sahilinde sayıları sabit bir şekilde artarken, Uruguay ve Falkland Adaları'ndaki sayılarında halen daha gerileme vardır.

Literatür

• Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 ISBN 0-8018-5789-9

Dış bağlantılar

• Seal Specialist Group (1996). Otaria flavescens. Tehlike altında olan türlerin 2006 IUCN Kırmızı Listesisi. IUCN 2006. 12 May 2006 tarihinde alınmıştır.