İçeriğe atla

Yedi kirli kelime

Page yarı korumaya alındı
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Yedi kirli kelime (seven dirty words), George Carlin'in 1972 albümü Class Clown'da (sınıf soytarısı) "televizyon'da söyleyemeyeceğiniz yedi kelime" isimli monologunda kullandığı kelimelerdir. Şu an, bu kelimelerin genelde Amerika Birleşik Devletleri'nin halk kanallarında ve özellikle AM/FM radyo istasyonlarında kullanılması uygun değildir, genelde sansürlenir. Carlin'in orijinal yedi kelimesi şunlardır:

Carlin'in bu sözlerin birkaçı radyo ve televizyonda çeşitli seviyelerde kullanılmıştır. "Tits" (memeler) kelimesi, 1990'da yayımlanan The Trials of Rosie O'Neill isimli dizinin ilk bölümünde ilgi çekerek yayımlanmıştır. "Piss" (işe) kelimesi, 1990'lı yılların sonundan itibaren gerek tek başına gerekse bir cümle içinde kullanılmıştır (örn: piss-off : dellendirmek). "Shit" (b*k) kelimesi bazı olaylarda kullanılmıştır. Örneğin Chicago Hope'un bir bölümünde, dizinin prodüktörü "fuck" (s*kmek) kelimesi ile flört ederken benzerini kullanmıştır. NCIS'in "Bete Noire" isimli bölümünde, karakter ilk kelime sansürlenerek "fucking bastard" (s*ktiğimin piçi) kelimesini kullanmıştır. Carlin'in bu listeye eklediği diğer bir kelime "fart" (os*rmak) da sıkça kullanılmaktadır.

FCC'nin müstehcenlik üzerine kuralları

Carlin'in monologu üzerine olan davada, yargıtay Pacifica'ya gece saat 10:00 pm ile sabah 06:00 am arasında çocukların uyanık olmadığını öngörerek hak tanımıştır. Bu doğrultuda FCC sabah 6 ile akşam 10 arasında yayımlanan şovlarla ilgilenmeye başladı. FCC hiçbir zaman spesifik olarak hangi kelimelerin kullanılmayacağını söylemedi, ama nasıl bir tutum sergilenmesi gerektiğine değin önerilerde bulundu. Yedi kirli kelime bunun üzerine televizyonlarda yayımlanması uygun görülmemiş ve televizyon ya da radyo kanalları kendiliğinden bir "bip" sesiyle bu kelimeleri ve benzeri kelimeleri sansürlemektedirler. Orijinal yedi kirli kelime'nin birçoğu sansürlenirken, tits (memeler) ve piss (işemek) genelde artık uygun saatlerde kabul edilen kelimeler haline gelmiştir.

FCC çoğu zaman cümlenin manasından o kelimenin müstehcen olup olmadığını yargılamayı öngörmüştür. Bu da birçok tartışma yaratmıştır, örneğin FCC Ocak 2003'te yayımlanan Golden Globe Awards'da U2 grubunun solisti Bono'nun cümle manasında bu kelimeyi kullanması uygun görülmüştür. Bu doğrultuda da cinsel organı veyahut da cinsel birleşmeyi temsil etmediğini kararlaştırmış ve uygun görmüştür. FCC daha sonra bu kararından vazgeçmiş, ama Bono'ya herhangi bir ceza talebinde bulunmamıştır.

Uygun olmayan ve müstehcen arasındaki farklılık oldukça zordur, lakin Amerika'nın İfade Özgürlüğü kapsamındaki ilk anayasa kuralında tam olarak bu açıklanmamıştır. Buna benzer olarak, hakaret olarak argo kelimenin veyahut da cümlenin yer, cümle ve izleyicisine göre değiştiği görülmektedir.

Son yıllarda, mektup kampanyaları Amerika'daki halk gruplarının ilgisini televizyonda uygun olmayan olaylara çekmiştir. Bazen, binlerce şikayet FCC tarafından alınmış, özellikle çocukların sorgulanabilir materyallerle belli saatlerde karşılaşmasının tahmin edilmesi önerilmiştir.

FCC direkt olarak televizyon kanalını hedef almaz. Sadece bu televizyon kanalını yayımlayan sunucuculara yönelir. Birçok televizyon stüdyosunun sunucularına sahip olması dolayısıyla, bu sunucular doğrudan olmasa da cezalandırır.

"Yedi kirli kelime" ve kablolu televizyon

FCC'nin uygun olmayan kuralları hiçbir zaman kablolu televizyon ya da uydu radyoları kapsamaz. 1934'te kabul edilen Communications Act ve 1996'da kabul edilen Telecommunications Act anlaşmaları gereğince, üyelik gerektiren servislerde, kablolu televizyon, uydulu televizyon ve gösterim başına ödeme yapılan televizyonlarda bir yaptırımı yoktur.

FCC bunun yerine Adalet Mahkemesi'ne başvurmuş ve Kongre'ye uygun olmayan yayımların kablolu televizyonda gösterimi 1973'te yayımlanan sonraki albümü Occupation: Foole (Meslek: Deli), benzer bir rutini "Pis kelimeler" olarak tanımlamış ve aynı listeyi ve benzer temalardaki sözcükleri sunmuştur. Bu versiyonu Pacifica radyosunun WBAI istasyonu tarafından yayınlanmış, Amerika'nın Danıştay'ına F.C.C. v. Pacifica Foundation (1978) davasına sebep vermiştir. Bu dava sonunda da Amerika Birleşik Devletleri televizyonlarında ve radyolarında kabul edilen ifade özgürlüğü'ne uygun kelimeler belirlenmiştir.

Tarihi

1973'te komedyen George Carlin'in "Pis kelimeler" isimli kayıtlı monoloğu, 7 değişik müstehcenlik içeriyordu. The Pacifica radyo istasyonunun WBAI-FM kanalı, sansürsüz olarak bu yılın 30 Ekim tarihinde yayınladı. Araba kullanan biri yayım kuruluşunu Federal Communications Commisson (FCC) 'u şikayet etti, çünkü çocuğu da bu yayımı dinliyordu.

Yapılan şikayet üzerine, FCC Pacifica'dan bir cevap istedi ve şikayeti yayını durdurmak için isteğini ilan etti. İlan da spesifik olarak bu kelimeler kullanılmadı, ancak WBAI'e gelen uyarıda "olay üzerine gelişen şikayette, komisyonumuz kongre tarafından bize tanınan hakları uygulayıp uygulamama konusunda tartışacaktır" lafını kullanır.

Pacifica bu karara karşı gelir ve yerel yargı tarafından da haklı bulunur. FCC bunun üzerine Supreme Court (Yargıtay)'a başvurur ve FCC haklı bulunur. (F.C.C. v. Pacifica Foundation 438 U.S. 726 (1978))

Bu karar ile resmi olarak Amerika radyolarında uygun olmayanların kuralları belirli olmuştur. Devam eden davalarda, Yargıtay bu kelimelerin bazı koşullarda açıklanabileceği savunulmuştur, özellikle çocukların dinleyiciler olması beklenmediği anlarda.

Carlin daha sonra orijinal listesindeki bu kelimelere şunları eklemiştir.

  • fart (osurmak)
  • turd (b*k)
  • twat (a*cık)

1972'de Milwaukee'deki Summerfest'de sunduğu "Yedi ölümcül kelime" sunumuyla Carlin müstehcenlik yüzerinden tutuklanmıştır. Anayasa'ya aykırı bulunmamıştır. Kablolu televizyona üye olunması gerektiği için, kullanıcıların yayımlara karşı gelmesi halinde üyeliklerinin geleceğini seçebilecekleri öngörülmüştür.

Yine de, 2005 yılı itibarıyla FCC'ye üyelik doğrultusunda radyo ve televizyon izleyen kişiler şikayetlerde bulunmuştur ve büyük çoğunluğunu kırsal kesimde yaşayanlar oluşturmaktadır. Bu ve benzeri öneriler Randy Short tarafından American Family Association tarafından da sunulmuştur.

Bazı kablo kanallarında bulunan televizyon kanalları Standards & Practices'in kendiliğinden sansür uygulayan programlarına, reklamcıların talepleri karşısında uymuştur. Ancak belli bir mecburiyet yoktur, örnek olarak Comedy Central'da yayımlanan South Park dizisinin "It Hits the Fan" isimli bölümününde 162 kez shit (bok) kelimesi kullanılmıştır, bunun için de bölümün köşesine ne kadar söylendiğini gösteren bir sayaç yerleştirilmiştir. Aynı seri, "tits" ve "piss" de başlıca olmak üzere yedi kirli kelimenin tamamını ve benzerlerini kullanmaktadır. Comedy Central ayrıca hafta sonları gece 1 am'den sonra "Secret Stash" altında 18 yaş üstü filmleri yayımlanmaktadır. (South Park:Bigger, Longer & Uncut (1999) ve Kevin Smith'in Clerks'i (1994) ya da George Carlin'in ve Richard Pryor'un performansları gibi. Çıplaklık görüntüleri ancak, buğlu olarak gösterilmektedir.

Popüler kültürde yedi kirli kelime

  • Blink 182 grubunun Family Reunion isimli parçasında George Carlin'in on kelimelik versiyonundaki tüm kelimeleri kullanmıştır.
  • SpongeBob SquarePants çizgi dizisinin "Sailor Mouth" bölümünde, SpongeBob ve Patrick 13 kelimelik söylenmemesi gereken kelimeler listesindeki 11'inci kelimeyi söylemiş, bir yunusun anırmasıyla sansürlenmiştir. Squidward bunun üzerine, "7 kelime demek istedin değil mi?" diye sorar, Mr. Krabs de cevap olarak "Denizciysen hayır, heh-heh." der.
  • The Simpsons'ın bir bölümünde Krusty the Klown George Carlin'ı temsil eden biri tarafından tazminat davası açılacağına değin aranır. Cevap olarak, "Hadi ama, benim "Televizyon'da söyleyemeceğiniz yedi kelime" tamamen senin "Televizyon'da söyleyemeyeceğiniz kelime" den farklıydı. Öyleyse hırsızım, öylemiyim? Peki, özür dilerim!" der.
  • That '70s Show'da Eric George Carlin'in kaydını dinler ve listesinde onaylar. Dizinin devamında, Eric Donna'nın patronuna listedeki kelimelerin numarasını vererek hakaret eder.
  • South Park'ın It Hits The Fan isimli bölümünde; Stan, Eric, Kyle ve Kenny yedi eski taşın önüne gelir ve her taş küfürlü bir kelimeyi temsil eder. Listede shit (sıç) ve fuck (s*k) olmasına rağmen; tamamen aynı değildi, çünkü kelimelerden biri Eric Cartman'ın nefret ettiği bir Tayland yemeği mee krob idi.

Dış bağlantılar

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yedi_kirli_kelime&oldid=34192713" sayfasından alınmıştır