İçeriğe atla

Yakup Mahmudov

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Yakup Mahmudov
DoğumAzerice: Yaqub Mikayıl oğlu Mahmudov
10 Şubat 1939 (85 yaşında)
Baş Göynük, Şeki, Azerbaycan SSC, SSCB
MilliyetAzerbaycanlı
Vatandaşlık Azerbaycan
Mezun olduğu okul(lar)Bakü Devlet Üniversitesi
Dinİslam
ÖdüllerTüm Liste
Kariyeri
Dalıtarih
Çalıştığı kurumlarAzerbaycan Millî İlimler Akademisi
Doktora
danışmanı		Edhem Şahmalıyev

Yakup Mikail oğlu Mahmudov (Azerice: Yaqub Mikayıl oğlu Mahmudov; d. 10 Şubat 1939, Baş Göynük, Şeki, Azerbaycan SSC, SSCB) – Azerbaycanlı tarihçi, tarih bilimleri doktoru (1989), profesör (1991),[1] Azerbaycan Millî İlimler Akademisi'nin (AMİA) tam üyesi (2017),[2] Azerbaycan (1992) ve Dağıstan'ın (2011) Emektar Bilim Adamı, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Ödülü sahibi (2012), Bakü Devlet Üniversitesi (BDU) Tarih Fakültesi Kadim Dünya ve Orta Çağ Tarihi Bölümü Başkanı (1991), AMİA Danışmanı (2021).[3]

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakup Mahmudov, 10 Şubat 1939'da Şeki ilinin Baş Göynük köyünde doğdu. 1962 yılında Azerbaycan Devlet Üniversitesi (şimdiki Bakü Devlet Üniversitesi) Tarih Fakültesi'nden onur derecesiyle mezun oldu.

1966 yılında "Akkoyunlu Devleti'nin Venedik ile ilişkileri (15. yüzyılın 60-70'leri)" konulu doktora tezini ve 1989'da Lomonosov Moskova Devlet Üniversitesi Tarih Fakültesi Bilim Konseyi'nde, "Akkoyunlu ve Safevî devletlerinin Batı Avrupa ülkeleriyle ilişkileri (15. yüzyılın ikinci yarısı - 17. yüzyılın başı)" konulu profesörlük tezini savundu.

Yakup Mahmudov, 1966-1975 yıllarında Azerbaycan Ansiklopedisi'nde Bilimsel Editör, Kıdemli Bilimsel Editör, Redaksiyon Müdürü, Bilimsel Çalışmalardan Sorumlu Genel Yayın Yönetmen Yardımcısı olarak çalıştı. 1968-1981 yıllarında Azerbaycan Devlet Pedagoji Enstitüsü'nde (şimdiki ADPU) kıdemli öğretim görevlisi, doçent olarak görev yaptı. 1992-1993 yıllarında Azerbaycan Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu'na bağlı Yüksek Tasdik Komisyonu (şimdiki Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'na bağlı Yüksek Tasdik Komisyonu) Başkan Yardımcısı ve "Azerbaycan Ansiklopedisi Yayıncılık ve Basım Birliği" Genel Müdürü, 1981-2004 yılları arasında BDU Tarih Fakültesi'nde doçent, bölüm başkanı, dekan yardımcısı, dekan olarak çalıştı.[1]

Yakup Mahmudov ayrıca, 2004-2021 yıllarında AMİA Tarih Enstitüsü'nün (şimdiki Tarih ve Etnoloji Enstitüsü) Başkanı olarak görev yaptı.[4]

Bilimsel faaliyeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakup Mahmudov, Azerbaycan'ın diplomatik tarihi, Azerbaycan ve dünya tarihinin çeşitli dönemleri hakkında 1000'den fazla monografi, kitap, ders kitabı, öğretim materyali, bilimsel makale vb. yayınların yazarıdır.

AMİA'nın tam üyesi olmakla beraber Türk Dünyası Araştırmaları Uluslararası İlimler Akademisi, Uluslararası Aytmatov Akademisi, Lütfi Zade Uluslararası Modern Bilimler Akademisi, İtalya Uluslararası Ekonomi ve Sosyal Bilimler Akademisi, Avrupa Doğa Bilimleri Akademisi, İtalya Bonifaciana Akademisi ve İsrail Bağımsız Bilim Geliştirme Akademisi'nin de asli üyesidir. 2013'ten itibaren ise Türk Tarih Kurumu şeref üyesidir.[5]

Siyasi faaliyeti

[değiştir | kaynağı değiştir]

Yakup Mahmudov, Yeni Azerbaycan Partisi (YAP) Siyasi Şûrası üyeliğinde bulundu ve YAP'ın birinci ve üçüncü kongrelerinde konuşma yaptı. 2000-2020 yılları arasında Azerbaycan Cumhuriyeti Millî Meclisi'nde milletvekili olarak görev yaptı. Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Haydar Aliyev'in ve ardından İlham Aliyev'in temsilciliğini yaptı ve onların birçok resmi devlet ziyaretine katıldı. YAP, Kıdemliler Şûrası üyesidir.[6]

Önemli eserleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə əlaqələri. Bakı: ADU, 1986.
  • Взаимоотношения государств Аккоюнлу и Сефевидов с западноевропейскими странами (II половина XV - начало XVII века). Баку: Издательство Бакинского университета, 1991.
  • Azerbaycan diplomasisi: Akkoyunlu ve Safevi devletlerinin Avrupa ülkeleri ile münasebetleri (XV-XVII. yüzyıllar). Ankara: AKDTYK Atatürk Araştırma Merkezi, 2019. (Azerbaycanca, İngilizce, Rusça ve İtalyanca olarak da yayımlandı)
  • Azərbaycan tarixində Heydər Əliyev şəxsiyyəti. Bakı: "Təhsil", 2002.
  • Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. 2 cilddə. Bakı: "Lider nəşriyyat", 2004-2005. (Baş Editör)
  • Azərbaycan: qısa dövlətçilik tarixi. Bakı: "Təhsil", 2005. (Rusça, İngilizce, Urduca ve Ukraynaca olarak da yayımlandı)
  • Karabağ: Asıl tarih, Gerçekler, Belgeler. Bakü: "Təhsil" Yayınevi, 2011. (Azerbaycanca, Rusça, İngilizce, Arapça, Fransızca ve Almanca olarak da yayımlandı - ortak yazar)
  • Naxçıvan: tarixi və abidələri. Bakı: "Təhsil", 2007. (Azerbaycanca ve İngilizce - ortak yazar)
  • Azərbaycan tarixi atlası. Bakı: Bakı Kartoqrafiya Fabriki, 2007. (Baş Editör)
  • İravan Hanlığı: Rusya İşgali ve Ermenilerin Kuzey Azerbaycan Topraklarına Göç Ettirilmesi. Ankara: AMİA Tarih Enstitüsü, 2018. (Azerbaycanca, İngilizce, Rusça, Rumence, İtalyanca, Arapça, İspanyolca ve Almanca olarak da yayımlandı - Baş Editör, Giriş Makalesi ve Son söz yazarı)
  • Heydər Əliyev ideyalarının zəfər yürüşü. Bakı: "Təhsil", 2011. (Rusça ve Ukraynaca olarak da yayımlandı)
  • Şuşa‐Pənahabad. Bakı: "Təhsil", 2012. (Proje Lideri ve önsöz yazarı)
  • Heydər Əliyev. 2 cilddə. Bakı: Turxan NPB, 2013. (Proje Lideri, Bilimsel editör, Giriş Makalesi ve Son söz yazarı)
  • İlham Əliyev və Azərbaycan tarix elmi. Bakı: Turxan NPB, 2014.
  • Gerçek Tarih ve "Büyük Ermenistan" İddiası. Bakü: "Turhan" NPB, 2019. (Azerbaycanca, Rusça, İngilizce, Gürcüce, Arapça, Farsça, Almanca, İspanyolca, Fransızca ve İbranice olarak da yayımlandı)
  • Azərbaycan xalqının İrəvan və ətrafındakı torpaqlara tarixi varislik hüququ bərpa olunmalıdır. Bakı: Turxan NPB, 2015. (Azerbaycanca, Rusça ve İngilizce)
  • Azərbaycan Respublikasının tarixi. 2 cilddə. Bakı: Azərbaycan Tarixçiləri İctimai Birliyi, 2016. (Proje Lideri ve Bilimsel editör)
  • Azərbaycan xalqına qarşı 1918‐ci il soyqırımları. Bakı: Azərbaycan Tarixçiləri İctimai Birliyi, 2016. (Bilimsel editör ve önsöz yazarı)
  • Saxtakarların yalançı elmi, yaxud ermənisayağı "tarix". Bakı: Turxan NPB, 2019. (Rusça, İngilizce ve Gürcüce olarak da yayımlandı)
  • Azərbaycan tarixi xəritələrdə. Atlas. Bakı: Azərbaycan Tarixçiləri İctimai Birliyi, 2022. (Bilimsel editör, önsöz yazarı ve yayıncı)

Ödülleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Azerbaycan Cumhuriyeti Emektar Bilim Adamı (1992)[7]
  • Şöhret Nişanı (1999)[8]
  • Şeref Nişanı (2009)[9]
  • Humay Ödülü (2010)
  • Dağıstan Cumhuriyeti Emektar Bilim Adamı (2011)[10]
  • Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Ödülü (2012)[11]
  • Ataman Anton Golovaty Nişanı (2013)
  • 1. Derece Emek Nişanı (2019)[12]
  • "Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin 100. Yıldönümü (1918-2018)" Jübile Madalyası (2019)
  • Atatürk Uluslararası Ödülü (2019)[13]
  • "Bakü Devlet Üniversitesi'nin 100. Yıldönümü (1919-2019)" Jübile Madalyası (2019)
  • 2019 için "Türk Dünyası'nda Yılın Bilim Adamı" Uluslararası Ödülü (2020)
  • 2022 için "Avrupa'da Yılın Bilim Adamı" Uluslararası Ödülü (2022)
  • 2022 için "Türk Dünyası'nda Yılın Adamı" Uluslararası Ödülü (2023)
  • "Haydar Aliyev'in 100. Yıldönümü (1923-2023)" Jübile Madalyası (2024)

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Akademik Yaqub Mahmudovun 85 yaşı tamam olur" (Azerice). azertag.az. 10 Şubat 2024. 10 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2024. 
  2. ^ "Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Rəyasət Heyəti AMEA üzvlüyünə seçkilərin nəticələrini təqdim edir" (Azerice). azertag.az. 2 Mayıs 2017. 19 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024. 
  3. ^ "AMEA-nın müşavirləri" (Azerice). science.gov.az. 19 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024. 
  4. ^ Əsmər Qabil (22 Ocak 2021). "Yaqub Mahmudov Tarix İnstitutunun direktoru vəzifəsindən azad edilib" (Azerice). apa.az. 19 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2024. 
  5. ^ "Mahmudov Yaqub Mikayıl oğlu" (Azerice). science.gov.az. 20 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2024. 
  6. ^ "Yeni Azərbaycan Partiyasının Veteranlar Şurası" (Azerice). yap.org.az. 20 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2024. 
  7. ^ "Xalq təhsili işçilərinə Azərbaycan Respublikasının fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (4 mart 1992-ci il)" (Azerice). e-qanun.az. 28 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024. 
  8. ^ "Y.M.Mahmudovun "Şöhrət" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı (13 fevral 1999-cu il)" (Azerice). e-qanun.az. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024. 
  9. ^ "Y.M.Mahmudovun "Şərəf" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (14 fevral 2009-cu il)" (Azerice). e-qanun.az. 11 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024. 
  10. ^ "Dağıstan Prezidenti 13 il əvvəl 8 azərbaycanlını təltif edib - ARAŞDIRMA" (Azerice). modern.az. 4 Haziran 2024. 4 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024. 
  11. ^ "2012-ci il üçün Azərbaycan Respublikasının elm sahəsində Dövlət Mükafatının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (25 may 2012-ci il)" (Azerice). e-qanun.az. 14 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024. 
  12. ^ "Y.M.Mahmudovun 1-ci dərəcəli "Əmək" ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (9 fevral 2019-cu il)" (Azerice). president.az. 20 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2024. 
  13. ^ "Akademik Yaqub Mahmudov Beynəlxalq Atatürk Mükafatına layiq görülüb" (Azerice). azertag.az. 15 Ocak 2020. 21 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2024. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Yakup_Mahmudov&oldid=34530896" sayfasından alınmıştır