XO-1b
 Size comparison of XO-1b with Jupiter. | |
| Keşif | |
|---|---|
| Keşfeden | Peter R. McCullough et al.[1] |
| Keşif yeri | Haleakala Observatory, Hawaii[1] |
| Keşif tarihi | 18 May 2006[2] |
| Transit and Radial velocity[1] | |
| Yörünge özellikleri | |
| 0,04930+0,00091 -0,00096 AU | |
| Dış merkezlik | <0,019[3] |
| 3,94150685±0,00000091[4] d | |
| Eğiklik | 88.8 ± 0.2[4] |
| Yarı-genlik | 116 ± 9[1] |
| Yıldız | XO-1 |
| Fiziksel özellikler | |
Ortalama yarıçap | 1.21 ± 0.03[4] Şablon:Jupiter radius |
| Kütle | 0,913±0,038[3] Şablon:Jupiter mass |
Ortalama yoğunluk | 064 ± 005 g/cm3 (2,31 ± 0,18 lb/cu in)[4] |
| 158 ± 15 m/s2 (518 ± 49 ft/s2)[5] | |
 Wikimedia Commons'ta ilgili ortam | |
XO-1b, yaklaşık olarak Dünya'dan 536 ışık-yılı uzaklıktaki bir ötegezegendir.
XO-1b, Negoiu olarak adlandırılmıştır. Bu isim UAB'nin 100. yıl dönümü sırasında Romanya tarafından hazırlanan kampanya olan NameExoWorlds tarafından seçilmiştir. Negoiu, Romanya'daki en yüksek ikinci noktadır.[6][7]
2006 yılında, profesyonel ve amatör gökbilimcilerden oluşan uluslararası bir ekip olan XO Projesi, Güneş benzeri bir yıldızın etrafında dönen, daha sonra XO-1b olarak adlandırılan Jüpiter büyüklüğünde bir gezegen keşfetti. Baltimore'daki Uzay Teleskobu Bilim Enstitüsü'nden Peter R. McCullough liderliğindeki ekipte Kuzey Amerika ve Avrupa'dan gelen dört amatör gökbilimci vardı. Aynı yılın sonlarında Geniş Açılı Gezegen Arama projesi tarafından gezegenin bağımsız bir şekilde doğrulanması sağlandı.
XO Projesi ekibi, güneş dışı gezegenleri aramak için ticari ekipmanlardan yapılmış nispeten ucuz XO Teleskobunu kullandı. Bu teleskop Hawaii'nin Maui Adası'ndadır.
Eylül 2003'ten Eylül 2005'e kadar XO Teleskobu onbinlerce parlak yıldız tespit etti. O dönemde McCullough'un amatör gökbilimcilerden oluşan ekibi, daha önce güneş dışı gezegenler için umut verici adaylar olarak belirledikleri birkaç düzine yıldızı inceledi. Özellikle XO-1 yıldızı Haziran 2005'te gelecek vaat eden bir aday olarak işaretlendi. Amatör gökbilimciler onu Haziran'dan Temmuz 2005'e kadar gözlemlediler ve sonunda gezegen büyüklüğünde bir nesnenin onu gölgede bıraktığını doğruladılar. McCullough'un ekibi daha sonra nesnenin kütlesi hakkında bilgi almak ve onun bir gezegen olduğunu doğrulamak için Teksas'taki McDonald Gözlemevi'ne başvurdu.
Fiziksel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Yıldızına yakın yörüngede bulunan Jüpiter'e yakın bir kütleye sahip olan bu gezegen, sıcak Jüpiterler kategorisine girmektedir. HD 209458 b ve TrES-1b gibi bilinen diğer geçiş yapan sıcak Jüpiterler gibi, XO-1b'nin düşük yoğunluğu, bu gezegenin esas olarak hidrojen ve helyumdan oluşan bir gaz devi olduğunu göstermektedir.
Hubble Uzay Teleskobu'ndaki NICMOS cihazıyla yapılan gözlemler, XO-1b'nin atmosferinde su buharı, metan, karbondioksit ve muhtemelen karbon monoksitin varlığını tespit etti. Ancak aynı verilerin bağımsız olarak yeniden araştırılması bu sonuçları yeniden üretemedi. Hubble Uzay Teleskobu'nun daha sonraki çalışmaları, ötegezegenin atmosferinde su tespit etti.[8]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- 51 Pegasi b
- HD 209458 b
- Sıcak Jüpiter
- TrES-1b
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;McCullough2006isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;hubblesiteisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Bonomo2017isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Burke2010isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Southworth2010isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Approved names". NameExoworlds (İngilizce). 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020.
- ^ "International Astronomical Union | IAU". www.iau.org. 5 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ocak 2020.
- ^ "Hubble Traces Subtle Signals of Water on Hazy Worlds". NASA. 3 Aralık 2013. 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2013.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir] Wikimedia Commons'ta XO-1b ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- "Astronomers Catch Planet By Unusual Means". SpaceDaily. 19 Mayıs 2006. Erişim tarihi: 29 Haziran 2008.
- Ayiomamitis, Anthony (4 Haziran 2009). "Astrophotography by Anthony Ayiomamitis". Erişim tarihi: 10 Haziran 2009. (Amateur's observation using Differential Photometry)