İçeriğe atla

Virginia Eliza Clemm Poe

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Virginia Eliza Clemm Poe
Ölümünden saatler sonra yapılan resminde Virginia Poe
DoğumVirginia Eliza Clemm
15 Ağustos 1822(1822-08-15)
Baltimore, Amerika Birleşik Devletleri
Ölüm30 Ocak 1847 (24 yaşında)
New York, Amerika Birleşik Devletleri
EvlilikEdgar Allan Poe

Virginia Eliza Clemm Poe (evlilik öncesi soyadı Clemm; 15 Ağustos 1822, Baltimore - 30 Ocak 1847, New York), Amerikalı yazar Edgar Allan Poe'nun eşiydi. Kuzen olan çift, Virginia Clemm 13, Poe ise 27 yaşındayken evlendi. Bazı biyografi yazarları çiftin ilişkisinin karı kocadan çok ağabey kardeş ilişkisine benzediğini, aralarında cinsel anlamda bir ilişki olmadığını belirtir. Virginia Poe, Ocak 1842'de vereme yakalandı ve Ocak 1847'de 24 yaşındayken bu hastalıktan öldü.

Virginia Clemm ile Edgar Allan Poe evlilikleri öncesinde kesintili olarak yıllar boyunca diğer aile üyeleriyle bir arada yaşadı. Çift, Poe'nun işleri dolayısıyla birkaç defa taşındı; dönem dönem Baltimore, Philadelphia ve New York'ta yaşadı. Evlenmelerinden birkaç yıl sonra Poe, Frances Sargent Osgood ile Elizabeth F. Ellet'ın adının karıştığı bir skandalın içinde yer aldı. Eşinin uygunsuz aşk ilişkileri yaşadığı söylentileri Virginia Poe'yu öyle etkiledi ki ölüm döşeğindeyken Ellet'ın kendisini öldürdüğünü iddia etti. Mezarı, eşiyle aynı mezar taşını paylaştıkları Baltimore, Maryland'deki Westminster Hall and Burying Ground'dadır. Virginia Eliza Clemm Poe'ya ait olduğu doğrulanmış tek resim, ölümünden saatler sonra yapılan bir suluboya portredir.

Eşinin hastalığı ve buna bağlı ölümü Edgar Allan Poe'nun hayatını etkiledi. Çöküntü yaşayan yazar bununla baş edebilmek için yeniden içki içmeye başladı. Virginia Poe'nun hastalığıyla mücadelesinin ve ölümünün Poe'nun Annabel Lee, Kuzgun ve Ligeia gibi ölmekte olan genç kadınların sık işlenen bir tema olduğu eserlerini etkilediği düşünülmektedir.

Hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlk yılları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Poe aile ağacı

Virginia Eliza Clemm 15 Ağustos 1822'de doğdu[1] ve doğumundan on gün önce[2] bebekken ölen ablasının adı kendisine verildi.[3] Babası William Clemm, Jr. Baltimore'da nalburdu.[4] Virginia'nın annesi Maria Poe ile 12 Temmuz 1817'de,[5] Maria'nın kuzeni olan ilk eşi Harriet'in ölümünden sonra evlendi.[6] Clemm'in önceki evliliğinden beş çocuğu vardı, Maria ile üç çocukları daha oldu.[4] 1826'daki ölümünden sonra ailesine çok az para bıraktı[7] ve akrabaları evliliklerine karşı çıkmış olduklarından aileye maddi destek olmadılar.[4] Maria, dikiş dikerek ve pansiyoner alarak çalışırken felçli ve yatalak annesi Elizabeth Cairnes'in yıllık 240 dolar tutarındaki emekli maaşı da aile gelirlerine eklendi.[7] Bu maaş, Elizabeth'e Maryland'de levazım subayı olarak çalışmış ve devlete kredi vermiş olan kocası "General" David Poe'dan kalmıştı.[8]

Edgar Allan Poe, kuzeni Virginia ile ilk defa ordudan ayrılmasından dört ay sonra, Ağustos 1829'da karşılaştı. O tarihte Virginia yedi yaşındaydı.[9] 1832'de, Elizabeth, Maria, Virginia ve Virginia'nın ağabeyi Henry'den oluşan[9] aile Elizabeth'in pansiyonunu, o zamanlar Baltimore'da 3 North Amity Sokağı adresindeki evi kiralamak için kullanabildi.[10] Poe'nun aileyle birlikte yaşamakta olan ağabeyi William Henry Leonard Poe,[9] 1 Ağustos 1831'de henüz yeni ölmüştü.[11] Poe, ev halkına 1833'te katıldı[12] ve bir süre sonra Mary Devereaux adında bir komşuya tutuldu. Virginia, ikisi arasında haberci görevini üstlendi.[13] Elizabeth Cairnes Poe, 7 Temmuz 1835'te öldü. Bu ölüm, ailenin gelirini sona erdirdi ve mali durumları daha da güçleşti.[14] Henry'nin de 1836'dan önce ölmesiyle birlikte Virginia, Maria Clemm'in sağ kalan tek çocuğuydu.[15]

Ağustos 1835'te Poe, bu aileyi geride bırakarak Southern Literary Messenger'da işe girmek için Richmond, Virginia'ya taşındı.[16] Poe Baltimore'dayken, Virginia'nın üvey kardeşi Josephine Clemm'in eşi ve aynı zamanda Poe'nun kuzeni olan Neilson Poe[17] Edgar'ın Virginia ile evlenmeyi düşündüğünü duydu. Neilson Edgar'la o kadar küçük yaşta evlenmesini önlemek amacıyla, Virginia'yı alıp eğitimini sağlamayı önerdi. Ancak bu seçeneğin daha sonra tekrar düşünülebileceğini de belirtti.[18] Edgar Baltimore, Maryland'de bir gazetenin sahibi olan "en kötü düşmanı" Neilson'ı aradı ve onun davranışlarını Virginia ile bağlantısını kesmeye çalışmak olarak yorumladı.[19] 29 Ağustos 1835'te Edgar;[19] Maria'ya, "yazarken gözyaşlarından göremez olduğunu" belirttiği[17] ve Virginia'nın kendi kararını vermesi için yalvardığı bir mektup yazdı.[20] Southern Literary Messenger'da işe girmesinin ardından Poe, Richmond'a taşınmaları hâlinde Maria, Virginia ve Henry'nin geçimini sağlamayı önerdi.[21]

Evliliği

[değiştir | kaynağı değiştir]
Virginia ile Edgar'ın evlilik cüzdanı

Evlilik planları onaylandı ve Poe, 22 Eylül 1835'te evlilik ruhsatı için başvurmak amacıyla Baltimore'a döndü. Çiftin sessizce evlenmiş olup olmadığına dair açıklamalar net değildir.[22] Tek halka açık tören 16 Mayıs 1836'da Richmond'da yapıldı. Bu törende çift Rev. Amasa Converse adında Presbiteryen bir papaz tarafından evlendirildi.[23] Poe 27, Virginia ise 13 yaşındaydı, ancak Virginia'nın yaşı kayıtlara 21 olarak geçirilmişti.[23] Bu evlilik Richmond'da kayıt altına alınmıştı ve kayıtlar, Thomas W. Cleland'in, gelinin iddia edilen yaşta olduğunu doğrulayan beyanını da içermekteydi.[24] Tören akşam Poe, Virginia ve Virginia'nın annesi Maria Clemm'in kalmakta olduğu pansiyonun sahibi James Yarrington'ın[25] evinde yapıldı.[26] Ardından çift, Petersburg, Virginia'da bir balayına çıktı.[26]

Çiftin olağandışı olduğuna ilişkin tartışmalar, yaşları ve kan hısımlıklarına dayanıyordu. Tanınmış Poe biyografisi yazarı Arthur Hobson Quinn, ne çiftin birlikteliğinin, ne Poe'nun eşine (İngilizce'de kız kardeş anlamına gelen "Sister"ın kısaltılmışı olan) "Sissy" ya da "Sis" adlarını takmasının olağandışı olduğunu öne sürer.[27] Bir başka Poe biyografisi yazarı Kenneth Silverman ise, kardeş çocukları olmalarının değilse de, Virginia'nın yaşının küçüklüğünün olağandışı olduğunu söyler.[22] Clemm ile Poe'nun ilişkisinin karı kocadan çok ağabey kardeş ilişkisine benzediği fikri de ortaya atılmıştır.[28] Aralarında Marie Bonaparte'ın da bulunduğu araştırmacılar Poe'nun eserlerini otobiyografik olarak okur ve Virginia'nın bakire olarak öldüğü sonucuna varır,[29] zira o ve eşi hiçbir zaman cinsel ilişkide bulunmamıştır.[30] Bu yorum çoğu kez "Annabel Lee" şiirine adını veren karakterin Virginia'yı temsil ettiği varsayımına dayanır: bir "bakire... Annabel Lee adında".[29] Poe biyografisi yazarı Joseph Wood Krutch'a göre Poe kadınlara "normal erkeklerin ihtiyaç duyduğu şekilde" değil, ancak bir ilham ve sevgi kaynağı olarak ihtiyaç duyar[31] ve kadınlara hiçbir zaman cinsel ilgi duymamıştır.[32] Poe'nun arkadaşları ise çiftin evliliklerinin en azından ilk iki yılında aynı yatağı paylaşmadığını, ancak Virginia 16 yaşına bastıktan sonra onun hastalığının başlangıcına dek "normal" bir evlilik hayatlarının olduğunu öne sürer.[33]

Söylenenlere göre Virginia ve Poe mutlu ve birbirine bağlı bir çiftti. Poe'nun bir dönem patronu olan George Rex Graham ilişkilerine dair şunları yazdı: "Karısına olan aşkı, güzelliğin ruhuna bir çeşit coşkulu tapınmaydı."[34] Poe bir keresinde bir arkadaşına, "Canlılar arasında benim küçük karım kadar güzelini görmüyorum." diye yazdı.[35] Buna karşılık Virginia, çağdaş açıklamaların çoğuna göre, kocasını neredeyse idolleştirmişti.[36] O yazarken çoğu zaman ona yakın otururdu; dolmakalemlerini düzenli tutar, elyazmalarını katlar ve gönderirdi.[37] Poe'ya olan aşkını, 23 yaşındayken yazdığı 14 Şubat 1846 tarihli bir akrostiş şiirle gösterdi:

Virginia'nın eşine elyazısıyla yazdığı Sevgililer Günü şiiri

Dolaşmayı diliyorum hep seninle –
Gözümün nuru hayatım senin.
Ver bana bir kulübe evim olsun
Yanında güngörmüş mümbit servi sarmaşığıyla,
Günâhından ve gailesinden dünyanın
Ve birçok dilin gıybetinden uzak.
Orada olacağımız zaman yalnızca sevda olacak rehberimiz –
Takatsiz ciğerlerime sevda verecek şifa,
Ve sahi, geçireceğimiz o âsude vakitler,
Ki diğerleri görmesin hiç!
Süreceğiz mükemmel huzurun keyfini, düşünmeden hasretmeyi
Kendimizi dünyaya ve şetâretine –
Olacağız hep gönlü rahat ve bahtiyar
[38]

— Virginia Eliza Clemm Poe,

Ever with thee I wish to roam —
Dearest my life is thine.
Give me a cottage for my home
And a rich old cypress vine,
Removed from the world with its sin and care
And the tattling of many tongues.
Love alone shall guide us when we are there —
Love shall heal my weakened lungs;
And Oh, the tranquil hours we'll spend,
Never wishing that others may see!
Perfect ease we'll enjoy, without thinking to lend
Ourselves to the world and its glee —
Ever peaceful and blissful we'll be.[39]

Osgood/Ellet skandalı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Virginia'nın Sevgililer Günü şiirinde geçen "tattling of many tongues" ("birçok dilin gıybetinden") ifadesi, gerçek olaylara göndermedir.[40] 1845'te Poe 34 yaşındaki evli şair Frances Sargent Osgood ile flört etmeye başladı.[41] Virginia bu arkadaşlıktan haberdardı; hatta arkadaşlıklarını teşvik etmiş dahi olabilir.[42] Yaşça daha büyük kadınların Poe üzerinde "dizginleyici" etkisi olduğunu düşünerek Osgood'u sık sık evlerine davet etti. "İçkiyi bırakmaya söz vermiş olan" Poe, Osgood'un huzurunda asla içkili olarak bulunmazdı.[43]

Aynı sıralarda, başka bir şair, Elizabeth F. Ellet, Poe'ya âşık oldu ve Osgood'u kıskandı.[42] Poe Sarah Helen Whitman'a yazdığı bir mektupta onun kendisine olan sevgisine ilişkin "nahoş" sözcüğünü kullanmasına ve "bunu küçümseyerek reddetmekten başka bir şey yapamazdım" cümlesini sarfetmesine karşın, editörü olduğu Broadway Journal'da onun kendisine yazdığı şiirleri yayımlattı.[44] Ellet her işe burnunu sokma eğilimi olan, kindar biri olarak biliniyordu[45] ve 1846 yılı Ocak ayının sonlarında Poe'nun evini ziyareti sırasında Osgood'un Poe'ya yazdığı kişisel mektuplardan birini gördü.[46] Ellet'a göre Virginia, Osgood'un mektubundaki "korku veren paragraflar"a dikkat çekti.[47] Ellet Osgood'la temasa geçti, düşüncesizliklerinden kaçınması gerektiğini söyledi veya kıskançlıkla ya da bir skandala yol açma arzusuyla[47] Poe'dan onun kendisine yazdığı mektupları geri göndermesini istedi.[46] Sonrasında Osgood Margaret Fuller ile Anne Lynch Botta'yı kendi adına Poe'dan mektupları geri vermesini istemeleri için yolladı. Bu kişilerin müdahalelerine sinirlenen ve onlara "işgüzârlar" adını takan Poe, düşüncesizliğini ima ederek, Ellet'ın "kendi mektuplarıyla ilgilense" daha iyi olacağını söyledi.[48] Daha sonra bu mektupları Ellet'tan toplayıp bir araya getirerek, onun evinde bıraktı.[46]

Bu mektuplar kendisine geri verilmiş olmasına karşın Ellet erkek kardeşinden, mektupları talep etmesini istedi.[48] Kardeşi Albay William Lummis, Poe'nun mektupları zaten geri vermiş olduğuna inanmadı ve onu öldürmekle tehdit etti. Poe kendisini savunmak için, Thomas Dunn English'ten bir tabanca istedi.[46]

Frances Sargent Osgood

Kendisinden daha önemsiz bir yazar ve aynı zamanda eğitimli bir doktor ve avukat olan arkadaşı English de Poe'nun mektupları geri verdiğine inanmadı ve hatta bunların varlığını sorguladı.[48] Bu çıkmazdan kurtulmanın en kolay yolunun "asılsız suçlamaların geri alınması" olduğunu söyledi.[49] Yalancı olarak anılmaya sinirlenen Poe, English'i yumruk yumruğa bir kavgaya zorladı. Poe sonrasında kavgayı kazandığını iddia etti, oysa English'in iddiası aksi yöndeydi ve Poe'nun yüzü English'in yüzüklerinden biri tarafından kötü şekilde kesilmişti.[46] Poe'nun versiyonuna göre Poe, "E.'ye öleceği güne dek hatırlayacağı bir dayak" atmıştı. Hangisi doğru olursa olsun, kavga Poe'nun Osgood'la ilişkisi hakkındaki dedikodunun daha da yayılmasına yol açtı.[50]

Osgood'un kocası devreye girerek Ellet'ı, sarf ettiği sözler için özür dilemediği takdirde dava etmekle tehdit etti. Ellet Osgood'a "Bayan Poe tarafından bana gösterilen, Poe'nun kendisinin düzenlediği sahte bir mektup olmalı" ifadelerini içeren bir mektup yazarak sözlerini geri aldı.[51] Suçu tamamen Poe'ya atan Ellet, olayın Poe "taşkın ve deliliğe meyilli" biri olduğu için yaşandığını öne sürdü.[52] Ellet Poe'nun deliliğine ilişkin dedikoduyu yaydı; bu dedikodu, Poe'nun düşmanları tarafından da devam ettirildi ve gazetelerde yer aldı. St. Louis Reveille şöyle yazdı: "New York'ta şair ve yazar Bay Edgar A. Poe'nun akıl hastası olduğu ve arkadaşları tarafından Dr. Brigham kontrolünde Utica'daki Akıl Hastanesi'ne yatırılacağına ilişkin bir dedikodu dolaşmaktadır."[53] Skandal ancak Osgood kocasıyla yeniden bir araya geldiği zaman yatıştı.[52] Öte yandan Virginia, kocasının yaşadığı bu ilişkiden çok etkilenmişti. Henüz Temmuz 1945'te aldığı ve kocasının düşüncesizliklerine ilişkin iddiaların yer aldığı imzasız mektupların Ellet ile ilgisinin olduğu tahmin edilir. Bunlardan öyle rahatsız olmuştu ki, Virginia ölüm döşeğinde, "Bayan Ellet'ın onun katili olduğunu" söyledi.[54]

Hastalık

[değiştir | kaynağı değiştir]

Bu dönemde Virginia vereme yakalandı. Hastalığının ilk belirtileri 1842 yılı Ocak ayı ortalarında görüldü. Virginia piyano çalıp şarkı söylerken ağzından kan geldi, Poe ise yalnızca damarının çatladığını söyledi.[55] Sağlığı giderek kötüledi ve Virginia yatalak hale geldi. Bu durum, özellikle de ara sıra düzelme belirtileri göstermesi, Poe'yu derin bir depresyona sürükledi. Arkadaşı John Ingram'a yazdığı bir mektupta Poe, bunların yol açtığı ruh halini şöyle tarif etti: "Her seferinde ölümünün tüm ızdıraplarını çekiyorum ve rahatsızlığı her arttığında onu daha da çok seviyor ve yaşamına daha umutsuz bir inatla bağlanıyorum. Ama ben doğuştan çok olağandışı derecede hassas ve gerginim. Deliriyorum, uzun aralıklı ve berbat aklı başında dönemler geçirerek."[56]

Poe ailesini taşınmak konusunda Virginia'nın durumu harekete geçirmiş ve aile onun için daha sağlıklı bir çevre arayışına girmiş olabilir. 1840'ların başında Philadelphia içinde defalarca taşındılar. Bu şehirde yaşadıkları son ev şu anda Spring Garden'da Edgar Allan Poe National Historic Site olarak korunmaktadır.[57] Bu evde Virginia çiçek bahçesiyle ilgilenecek kadar iyiydi[58] ve arp ya da piyano çalarak ve şarkı söyleyerek konukları eğlendiriyordu.[59] Aile ardından 1844 yılının Nisan ayı başlarında, tren ve buharlı gemiyle yolculuk ederek New York'a taşındı. Kocası Greenwich Sokak'ta bir pansiyon ayarlarken, Virginia gemide bekledi.[60] 1846'nın başlarında aile dostu Elizabeth Oakes Smith, Virginia'nın, "Biliyorum yakında öleceğim, biliyorum iyileşemeyeceğim; ama mümkün olduğunca mutlu olmak ve Edgar'ı mutlu etmek istiyorum." diyerek durumunu kabullendiğini söyledi.[61] Virginia kocasına, ölümünden sonra, onun koruyucu meleği olacağına söz verdi.[62]

Fordham'a taşınma

[değiştir | kaynağı değiştir]
Virginia Poe hastalığının son dönemini Bronx, New York'ta bulunan ve resimde 1900 yılındaki hâli görünen bu kır evinde geçirdi.

Mayıs 1846'da Poe, Virginia ve annesi Maria'dan oluşan aile, Fordham'da, şehrin 22,5 km. kadar dışında,[63] hâlen ayakta olan küçük bir kır evine taşındı. Poe'nun Virginia'ya yazdığı günümüze kalan tek mektup olan 12 Haziran 1846 tarihli mektupta Poe, eşini iyimser olmaya teşvik ediyordu: "Tüm bu umutsuzluğun içinde kalbini ayakta tut ve birazcık daha güven." Sahip olduğu tek dergi olan Broadway Journal'ı yakın zamanda kaybetmiş olması üzerine Poe, "Cesaretimi kaybetmiş olmalıydım, ama senin için—benim sevgili minik karım, sen benim bu sevimsiz, yetersiz ve nankör hayatla savaşımda muazzam ve tek canlandırıcımsın." sözlerini sarf etti.[64] Ancak o yılın Kasım ayında, Virginia'nın durumu artık umutsuzdu.[15] Düzensiz iştah, kızarmış yanaklar, değişken nabız, gece terlemeleri, yüksek ateş, ani titreme, nefes darlığı, göğüs ağrıları ile kan öksürme ve tükürme gibi belirtiler gösteriyordu.[64]

Poe'nun arkadaşı ve etkili bir editör olan Nathaniel Parker Willis, 30 Aralık 1846'da bir duyuru yayımlayarak aile için yardım istedi. Öte yandan gerekçeleri tamamen doğru değildi:[65]

Edgar A. Poe'nun hastalığı. —Üzülerek öğrendik ki bu bey ve eşi verem nedeniyle tehlikeli şekilde hastadır ve bu talihsizliğin temelinde, yaşadıkları geçici ilişkiler yatmaktadır. Üzgünüz; ancak, bu kişiler şu ana dek yaşamak için ihtiyaç duydukları şeyleri bile ancak temin edebilecek kadar dara düşmüştür. Bu elbette ki çok fenadır ve umuyoruz ki Bay Poe'nun arkadaşları ve hayranları onun muhtaç durumda olduğu bu en acı zamanlarında kendisinin derhal yardımına koşacaktır.[66]

Virginia Poe'nun Poe Kır Evi'ndeki odası.

Poe ile iki yıldır haberleşmemiş ve bu arada eşini kaybetmiş olan Willis, bu dönemde onun en büyük destekçilerindendi. Poe ve eşine, ilham verici bir Noel kitabı olan The Marriage Ring; or How to Make a Home Happy'yi (“Evlilik Yüzüğü ya da Bir Yuvayı Nasıl Mutlu Yaparsınız?”) yolladı.[66]

Duyuru, Poe'nun annesi Eliza Poe için verem hastalığının son evrelerinde yapılan duyuruya benziyordu.[65] Diğer gazeteler de hikâyeden haberdar oldu: "Yüce Tanrım!", diyordu biri, "Birliğin edebiyatla ilgilenen topluluğunun, zavallı Poe'nun New York'ta açlık ve yoksulluktan can vermesine izin vermesi mümkün müdür? Poe ile eşinin ızdırap, ölüm ve hastalık yatağında beş parasız olduğuna ilişkin gazetelerde sıklıkta yer alan ilanlara bakılırsa öyle."[66] The Saturday Evening Post Virginia'nın umutsuz hâlde olduğunu ve Poe'nun yalnız kaldığını iddia etti: "Edgar A. Poe'nun beyin hummasından yatmakta olduğu ve eşinin veremin son evrelerinde olduğu belirtiliyor-parasız ve arkadaşsızlar."[64] Poe'nun daha önce kendisine dava açtığı editör Hiram Fuller dahi New York Mirror'da Poe ve eşi için yardım toplama girişiminde bulundu ve "Onun tartıştığı bizler buna öncülük edeceğiz." diye yazdı.[66]

Virginia koyu renk saçlı, menekşe gözlü ve "görünüşünü bozacak kötü bir karışıma" yol açan "katıksız beyaz" denilebilecek kadar solgun bir tene sahip biri olarak tarif edilir.[3][67] Poe ailesinin ziyaretçilerinden biri, muhtemelen hastalığının bir belirtisi olan "yanaklarının üzerindeki hafif pembe rengin çok parlak olduğundan" söz eder.[68] Fordham'daki bir başka ziyaretçi, "Bayan Poe çok genç görünüyordu; iri siyah gözleri ve incimsi beyazlıkta bir cildi vardı ki bu kusursuz bir solgunluktu. Solgun yüzü, parlak gözleri ve kuzgun saçları ona, bu dünyadan değilmiş gibi bir görünüm veriyordu." diye yazdı.[69] Bu esrarengiz görüntüden, bunun Virginia'nın insan değilmiş gibi görünmesine yol açtığını belirten başkaları da söz eder.[70] Bir dönem aileyle aynı evde pansiyoner olarak kalan William Gowans,[71] Virginia'yı "benzersiz bir güzellik ve hoşluğa sahip bir kadın, gözleri bir hurininkine eş, yüzü Canova'nın dehasına meydan okuyacak kadar taklit edilemez nitelikte" biri olarak tarif eder.[72] Virginia biraz balıketi olabilir.[70] Pek çok çağdaş anlatımın yanında modern biyografi yazarları da, yaşamının son yıllarında dahi belli olan çocuksu görüntüsüne dikkat çeker.[9][70][73]

Virginia Clemm, Maria Clemm ve Edgar Allan Poe anısına yapılmış bir abide Baltimore, Maryland.

Virginia ölürken annesine, "Canım... zavallı Eddymi teselli eder ve ona bakar mısın—onu asla asla terk etmez misin?" diye sordu.[74] Annesi Poe'nun 1849'daki ölümüne dek Poe ile beraber kaldı. Virginia ölmekteyken, aileyi aralarında Virginia'nın eski arkadaşı Mary Starr'ın da bulunduğu pek çok kişi ziyaret etti. Bir ara Virginia, Starr'ın elini Poe'nun elinin içine koyarak arkadaşından "Eddy'nin arkadaşı olmasını ve onu asla bırakmamasını" istedi.[75] Virginia'nın bakımını 25 yaşındaki Marie Louise Shew üstlendi. Hemşire olarak görev yapan Shew tıbbi bakımı, ikisi de doktor olan babası ve eşi dolayısıyla öğrenmişti.[76] Shew, Poe'nun eski askerî pelerini dışında üzerine örtecek bir şeyi olmayan Virginia'ya bir yorgan getirdi. Ayrıca Virginia'nın "yutmakta zorlanırken bile gülümseyerek" içtiği birkaç şişe şarabı temin etti.[75] Virginia ayrıca Poe'ya Poe'yu çocukken yanına alarak bakımını üstlenen babası John Allan'ın ikinci eşi Louisa Patterson'ın yazdığı ve kendisinin yıllarca sakladığı,[77] Patterson'ın Allan ile Poe'nun arasını bilerek bozduğunu gösteren mektubu gösterdi.[75]

Ölüm

[değiştir | kaynağı değiştir]

29 Ocak 1847'de Poe, Marie Louise Shew'a şunları yazdı: "Zavallı Virginiam hâlâ yaşıyor, hızla kötüleşmesine ve çok acı çekmesine rağmen."[73] Virginia ertesi gün, beş yıl süren hastalığı sonucunda, 30 Ocak'ta öldü.[78] Shew cenaze töreninin düzenlenmesine yardımcı oldu; hatta tabutu kendisi aldı.[79] Ölüm haberi çeşitli gazetelerde yer aldı. 1 Şubat'ta The New York Daily Tribune ile Herald'da şu sade ölüm ilanı yayımlandı: Cumartesi günü, geçen ayın 30'unda, verem nedeniyle, 25 yaşındayken, VIRGINIA ELIZA, EDGAR A. POE'nun eşi."[75] Cenaze töreni 2 Şubat 1847'de yapıldı.[73] Törene katılanlardan bazıları Nathaniel Parker Willis, Ann S. Stephens ve yayıncı George Pope Morris'ti. Poe onu yaşarken hatırlamayı tercih ettiğini söyleyerek, ölmüş eşinin yüzüne bakmayı reddetti.[80] Şu anda Westminster Hall and Burying Ground'da gömülü olsa da, Virginia'nın cenazesi ilk olarak Poe ailesinin Fordham'daki kır evlerini kiraladığı Valentine ailesine ait olan bir mezara defnedildi.[79]

Virginia'nın bilinen tek görüntüsü, ressamın Virginia'nın ölüsünü model olarak kullanmak zorunda kaldığı bir resimdir.[9] Eşinin ölümünden birkaç saat sonra Poe, Virginia'nın hiç resminin olmadığını fark etti ve birini suluboya bir portre yapmakla görevlendirdi.[73] Resimde Virginia, üzerinde Shew tarafından ona kendisinin giydirdiği söylenen "güzel bir keten giysi" ile görülür.[80] Portreyi Shew yapmış da olabilir ancak bu kesin değildir.[79] Resimde Virginia hafif gerdanlı ve ela gözlü olarak betimlenmiştir.[73] Resim sonradan Neilson Poe'nun eşi ve Virginia'nın üvey kardeşi olan Josephine'in ailesine miras kaldı.[80]

1875'te, eşinin cenazesinin yeniden gömüldüğü sene, Virginia'nın mezarının da bulunduğu mezarlık tahrip edildi ve Virginia'nın cenazesi neredeyse unutuldu. Erken dönem Poe biyografi yazarlarından William Gill kemikleri toplayıp bir araya getirdi, bunları bir kutuya koydu ve kutuyu yatağının altına sakladı.[81] Gill'in hikâyesi, olaydan yirmi yedi yıl sonra Boston Herald'da yer aldı: Gill Fordham mezarlığını 1883'te, mezarlık görevlisi Dennis Valentine Virginia'nın kemiklerini kürekle çıkarmakta ve sahipsiz olduğundan atmaya hazır olduğu sırada ziyaret ettiğini belirtti. Edgar Allan Poe da 1849'da ölmüştü. Dolayısıyla Gill Virginia'nın cenazesini aldı ve Baltimore'daki Neilson Poe ve John Prentiss Poe ile haberleştikten sonra, kutunun küçük bronz bir tabut içinde Poe'nun sol tarafına gömülmesini planladı.[82] Virginia'nın cenazesi nihayet, şu an ayakta olan anıtın dikilmesinden neredeyse on yıl sonra, Edgar Allan Poe'nun yetmiş altıncı doğumgünü olan 19 Ocak 1885'te, kocasının yanına gömüldü.[83] Poe'nun cenazesinin ilk defa gömülmesi, mezarından çıkartılması ve yeniden gömülmesi sırasında görev yapan mezarlık görevlisi, Virginia ve Virginia'nın annesi Maria Clemm'in onun yanına gömülmesi sırasında yapılan ayinlerde de hazır bulundu.[82]

Poe üzerindeki etkisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Virginia'nın ölümü Poe’yu önemli ölçüde etkiledi. Virginia'nın ölümünün ardından Poe aylarca derin bir üzüntü yaşadı. Bir arkadaşına göre, "Eşinin kaybı onun için üzücü bir darbeydi. O gittikten sonra bir saat, bir gün, bir hafta ya da bir yıl yaşasa umrunda olmaz gibi görünüyordu; eşi onun her şeyiydi."[84] Virginia'nın ölümünden bir yıl sonra Poe bir arkadaşına, "o güne dek kimsenin kimseyi sevmediği kadar sevdiği eşi" hastalandığı zaman, bir adamın yaşayabileceği en büyük ve şeytani acıyı yaşadığını yazdı.[33] Virginia hâlâ iyileşme mücadelesi verirken, Poe bir süre önce bırakmış olduğu alkole geri döndü. Ne sıklıkla ve ne kadar içtiği Poe yaşarken de, ölümünden sonra modern biyografi yazarları tarafından da tartışılmış ve üzerinde fikir birliğine varılamamış bir konudur.[57] Poe, eşinin hastalığına verdiği duygusal tepkiden kendi hastalığı olarak söz etti ve şifayı "eşinin ölümünde" bulduğunu belirtti: "Buna dayanırım & dayanabilirim-bu umut & çaresizlik arasındaki asla bitmeyen salınıma mantığı tamamen kaybetmeden daha fazla dayanamazdım."[85]

Poe Virginia'nın mezarını düzenli olarak ziyaret etti. Arkadaşı Charles Chauncey Burr'un yazdığına göre, "Eşinin ölümünden sonra çoğu defa, bir kış gecesinin ölü bir saatinde, onun mezar taşının başında, karda, neredeyse donmuş hâlde otururken bulunurdu."[86] Virginia'nın ölümünden kısa süre sonra Poe Lowell, Massachusetts'ten Nancy Richmond, Providence, Rhode Island'dan Sarah Helen Whitman ve Richmond'dan çocukluk aşkı Sarah Elmira Royster dahil başka birkaç kadınla yakınlaştı. Buna karşın, yine Poe'nun elde etmeye çalıştığı Frances Sargent Osgood'a göre "[Virginia] onun sevmiş olduğu tek kadındı."[87]

Edebiyattaki referanslar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Poe'nun pek çok eseri otobiyografik olarak yorumlanır ve bunların çoğunun Virginia'nın veremle uzun süren mücadelesini ve ölümünü yansıttığına inanılır. En çok tartışılan örnek, "Annabel Lee"dir. Ölü genç bir gelin ile onun yas tutan aşığını betimleyen bu şiirin Virginia'dan ilhamla yazıldığına genellikle inanılır. Öte yandan Frances Sargent Osgood[88] ve Sarah Helen Whitman[89] gibi Poe'nun hayatındaki diğer kadınlar da, onun ilham almış olabileceği potansiyel adaylardır. Benzer bir şiir olan "Ulalume"[90] ile şiire adını veren karakterin "çok genç ölenler içindeki en güzel ölü" diye tarif edildiği "Lenore" da Virginia'nın anısına yazıldığına inanılan eserlerdendir.[91] Poe'nun ölümünden sonra Londra merkezli Critic'ten George Gilfillan, Poe'nun eşinin ölümünden sorumlu olduğunu belirterek, "'Annabel Lee' ile 'Kuzgun''u yazabilmek için onun vaktinden önce ölümüne yol açtı." sözlerini kullandı.[92]

Virginia, Poe'nun düz yazı eserlerinde de görülür. Kısa hikâye "Eleonora" (1842) -ki anlatıcısı, evlenme hazırlığı yaptığı kuzeni ve kuzeninin annesiyle yaşamaktadır- yine Virginia'nın ölümüne değiniyor olabilir. Poe hikâyeyi yazdığında, eşinde hastalığın belirtileri yeni yeni görülmeye başlamıştı.[93] Çift bundan kısa süre sonra gemiyle New York'a taşınmış ve Poe "Uzun Sandık"ı (1844) yayımlamıştı. Genç eşinin ölümünün yasını tutan ve onun cesedini gemiyle taşıyan bir adamı anlatan bu hikâye, Poe'nun Virginia'nın yaklaşan ölümü hakkındaki duygularını belirttiği izlenimini verir. Gemi batarken adam, eşinin cesedinden ayrılmaktansa ölmeyi tercih eder.[94] Aynı adlı karakterin yavaş yavaş öldüğü kısa hikâye "Ligeia" da Virginia'dan esinlenilerek yazılmış olabilir.[95] Eşinin ölümünden sonra Poe, basılan ilk hikâyesi "Metzengerstein"den anlatıcının vereme gönderme yapan "I would wish all I love to perish of that gentle disease" ("Tüm sevdiklerimin o nazik hastalıktan ölmesini dilerdim.") cümlesini kaldırdı.[73]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Özel
  1. ^ Thomas, Dwight; Jackson, David K. (1987). The Poe Log: A Documentary Life of Edgar Allan Poe, 1809–1849 (İngilizce). Boston: G. K. Hall & Co. ss. 52. ISBN 0-7838-1401-1. 
  2. ^ Quinn 1998, s. 17.
  3. ^ a b Silverman 1991, s. 82.
  4. ^ a b c Silverman 1991, s. 81.
  5. ^ Quinn 1998, s. 726.
  6. ^ Meyers 1992, s. 59.
  7. ^ a b Meyers 1992, s. 60.
  8. ^ Quinn 1998, s. 256.
  9. ^ a b c d e Sova 2001, s. 52.
  10. ^ Haas, Irvin (1991). Historic Homes of American Authors (İngilizce). Washington, DC: The Preservation Press. ss. 78. ISBN 0891331808. 
  11. ^ Quinn 1998, s. 187-188.
  12. ^ Silverman 1991, s. 96.
  13. ^ Sova 2001, s. 67.
  14. ^ Quinn 1998, s. 218.
  15. ^ a b Silverman 1991, s. 323.
  16. ^ Sova 2001, s. 225.
  17. ^ a b Quinn 1998, s. 219.
  18. ^ Silverman 1991, s. 104.
  19. ^ a b Meyers 1992, s. 72.
  20. ^ Silverman 1991, s. 105.
  21. ^ Meyers 1992, s. 74.
  22. ^ a b Silverman 1991, s. 107.
  23. ^ a b Meyers 1992, s. 85.
  24. ^ Quinn 1998, s. 252.
  25. ^ Quinn 1998, s. 230.
  26. ^ a b Quinn 1998, s. 254.
  27. ^ Hoffman 1972, s. 26.
  28. ^ Krutch 1926, s. 52.
  29. ^ a b Hoffman 1972, s. 27.
  30. ^ Richard, Claude and Jean-Marie Bonnet, "Raising the Wind; or, French Editions of the Works of Edgar Allan Poe 25 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", Poe Newsletter, vol. I, No. 1, April 1968, s. 12.
  31. ^ Krutch 1926, s. 54.
  32. ^ Krutch 1926, s. 25.
  33. ^ a b Sova 2001, s. 53.
  34. ^ Oberholtzer 1906, s. 299.
  35. ^ Phillips 1926, s. 1184.
  36. ^ Hoffman 1972, s. 318.
  37. ^ Phillips 1926, s. 1183.
  38. ^ Şiirin Türkçe serbest çevirisi yalnızca Vikipedi için yapılmıştır.
  39. ^ Quinn 1998, s. 497.
  40. ^ Moss 1969, s. 214.
  41. ^ Silverman 1991, s. 280.
  42. ^ a b Meyers 1992, s. 190.
  43. ^ Silverman 1991, s. 287.
  44. ^ Moss 1969, s. 212.
  45. ^ Silverman 1991, s. 288.
  46. ^ a b c d e Meyers 1992, s. 191.
  47. ^ a b Moss 1969, s. 213.
  48. ^ a b c Silverman 1991, s. 290.
  49. ^ Moss 1969, s. 220.
  50. ^ Silverman 1991, s. 291.
  51. ^ Moss 1969, s. 215.
  52. ^ a b Silverman 1991, s. 292.
  53. ^ Meyers 1992, s. 192.
  54. ^ Moss 1969, s. 213-214.
  55. ^ Silverman 1991, s. 179.
  56. ^ Meyers 1992, s. 208.
  57. ^ a b Silverman 1991, s. 183.
  58. ^ Quinn 1998, s. 385.
  59. ^ Oberholtzer 1906, s. 287.
  60. ^ Silverman 1991, s. 219-220.
  61. ^ Phillips 1926, s. 1098.
  62. ^ Silverman 1991, s. 301.
  63. ^ Meyers 1992, s. 322.
  64. ^ a b c Meyers 1992, s. 203.
  65. ^ a b Meyers 1992, s. 202.
  66. ^ a b c d Silverman 1991, s. 324.
  67. ^ Krutch 1926, s. 55-56.
  68. ^ Silverman 1991, s. 182.
  69. ^ Meyers 1992, s. 204.
  70. ^ a b c Krutch 1926, s. 56.
  71. ^ Cliff H. MacLean-Hansen (Eylül 2009). "Glimpses of Old World Scotland" (PDF). Crawford County Genealogy. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Şubat 2017. 
  72. ^ Meyers 1992, s. 92-93.
  73. ^ a b c d e f Meyers 1992, s. 206.
  74. ^ Silverman 1991, s. 420.
  75. ^ a b c d Silverman 1991, s. 326.
  76. ^ Sova 2001, s. 218.
  77. ^ Quinn 1998, s. 527.
  78. ^ Krutch 1926, s. 169.
  79. ^ a b c Silverman 1991, s. 327.
  80. ^ a b c Phillips 1926, s. 1203.
  81. ^ Meyers 1992, s. 263.
  82. ^ a b Miller, John C. "The Exhumations and Reburials of Edgar and Virginia Poe and Mrs. Clemm 1 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", from Poe Studies, vol. VII, no. 2, December 1974, s. 47
  83. ^ Phillips 1926, s. 1205.
  84. ^ Meyers 1992, s. 207.
  85. ^ Moss 1969, s. 233.
  86. ^ Phillips 1926, s. 1206.
  87. ^ Krutch 1926, s. 57.
  88. ^ Meyers 1992, s. 244.
  89. ^ Sova 2001, s. 12.
  90. ^ Meyers 1992, s. 211.
  91. ^ Silverman 1991, s. 202.
  92. ^ Campbell, Killis. "The Poe-Griswold Controversy", The Mind of Poe and Other Studies. New York: Russell & Russell, Inc., 1962: 79.
  93. ^ Sova 2001, s. 78.
  94. ^ Silverman 1991, s. 228-229.
  95. ^ Hoffman 1972, s. 255-56.
Genel

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Virginia Eliza Clemm Poe ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Virginia_Eliza_Clemm_Poe&oldid=34270055" sayfasından alınmıştır