Virūpākṣa

Virūpākṣa (Sanskrit: विरूपाक्ष), Budist mitolojisinde **Dört Gök Kralı'ndan** (Cāturmahārājika) biri olup, **Batı yönünün koruyucusu** olarak bilinir. Aynı zamanda **içgörü ve sezgi tanrısıdır** ve **nāga** (yılan tanrıları) ile ilişkilendirilir. Çin'de **Guǎngmù Tiānwáng** (廣目天王), Japonya'da ise **Kōmokuten** (広目天) olarak adlandırılır.^[1]

Etimoloji ve Anlam

Sanskritçe "Virūpākṣa" ismi, **"değişik gözlü" veya "şaşı gözlü"** anlamına gelir. Bu isim, **"virūpa"** (şekilsiz, asimetrik) ve **"akṣa"** (göz) kelimelerinin birleşiminden türetilmiştir.^[2]

Budist Mitolojisinde Virūpākṣa

Virūpākṣa, **Dört Gök Kralı'ndan biri olarak Batı yönünü korur** ve **nāga** (yılan benzeri varlıklar) ile ilişkilendirilir. Görevi, Batı bölgesini kötü ruhlardan ve negatif enerjilerden korumaktır.^[3]

Görevi ve Sembolizmi

**İçgörü ve sezgi tanrısıdır** ve gerçeği kavrama gücüne sahiptir.
**Çin Budist sanatında**, genellikle **bir tomar (kitap) veya yılan tutarken** tasvir edilir; bu, bilgelik ve öğretiyi simgeler.^[4]
**Japonya'da**, **Kōmokuten** olarak bilinir ve tapınakların **batı girişlerinde koruyucu figür** olarak yer alır.^[5]

Popüler Kültürde Virūpākṣa

**Doğu Asya sanatında**, Virūpākṣa sıklıkla **bilgelik ve koruma figürü olarak** betimlenir.
**Japon mitolojisinde**, **Kōmokuten**, genellikle **zırh içinde, bir tomar veya kılıç tutan** bir figür olarak resmedilir.
**Budist tapınaklarında**, özellikle **Çin ve Japonya'da**, girişleri koruyan dört kraldan biri olarak heykelleri bulunur.

Kaynakça

^ Kinsley, David (1987). Hindu Goddesses: Visions of the Divine Feminine in the Hindu Religious Tradition. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-0379-5.
^ Dalal, Roshen (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-341421-6.
^ Stutley, Margaret (2019). A Dictionary of Hinduism. Routledge. ISBN 978-1-138-36714-5.
^ Encyclopedia of Buddhism - Virūpākṣa
^ Kojien Dictionary (2008). Kōmokuten. Shogakukan.

[kinsley-1] Kinsley, David (1987). Hindu Goddesses: Visions of the Divine Feminine in the Hindu Religious Tradition. Delhi: Motilal Banarsidass. ISBN 81-208-0379-5.

[dalal-2] Dalal, Roshen (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin Books India. ISBN 978-0-14-341421-6.

[stutley-3] Stutley, Margaret (2019). A Dictionary of Hinduism. Routledge. ISBN 978-1-138-36714-5.

[encyclopedia-4] Encyclopedia of Buddhism - Virūpākṣa

[kojien-5] Kojien Dictionary (2008). Kōmokuten. Shogakukan.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]