Vikiproje tartışma:Yaşam Ağacı

Kategori ve sınıflandırma

Merhabalar, bir kaç zamandır aklımdan geçiyor, arada kategorileri düzenlediğiniz için danışmak ve fikir üretimi başlatmak istedim sevgili Fagus ve Mskyrider. Kategorilerin bazılarında taksonomik gibi bir şema şekli var denk gelmişsinizdir diye düşünüyorum (clad şeması). Örnek: . Hemen altında sınıflandırma yapılmış ve kategori linkleri verilmiş. Bunu bir şablon haline getirebilsek otomatik takson kutu gibi ancak madde linkine değil de kategori linkine yönlense otomatik olarak, bu mümkün müdür? Böylece o şablonada sınıflandırma tanımları koyarız ve otomatik olarak başlıktan çekerek üst kategorilerini oluşturur ve getirir. Böylece açılan kategoriye bu şablonu koyarak bilmeyen kullanıcılar da botlar da rahatlıkla oluşturabilirken görünüm olarak da güzel durur diye düşünüyorum. Bilginizi almak isterim. Sevgiler :) ℳelissadilara ♥෴ 20.27, 2 Kasım 2021 (UTC)

merhaba Melissadilara, açıkçası bu konuyu dile getirmen yararlı olmuş. Kategorilerin içine bu tarz sınıflandırma ağaçlarının neden konduğunu çok iyi bilmiyorum. Fagus benden daha eski olduğu için bilebilir. Ben ilgilenmeye başladığım zaman aynı sistemi manuel olarak devam ettirmeye çalışmıştım açtığım kategorilerde. Ancak kategori içinde bu sınıflandırmanın verilmesinin gerekliliği konusunda artık pek emin değilim. Bu sınıflandırmayı kategori içinde vermenin yararını tam olarak ortaya koyamıyorum. Bakım açısından da oldukça zahmetli. Evet uygun bir şablon tasarlanarak, otomatik taksonkutu benzeri bir şablonla bu işlem gerçekleştirilebilir. Bu konuda @HastaLaVi2'nin teknik bilgisine gereksinimimiz olacaktır. Yine de bence bu yönteme başvurmadan önce bu sistemin gerekliliği üzerine görüş alışverişinde bulunsak daha yararlı olur. Fagus'un da görüşlerine göre ya bunları toptan kaldırma yoluna gideriz, ya da otomatik hâle getirmenin yolunu ararız. --Mskyrider ^ileti 06.10, 3 Kasım 2021 (UTC)

Kategorilerin içine sınıflandırma konmasının sebebi; o kategorinin üst kategorilerini belirtmek, üst takson değiştiğinde taşıma yapabilme kolaylığı gibi kategorizasyon olayından gelir Mskyrider, belki buradaki kullanımında ek sebepler de vardır, Fagus paylaşır sanırım bu kısmını bahsettiğin üzere. Yine bir nevi yukarı doğru giden sabit bir sınıflandırma mevcut. Diğer kategorilendirmeler gibi imla, zaman veya herhangi bir sebepten taşınmaması gerektiğinin göstergesi de olabilir bir yandan zira takson değişiklikleri bulgular çıktığında ancak olur, o da çok sık olan ve her seviyeyi etkileyen bir durum değil günümüzde. Bir yandan kullanıcıların hangi kategorinin altında olmalı acaba şüphesi ortadan kalkmış olur (hata payını azaltma açısından iyi bir şey), bir yandan yanlış konanların düzenlemesi kolay olur (konuya aşina olmayan düzenleyiciler veya kullanıcılar için ki etkileşime katkı), diğer bir yandan da görünüm olarak güzel olabilir (bu şahsi fikrim) :) Maddelerde de hatta kategoriyi direkt olarak maddelerin üst taksonundan çekip eklerse bu da büyük kolaylık olabilir. Böylelikle madde düzenlendikçe otomatik kategorisi eklenmiş olur unutulsa da. ℳelissadilara ♥෴ 12.01, 3 Kasım 2021 (UTC)

ℳelissadilara her şeyi çok güzel anlatmış. Bana söylenecek laf bırakmadı. Diğer yandan bir şablon oluşturulabilir. Üzerinde çalışacağım. --Fagus^msj 16.55, 3 Kasım 2021 (UTC)

Sevgili Fagus, Potentilla maddesinde ekli olan üst takson Rosaceae kategorisini kaldırdığın için merak ettim. Normalde taksonun kendi kategorisine değil bir üstünün kategorisine dahil olması gerekmez mi? İçeriğindeki türlerin maddesinde ise potentilla kategorisi olmalı mantıken. Eğer türler ayrı bir maddede sıralanmış olsaydı, o zaman potentillanın konması da normaldi sanki. Aydınlatabilir misin rica etsem ek bir mantık varsa. ᕓikiolog ♥෴ 19.23, 16 Kasım 2021 (UTC)

• Dediğin gibi bir üst taksona kategori eklersek kategoriler inanılmaz bir şekilde şişecektır. Bir hesap yapalım mesale Rosaceae kategorisine dahil ettiğimizi düşünelim. Bu familyada 109 cins var peki bu cinste kaç tür var bunu elbet hesaplayabilirim ama çok zaman alır (tahminen 5000 tür). Bu yüzden kategorilendirmeyi cins düzeyinde başlatarak yapmamız gerekiyorki daha kullanılışlı ve şişermeden olabilsen. --Fagus^msj 19.36, 16 Kasım 2021 (UTC)

• Aynı şeyden mi bahsediyoruz emin olamadım açıkçası. Kastettiğim şuydu: Türler bağlı bulunduğu cinsin altına, cinsler bağlı bulunduğu familyanın altına, familyalar bağlı bulunduğu takımın altına gibi sınıflandırmalarını takip ederek, yani türler direkt olarak familyanın altına gidecek şekilde değil. Örnek:
  
• ....
  • Takım: Squamata (Kategori:Lepidosauria)
    
    • Sırasız: Episquamata (Kategori:Squamata),
      
      • Üstfamilya: Lacertoidea (Kategori:Episquamata),
        
        • Familya: Lacertidae (Kategori:Lacertoidea),
          
          • Cins: Acanthodactylus (Kategori:Lacertidae),
            
            • Tür: Acanthodactylus aegyptius (Kategori:Acanthodactylus) gibi.
              

Eğer bahsettiğin şey alt kategorileme kısmının çok kademeli olacağı ise, zaten üst kategoride olmasındansa mümkün olduğunca alt kategorilendirilmesinin olması gerekiyor diye biliyorum şişkinlik olmaması için tek kategoride. ᕓikiolog ♥෴ 11.46, 21 Kasım 2021 (UTC)

Taşınması gereken maddeler

Arada buraya biriktirsek bunlara da el atar mısın ikinci göz kontrolü olur hem @Fagus. İçlerinde yönlendirme olunca taşımada zorlanıyorum es geçiyorum çoğu zaman. O yüzden buraya not alayım dedim biriktirme maksadıyla :) ᕓikiolog ♥෴ 18.45, 24 Aralık 2021 (UTC)

Liste uzadığı için tartışma sayfasını kalabalıklaştırmamak adına şuraya taşıdım: Vikiproje:Yaşam Ağacı/Kontrol listesi

@Vikiolog Taşıma işlerini kolaylıkla yaparım yalnız burda türkçe isimlerin mi yoksa latince isimlerin mi kullanılması gerektiği konusunda hemfikir olmamız gerekir. Daha önce belirtmiştim benim oyum latince olması yönünde --Fagus^msj 19.20, 24 Aralık 2021 (UTC)

Fagus seninle aynı fikirdeyim ve destekliyorum. İsimlerin latince olması daha uygun. Türkçe adlandırmadan yönlendirme alabilir, maddenin içinde de bahsedilebilir bulmak isteyenler için. Zira o kadar çok şeye aynı adla hitap ediliyor ki bilinmediğinden dolayı veya da birden fazla ada sahip olabiliyor ki bölgeden bölgeye, bu yüzden Türkçe başlıklı maddelere uğrayasım gelmiyor. Tartışma sayfaları da ayrı bir hengameli dikkat edersen. Herşeyin Türkçeleştirilmesi zorunlu gibi bir amaç oluşmuş sanırım eskiden, sonrasında ortalık karışınca karmaya dönmüş gibi. Üstüne aynı adla hitap edilen cinsler türler birbirine girmiş rastgele bilindiği kadarıyla (tahminen kendi gözlemlerine dayalı) yazıldığı için. Makine çevirileriyle öylesine adlandırmaların yanı sıra, başkalarına yaygın olan organizmalara bizde de bayağı kelimesinin kullanılması ayrı bir bilgi tahrifatı. Ama artık böyle olmak zorunda değil. Burası ansiklopedi olduğuna göre bilimsel adlandırmasının kullanılması da gayet doğal. Mümkün olduğunca da bu şekilde olan maddelere öncelik veriyorum. İnanır mısın sırf bu yüzden tüm organizmaları girmeye başladım ve hatta arada Asteraceae familyasının cins listesine giriştim ki her papatya papatya değil farkını resimlerle yansıtabilmek için, gidişat seçkin listeye yönlenmeye başladı :) ᕓikiolog ♥෴ 20.07, 24 Aralık 2021 (UTC)

@Vikiolog Hak veriyorum yoksa bu işin içinden çıkamayız. Diğer vikipedi kullanıcılarının da hemfikir olması gerekiyor. Bir oylama açılabilir. Bu kısmı sana bırakıyorum. --Fagus^msj 20.14, 24 Aralık 2021 (UTC)

Bunu köy çeşmesine yazalım da, daha öncesinde var mı böyle bir tartışması veya bir şeyi Fagus? ᕓikiolog ♥෴ 20.52, 24 Aralık 2021 (UTC)

Geçmişte bu konuyla ilgili tartışmalar oldu ancak bulup buluşturmak mesele. Yeniden değerlendirmeye almak gerekli. Canlılardaki Türkçe-latince madde konusu tek başına karar verilmesi halinde ilerde büyük sorunlara neden olabilir. Toplum kararını versin o yönde hareket edelim. --Fagus^msj 06.34, 25 Aralık 2021 (UTC)

B/ilgi alanına girdiğini düşündüğüm aktif kullanıcılar olarak Fagus ve Mskyrider (başka varsa şu an aklıma gelmiyor henüz); Vikipedi:Köy çeşmesi (teklifler)#Organizma adlandırmaları adı altında açtım. Ancak topluluk konu hakkında fazla bilgi sahibi olmadığı için zaten bu durum gittikçe çıkmaza düşmüş durumda. O yüzden değil midir ki çoğu maddede de yaygın olmayan Türkçe adlar oluşmuş ve gördükçe değiştiriyoruz. Bilgilendirilmeleri de gerekiyor kullanıcıların bir şekilde bu konu hakkında örneklerle veya bir şekilde :) ᕓikiolog ♥෴ 10.08, 25 Aralık 2021 (UTC)

Silinmesi gerekenler

Buradakiler de içerik girilebilmesi için silinmesi gereken farklı sınıflara olan yönlendirme başlıkları için. Her ne kadar bir kaçının içinde önceden değişiklik yapıyorduysam da, öncelikle silinmesi gerekir sanırım.

1. Okapia

• @Vikiolog, Okapia yönlendirmesinin neden silinmesi gerektiğini anlayamadım. Monotipik takson olduğu için tür sayfasına yönlendirilmiş. Hangi farklı sınıf? --Mskyrider ^ileti 12.47, 27 Aralık 2021 (UTC)

@Mskyrider Halihazırda bazı organizmalarda tekil yaşayan veya tükenen görünse de, aslında içeriğinde farklı organizmalarda bulunabiliyor. Okapia cinsinde 2 tür var tanımlanmış. Okapia erikssoni ve Okapia johnstoni. Bu cinste de sadece johnstoni baz alındığından dolayı. ᕓikiolog ♥෴ 12.50, 27 Aralık 2021 (UTC)

@Vikiolog, Okapia erikssoni geçerli bir takson değil, Okapia johnstoni'nin sinonimi. Okapia cinsinde tek tür var tanımlı. --Mskyrider ^ileti 17.18, 27 Aralık 2021 (UTC)

@Mskyrider ben sinonim yazan bir yere denk gelmedim açıkçası bu ve bu var sadece, sen de kaynak varsa madde ekleninceye kadar böyle kalmasında sorun yok şu an için şu şartlarda. Not düşülmüş olur en kötü :)

@Vikiolog Mammalian Species No.422 ss.1-8, veya ITIS'i kullanabilirsin, Okapi için geçerli tek tür olduğunu belirtiyor ya da BioLib.cz'yi. Bir de San Diego Zoo Wildlife Alliance Library. mindat.org "BETA TEST - Fossil data and pages are very much experimental and under development" diye belirtiyor, zaten mindat.org gbif.org'a atıfta bulunmuş. gbif.org kaynağına tıklarsan bu taksonun 3 Mart 2021'de o veri tabanından silindiğini görebilirsin. Verdiğin ikinci kaynağın 1905 tarihli olduğunu da belirteyim. Temel olarak mindat.org yerine ITIS'i kullanmanı öneririm, mindat.org sayfalarında belirtikleri gibi çok deneysel kalıyor. --Mskyrider ^ileti 20.15, 27 Aralık 2021 (UTC)

Mindat zaten diğerlerinin içeriğinden toparlıyor genel olarak, o yüzden daha avantajlı çoğu zaman (bildim bileli BETA'da zaten :) ). Bu arada 1905'li kaynağın olayı, johnstoni nin tanımlanma yılının 1901, erikssoni nin daha sonraki yılda yani 1902 de tanımlanması ve ayrı tür oldukları üstünde durulması. Ha tabi o zamandan bu zamana yeniden aynı tür olduğu tanımlanmışsa ki, verdiğin bağlantılardan birine göre öyle (ben rastlamamıştım); bu durumda hala monotipik dediğin gibi :) Diğer kaynaklara da bakıyorum elbette tekil yer her zaman güncel olmayabiliyor diye. ITIS biraz yavaş ve bazen sorgulamada bulamayabiliyor maalesef aslında kendisinde olsa da. Şu sıralar bütün veritabanlarının crosscheck amaçlı eşleşme ve güncellenmesi gibi çalışmalar yapılmaya çalışılıyor GBIF'de ilk sırada yerini alıyor, o yüzden son sene notlarını es geçiyorum arada. San Diego'yu yeni gördüm, ona da bakıp listeye ekleyelim. Uzun zamandır şurada güzel fikir alışverişleri olmamıştı bu konularda (bana denk gelmedi tabi), iyi oldu :) ᕓikiolog ♥෴ 21.01, 27 Aralık 2021 (UTC)

Taslak maddeler

Bulduğum maddeleri proje istatistiklerindeki taslak/az kısmına atıyorum ki havuzda birikebilsinler ilgilenilebilmek açısından (taslak/bilinmeyenden başlasam iyiydi ya neyse). Bence inceleyip, düzenleyip, kategorilendirilen ve otomatik taksona geçirdiklerimizi başlangıç tarafına (veya uyguna) atarsak kalanlarla da ilgilenilmesi kolay olur sanırım. En azından içeriği düzgünleştirilmiş maddeler yavaş yavaş ayrılır diye düşünüyorum. Sizin düşünceniz nedir bu konuda? ᕓikiolog ♥෴ 09.40, 29 Aralık 2021 (UTC)

Belki bir bot operatöründen yardım isteyerek, en azından başka bir Vikiproje kapsamında sınıfı belirlenmiş olanları Taslak-sınıf'tan çıkarıp, uygun olan sınıfına geçirtebilirsek manuel kısım azalabilir. Aslında ilk olarak bu proje şablonu eklenirken bu sınıflandırma/önem yapılabilirse bu işleme gerek kalmaz. --Mskyrider ^ileti 09.54, 29 Aralık 2021 (UTC)

Şöyle bir durum var, başka projeler kendi bilgilerini tamamlayıp kutusuz bilimsel tarafı olmadan veya kontrol edilmeden bozuk/güncel olmayan bilgiler/cümleler/imlalar içerse de sırf bir kaç başlığı var diye sınıf değiştirebiliyor ki çok var böyle. O yüzden zaten bu şekilde başlamak zorunda kaldım. Bir şekilde otomatik olarak değil de kontrol edilerek elden geçmeleri gerekiyor. Bu arada projelere kullanıcılar genel olarak sanırım sadece katılıyor. Ne yapılacağını veya proje nedir kısmını tam anlamadıklarını bile düşünüyorum. Çok az kişi gerçekten projedeki maddelerle gerektiği gibi ilgileniyor veya ilgilenmiş bugüne kadar, tahmini sebebim de alanları olmayışı veya gönüllülükten dolayı arada gelip buranın keyfini çıkarmaları galiba :/ ᕓikiolog ♥෴ 11.14, 29 Aralık 2021 (UTC)

Maddelerin sınıf özelliği projeden projeye çok da farklılık göstermiyor. Jaguar, Fil vs gibi maddelerin sınıflandırmasına bakılacak olursa görülebilir. Ayrıca şu anda hepsini Taslak sınıf yaptığına göre sınıflandırmada, hepsinin elden geçirilmesi gerekiyorsa, en azından başka projelerin "yanlış" sınıflandırmasına göre otomatik yapılmış olanlarsa, yukarıdan aşağıya göre taramak, öncelik vererek çok da fark yaratmaz herhalde. Mskyrider ^ileti 11.47, 29 Aralık 2021 (UTC)

Projeye başlarken, bu projeye ait olan bütün maddeleri (arada kaçanlar var elbet, onları da gördükçe ekliyorum) etiketledim/etiketlettim (Yaşam Ağacı/taslak/az olarak, ancak ilk zamanların hatası bazılarını diğer projelerle aynı yapıyordum bahsettiğim farkları görünceye kadar, bir kısmını geri düzenledim ama orada kaçanlarda vardır elbet). Sonrasında diğer projelerinkine çok fazla dokunmadım (alt projeler dahil) sonuçta envanter sayımı bitince tek tek el atarken düzenlerim diye. Şu aralar siz de düzenleme/kontrol vs yaptığınız için yapıldıkça sınıflandırma değişikliği de düzenlenebilir konusundan bahsediyordum. 2. cümleni tam anlamadım bu arada, aynı şeyden mi bahsetmiş olduk emin olamadım :) ᕓikiolog ♥෴ 12.53, 29 Aralık 2021 (UTC)

İkinci cümlemde demek istediğim, bot yardımı ile diğer projelerde varolan sınıf yapısını almak önerim bize bir şey kaybettirmez aksine kazandırır. --Mskyrider ^ileti 13.43, 29 Aralık 2021 (UTC)

İyi de bu sefer dağınık dağınık olur. Bu şekilde en azından taslak havuzundan bakıp bakıp çıkarmak takip olarak daha kolay. Taslaktan farklı sınıflandırılmışlar kontrol edilmiş, havuzdakiler kontrol edilmemiş olacak. Yeni gelenler de projeye eklense bile, YBot taslak havuzuna gönderdiği için halihazırda şu şekliyle çoğunu rahatlıkla takip edebiliyorum ben açıkçası. Sonuçta hepsine bir şekilde bakılması gerekiyor kanaatimce. Diğer türlü bot sonradan dağınık yerlere yani farklı sınıflandırmaya ekleme yaparsa, diyerek maddeler gözden kaçacak ve kontrol edilmeyen veya eşbenzer vs eklendi mi bir yerlere diyerekten sürekli sınıflandırma sınıflandırma gezmek gerekecek. Bir nevi kontrol mekanizması gibi yani şu hali. Bakılmadan sınıf değiştirilmemiş, başka projeden bile birisi değişiklik yapsa burayı etkilememiş oluyor açıkçası. Yapılmışken mümkün olduğu kadar temiz olsun diye düşünüyorum sanırım hazır fırsat varken, o yüzden başka projelerin sınıflandırmalarını değil de sıfır şekline geçiş yaptım :) ᕓikiolog ♥෴ 15.26, 29 Aralık 2021 (UTC)

Alttürlerin Bilgi Kutularını Güncelleme

Selamlar, Son zamanlarda Vikipedi Telegram kanalında Cristopher (Unite together) tarafından başlatılan bir girişimle, Vikipedi'deki alttürlerin bilgi kutularını güncel ve güvenilir kaynaklarla manuel olarak güncelleme fikri ortaya atıldı. Bunu geniş bir kitleye duyurmak ve destek toplamak amacıyla bu konuyu açıyorum.

Amaç:

• Vikipedi'deki alttür maddelerinin bilgi kutularını güncellemek.
• Güvenilir ve güncel kaynakları kullanarak bilgi kutularındaki eksiklikleri ve hataları düzeltmek.

Neye ihtiyacımız var:

• Kaynak Araştırması: Güvenilir ve güncel kaynaklar.

Not: Bu değişiklikler, Unite together tarafından manuel olarak yapılacak. taha _konuş 14.07, 24 Haziran 2024 (UTC)

Yorum Yapılacak işlemin nasıl yapılacağı konusunda bir açıklama yapabilir misiniz? Bunların taksonkutularında mı yoksa bilgi kutularında mı güncellemeler olacak? Bir de Vikiproje:Yaşam Ağacı bu konuda çalışıyor diye biliyorum. @Vikiolog da durum hakkında bir yorumda bulunabilir. Biraz karışık bir konu olduğu için tecrübe de gerekecektir. Sanırım düzenlemeyi yapacak kullanıcı henüz yeni. İmmortalance (mesaj) 06.56, 25 Haziran 2024 (UTC)

Pardon my English, as I barely speak Turkish. I connected with @Vikiolog before, and she (if I recall correctly, Vikiolog is female) gave me a catalog named GBIF. I searched for some Latin names in it, but sadly, many classes aren't listed inside, and for classes listed inside, seems none of subclasses are listed either. Hence I need some datasets that are more complete, especially on those countless subclasses. Lastly, I might be somewhat new here on tr, but I dare say that I'm not a new user across the entire Wikimedia network. Most of my edits are elsewhere, making me look "quite new". I don't major in biology; I major in computing, and know how taxon templates are built. U.T. 08.50, 25 Haziran 2024 (UTC)

Yorum Merhabalar, yanlış anlamaya yön vermemek adına olayın anlatımıyla başlayayım izninle taha. Unite together Telegram'da genel sohbette karışık özet olarak; "İngilizce'de olduğu gibi, yakın zamanda kullanılmayacak olan açılmamış türlerin (aslında tüm sınıflandırmaları kastediyor) taksonomik şablonlarını buraya aktarıp aktaramayacağını, bu işle uğraşan olup olmadığı hakkında da fikri olmadığını", kendisine verdiğim "kaynağın doğruluğundan emin olamadığını", "taksonları güncellemeye nereden başlayacağını bilemediği için işin zor olduğunu", "biyolojiden anlamadığını" vs belirtti.

Özet olarak İngilizcedeki şablonları buraya elle kopyalamak ve sonrasında Vikiveri'ye bağlamak istiyor (ingilizcede eski veri olasılığının yüksek olduğu ve kaynaklarından yapılmasının daha doğru olacağını, bağlamaları botların halihazırda yaptığını belirttim). Mevcut şablonlarımızda (İngilizcede de) eskimiş veya kaynakta bulamadığı sınıflandırmalardan dolayı verdiğim kaynağa (veya bana) şüpheyle bakıyor (bu arada onun yazısına karşılık olarak; kendisine Vikiproje:Yaşam Ağacı bağlantısını paylaştım, taksonomi şablonundaki bilginin işleyişini ve Türkçe karşılıklarını verdim, örnek kaynakla kısa bilgilendirmelerde bulundum, kaynakları ve güncel tarihleri takip etmesini önerdim). Şablon:Taksonomi/Aaages şablonunu oluşturdu, düzenledim. Kısaca taksonomi şablonu yapmayı öğrendiği için bunu uygulamak istiyor, ancak sınıflandırmalar konusunda bilgisi olmadığı içinde haliyle konuya hakimiyet kuramıyor. Sonuç olarak alttürlerin bilgi kutularını güncellenmesi (alttür bilgi kutusu kullanmıyoruz) ve destek toplama veya güncelleme fikri veya girişimi değil konu 🙂. İngilizceye farklı biri çevirirse daha iyi olabilir sanıyorum. (PS. referring as "she" is fine, i dont mind) İyi Vikiler 🙂 ᕓikiolog ♥෴ 20.48, 25 Haziran 2024 (UTC)

Ranunculus - Türkçesi?

Bu kadar çok çeşitleri olan bir bitkinin Türkiye'de bilinmediğini, Türkçe adı olmadığını düşünemiyorum. Botanikçiler hiç değilse birkaç üyesinin adını verebilir mi acaba? Tevfikturan (mesaj) 18.47, 24 Ekim 2024 (UTC)