Vatan Savunucuları Günü
Vatan Savunucuları Günü Rusya, Belarus, Kırgızistan, Kazakistan ve Tacikistan'da kutlanan özel gün. Kazakistan'da 7 Mayıs'ta, Türkmenistan'da 27 Ocak'ta, diğer ülkelerde ise 23 Şubat'ta kutlanır. Bazen bu gün "erkekler günü" olarak da anılmaktadır. 1992 yılına dek bu özel günü kutlayan Ukrayna 2014'ten sonra benzer bir şekilde 1 Ekim'i "Ukrayna Savunucusu Günü" ilan etmiştir.
Tarihi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti Tüm Rusya Merkezî Yürütme Komitesi tarafından Kızıl Ordu kuruluşunun 4. yıldönümünde alınan bir kararla kutlanmaya başlanmıştır.[1]
1918'de Rus İç Savaşı sırasında 1918'de Petrograd ve Moskova'da Kızıl Ordu'ya ilk toplu çağrının yapıldığı 17 Şubat'ın kutlanması kararı alınmıştı. Ocak 1919'da, 17 Şubat kutlamalarının, 18 Şubat 1918'de Kızıl Ordu'nun kuruluş kararnamesinin yayımlanmasının yıldönümü ile birleştirilmesine karar verildi. 1919'da, 17 Şubat Pazartesi gününe denk geldiğinden bayramın ertesi Pazar gününe, 23 Şubat'a alınmasına karar verildi. O günden bu yana 23 Şubat tarihinde kutlama yapılmaktadır.
1922'den 1946'ya kadar Kızıl Ordu Günü (Rusça: День Красной Армии ), 1946'dan 1949'a kadar Sovyet Ordusu Günü, 1949'dan 1991'e kadar Sovyet Ordusu ve Donanması Günü (Rusça: День Советской армии и Военно-морского флота ) adıyla kutlanmıştır. 1991 yılında Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra, Vatan Günü Savunucusu adıyla Rusya'nın askeri zafer günü olarak kutlanmaya başlandı ve her yaştan erkek ve kadın için resmi tatil günüdür.[2]
Özellikle Sovyetler döneminde sadece Kızıl Ordu değil, tüm güvenlik görevlileri 23 Şubat’ı coşkuyla kutlanırdı. 2. Dünya Savaşı sırasında 23 Şubat bayramı, Kızıl Ordu’nun Nazi işgalcileri karşısında zafer kazanmasındaki önemli sembollerden, propaganda araçlarından biri oldu. Savaşın ardından 23 Şubat günü, Sovyet televizyonlarında kahramanlık filmlerinin yayınlanmasıyla ve Kızıl Ordu’nun dış güçlere karşı gövde gösterisi ile kutlanıyordu. Sovyetlerin dağılmasıyla tüm kötülüklerin kaynağının Sovyetler Birliği’ olarak görülmesi ile unutuldu. 1993 yılında ise 23 Şubat, “Vatanın Savunucuları Günü”ne dönüştürüldü.[3]
Kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Rusya'da kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]İsminden de anlaşılacağı üzere, bu bayram Rus Silahlı Kuvvetleri'nde veya Sovyet Silahlı Kuvvetleri'nde görev yapmış veya yapmakta olan kişileri (hem erkek hem kadın, hem askeri hem de sivil personel) tarafından resmi olarak kutalanır; ancak gayriresmi olarak, ülke çapında tüm erkeklerin kutlanmasını da içerir ve 8 Mart'taki Uluslararası Kadınlar Günü'nün karşılığı olarak kabul edilir.
Bayram, gazilerin onuruna düzenlenen geçit törenleri ve alaylarla kutlanır ve kadınlar ayrıca hayatlarındaki erkeklere, özellikle kocalarına (veya erkek arkadaşlarına, nişanlılarına), babalarına, oğullarına ve erkek kardeşlerine küçük hediyeler verirler. İşyeri kültürünün bir parçası olarak, kadınlar genellikle erkek iş arkadaşlarına küçük hediyeler verirler. Sonuç olarak, günlük kullanımda bayram genellikle Erkekler Günü (Rusça: День мужчин ) olarak anılır.[3]
Moskova'daki bayram geleneklerinden biri, Kremlin yakınlarında düzenlenen ve Meçhul Asker Anıtı'na çelenk koyma törenidir. Rusya Devlet Başkanı, parlamentonun her iki kanadının başkanları, askeri liderler, hükümetin diğer kollarının temsilcileri, siyasi parti başkanları ve Rus Ortodoks Kilisesi yetkilileri, Moskova Kremlin duvarları yakınında bulunan Alexander Bahçesi'nde toplanırlar. Bir dakikalık saygı duruşunun ardından milli marş çalınır ve şeref kıtası birliği tören yürüyüşü yapar. Akşam, ülkenin liderleri Devlet Kremlin Sarayı'nda bayram için düzenlenen bir konserde hazır bulunurlar. Ayrıca akşamları Moskova'da ve Rusya'nın birçok başka şehrinde havai fişekler ile kutlama yapılır.
Belarus'ta kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Belarus'ta, (Belarusça'da Дзень абаронцы Айчыны olarak bilinir) 23 Şubat 1918 yıldönümünde Belarus silahlı kuvvetlerinin kuruluş tarihi için yapılan kutlamalardır.[4] 25 Mart 2004'te Başkan Alexander Lukaşenko tarafından resmi bayram ilan edildi. Geleneksel olarak, 23 Şubat'ta Belarus Başkanı Minsk'teki Zafer Meydanı'ndaki anıta çelenk koyar. Her ikisi de bayramı kutladıkları için, Belarus Silahlı Kuvvetleri askerleri ve Rus Silahlı Kuvvetleri askerleri de 23 Şubat'ta ortak şenlik etkinlikleri düzenler.
Kazakistan'da kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kazakistan'da Anavatan Savunucuları Günü 7 Mayıs'ta kutlanıyor. Kazak Silahlı Kuvvetleri 1992'de bu tarihte kuruldu ve ancak Ekim 2012'de ulusal bayram ilan edildi. Bayram genellikle 9 Mayıs'taki Zafer Günü kutlamalarıyla aynı zamana denk geliyor.[5]
Kırgızistan'da kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kırgızistan'da Vatan Savunucuları Günü çalışma dışı bir tatildir. Bişkek'te Bişkek Garnizonu'nun askeri geçit töreni düzenlenir. İlk olarak 20 Ocak 2003'te Kırgızistan Hükümeti tarafından ilan edildi. Kırgız Ordusu personeli Kırgızistan Silahlı Kuvvetleri Günü olan 29 Mayıs'ta kendi mesleki tatillerine sahiptir.[6]
Tacikistan'da kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Tacikistan'da, bayram "Tacik Ulusal Ordusu Günü" (Tacikçe: Рӯзи Артиши Миллӣ Тоҷик) olarak bilinir ve Tacik Ulusal Ordusu tarafından kutlanır. Ancak, Tacik Hava Kuvvetleri gibi diğer askeri birimlerin de kutlamaya katıldığı bilinmektedir.[7]
Türkmenistan'da kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Türkmenistan'da Vatan Savunucuları Günü (Türkmence: Watan goragçysynyň günü) , Türkmenistan Silahlı Kuvvetleri'nin kuruluş yıldönümü olarak 27 Ocak'ta kutlanır. Daha önce, Devlet Başkanı Gurbanguly Berdimuhamedow 2009'da adını değiştirene kadar Ordu Günü olarak kutlanıyordu. Savunma Bakanlığı bu günde askeri birliklerde konserler ve etkinlikler düzenler.[8]
Ukrayna'da kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Ukrayna'da, Anavatan Savunucuları Günü (Ukraynaca : День захисника Вітчизни) hiçbir zaman resmi tatil olarak kutlanmadı. 1999'da Başkan Leonid Kuçma, 23 Şubat'ı Anavatan Savunucuları Günü olarak ilan etti, ancak buna resmi bir statü vermedi. Başkan Petro Poroşenko, 24 Ağustos 2014'te Ukrayna'nın "Rusya'nın askeri-tarihsel takvimindeki bayramları kutlamaması gerektiğini, bunun yerine başkasının değil, kendi vatanının savunucularını onurlandıracağını" belirten bir açıklama yaptı. 14 Ekim 2014'te, Poroşenko'nun bir kararnamesi, Ukrayna Savunucuları Günü'nü resmi tatil statüsüyle yürürlüğe koydu. Silahlı Kuvvetler Günü, tüm Silahlı Kuvvetler için her yıl 6 Aralık'ta özel programlar ve ülke çapında silah selamları ve havai fişek gösterileriyle kutlanmaktadır.[9]
Transdinyester'de kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Moldova içinde tek taraflı bağımsızlığını ilan eden De facto bir cumhuriyet Transdinyester'de, Anavatan Savunucusu Günü resmi tatildir. Başlıca kutlamalar Tiraspol'da yapılır. Bu kutlamalara cumhurbaşkanı ve savunma/polis teşkilatı başkanları katılır. Cumhurbaşkanı Igor Smirnov'un 13 Haziran 2001 tarihli kararnamesi ile mesleki tatiller listesine dahil edilmiş ve çalışma dışı tatildir.[2]
Güney Osetya'da kutlamalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Gürcistan'dan tek taraflı olarak bağımsızlığını ilan etmiş olan Güney Osetya Cumhuriyeti'nde 23 Şubat, resmi tatildir. Ülkenin lider kadrosu, Sovyet Ordusunda görev yapmış gazilerin yanı sıra Güney Osetya Silahlı Kuvvetlerinde görev yapmış olan ve 1991-1992 Güney Osetya Savaşı ve Rus-Gürcü Savaşı'nda ölen herkese maaş ödenmektedir. Tatil ayrıca cumhuriyetin Savunma Bakanlığı'nın kurulması çerçevesinde düzenlenen şenlik ile kutlanır.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "День защитника Отечества | РИА Новости". web.archive.org. 19 Kasım 2015. 19 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022.
- ^ a b c Defender of the Fatherland Day (İngilizce), 23 Şubat 2025, 25 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 24 Şubat 2025
- ^ a b Safarov, Fuad (23 Şubat 2024). "Rusya'da 'Erkekler Günü'". Medya Günlüğü. 16 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2025.
- ^ Дзень абаронцы Айчыны (Belarusça), 1 Eylül 2024, erişim tarihi: 24 Şubat 2025
- ^ "Anadolu Ajansı". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 24 Şubat 2025.
- ^ "Türkiye Türkçesiyle Uzaktan Eğitim Programı - Ahmet Yesevi Üniversitesi". www.turtep.edu.tr. Erişim tarihi: 24 Şubat 2025.
- ^ "Tacikistan'da Silahlı Kuvvetler Günü". Haberler. 23 Şubat 2016. Erişim tarihi: 24 Şubat 2025.
- ^ "Watan goragy – mukaddesligiň goragydyr". turkmenistan.gov.tm (Türkmence). 27 Ocak 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2025.
- ^ "Ukrayna'da 'Anavatan Savunucuları Günü' kutlandı". euronews. 14 Ekim 2017. Erişim tarihi: 24 Şubat 2025.