Varşova Pogromu (1881)
Varşova pogromu Rus kontrolündeki Varşova'da 25-27 Aralık 1881 senesinde yahudilere karşıt eylemler olarak gerçekleşti. Gerçekleşen pogromun ardından iki kişi hayatını kaybederken ve 24 kişi yaralandı.[1]
Varşova Pogrom
[değiştir | kaynağı değiştir]Çağdaş bir Yahudi-Rus tarihçi Simon Dubnow bu olayın ayrıntılarını verirken1881 Noel Günü'nde, kalabalık Kutsal Haç Kilisesi'nde yanlış bir yangın uyarısından sonra paniğin patlak vermesi izdihamda yirmi dokuz kişinin ölümüyle sonuçlandı ifadelerini kullanıyor. Yanlış alarmın, yarattığı panik sırasında insanları soymak için yankesiciler tarafından uydurulduğuna inanılıyordu. Olay mahallinde bir kalabalık toplandı ve bazı bilinmeyen kişiler, daha sonra asılsız olduğunu kanıtlayan bir söylenti yaymaya başladılar ve kilisede iki Yahudi yankesici yakaladılar.
Toplanan kalabalık, Kutsal Haç Kilisesi'ne bitişik sokaklarda Yahudilere, Yahudi mağazalarına, işletmelere ve konutlara saldırmaya başladı.[2] Varşova'daki ayaklanmalar üç gün boyunca devam etti. Varşova pogromu sırasında iki kişi öldü ve 24 kişi yaralandı. Pogrom ayrıca yaklaşık bin Yahudi aileyi maddi olarak hasara uğrattı. Sonraki aylarda yaklaşık bin Varşova Yahudisi Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti.[3] Pogrom, Polonya-Yahudi ilişkilerini kötüleştirdi ve Polonyalı seçkinlerin yazarları Eliza Orzeszkowa, Boleslaw Prus ve diğer önemli aktivistler gibi üyeleri tarafından eleştirildi.[3][4]
Tarihçiler Simon Dubnow, Yitzhak Gruenbaum, Frank Golczewski ve Magdalena Micinska, pogromun Rus yetkilileri tarafından kışkırtıldığını, Yahudiler ve Polonyalılar arasında bir kargaşa çıkarmaya çalıştıklarını veya pogromların, suikasttan sonra Rus İmparatorluğu'nda giderek yaygınlaştığını savunuyorlar. 1881'de Çar II. Aleksandr (o dönemde Rus İmparatorluğu'nda, özellikle de Kiev ve Odesa pogromlarında 200'den fazla Yahudi karşıtı olay meydana geldi),[5] bu sadece Rusya olgusu değildi.[6][7] Bununla birlikte tarihçi Michael Ochs, yetersiz kanıtlar nedeniyle bu açıklamaya katılmıyordu.[4] Ochs bu açıklamalara komplo teorileri diyor, Rus otoritelerinin pogromlardan fayda görmediklerini savunuyorlar. 1863'ten 1881'e kadar ki zaman da Polonya'da Yahudi karşıtılığın artmasına tanık olduğunu, Yahudilerin asimile edilmesi fikriyle Polonyalılar arasındaki hayal kırıklığının arttığını ve bu nedenle Rus yetkililerin bir pogrom düzenlemesine daha az ihtiyaç duyulduğunu kaydetti. Bu pogromların kendiliğinden gerçekleştiğini ifade etti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Wstęp. W: Bolesław Prus: Lalka T. 1. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. 1998. ss. cvi-cvii. ISBN 83-04-04381-5. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015.
- ^ Simon Dubnow History of the Jews in Russia and Poland, Avotaynu, 2000, 1-886223-11-4, p. 342
- ^ a b Brian Porter When Nationalism Began to Hate, Oxford University Press, 2002, ISBN:0-19-513146-0 S.162
- ^ a b John Doyle Klier, Shlomo Lambroza, Pogroms: Anti-Jewish Violence in Modern Russian History, Cambridge University Press, 2004, ISBN 0-521-52851-8 s.182
- ^ (Lehçe) Pogrom 6 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., based on Alina Cała, Hanna Węgrzynek, Gabriela Zalewska, "Historia i kultura Żydów polskich. Słownik", WSiP
- ^ (Lehçe) Magdalena Micinska, INTELIGENCJA ŻYDOWSKA W POLSCE 13 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2002
- ^ Dubnow wrote: "Evidently, someone had an interest in having the capital of Poland repeat the experiments of Kiev and Odessa, and in seeing that the "cultured Pole" should not fall behind the Russian in order to convince Europe that pogroms were not exclusively a Russian manufacture." See Klier and Lambroza for more details.