Valide Sultan Camii (Resmo)
 Valide Sultan Camii | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Resmo, Yunanistan |
| Koordinatlar | 35°22′21″K 24°28′16″D / 35.37250°K 24.47111°D |
| İnanç | Sünni İslam |
| Mimari | |
| Mimari tür | Cami |
| Mimari biçim | Osmanlı İslam |
| Tamamlanma | 1650'ler |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
| Malzemeler | Taş ve tuğla |
Valide Sultan Camii (Yunanca: Τζαμί Βαλιδέ Σουλτάνας), Yunanistan Girit adası Resmo kentinde bulunan bir camidir. Cami, 17. yüzyılın ortalarında Osmanlı döneminde inşa edilmiş olup IV. Mehmed'in annesi Turhan Sultan'a ithaf edilmiş ve aynı zamanda onuruna da adını almıştır. Yunanistan'daki çoğu Osmanlı camisi gibi artık ibadete açık değil ve çevresinde inşa edilen çok sayıda yapı nedeniyle halkın erişimine açık değil.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Camiye ilişkin en eski tarihi kaynak 1654 yılına, Osmanlı'nın kasabayı fethinden sadece birkaç yıl sonrasına kadar uzanmaktadır. 1671 tarihli bir belgede buranın İstanbul'daki Bahçe Kapısı'ndaki Valide Sultan Camii'ne bağlı olduğundan bahsedilmektedir.[1] Adını, günümüzde Resmo'nun ilk ilkokulunun bulunduğu Resmo'da bir okul kuran padişahın annesi Hatice Turhan Sultan'dan almıştır.[1] Kasabanın Büyük Kapı semtinde inşa edildiğinden yerel halk arasında "Büyük Kapı Camii" olarak biliniyordu.[2] Cami, 1923 yılında Türkiye ile Yunanistan arasındaki nüfus mübadelesine kadar yüzyıllar boyunca Resmo'nun Müslüman nüfusuna hizmet vermiştir. Mübadeleden sonra cami 1925 yılında terk edilmiştir.[1]
Mimarisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde modern kentsel çevrenin binalarıyla çevrili olan cami, iki kubbeden oluşurken, mihrap, ters çevrilmiş iki Korint sütun başlığının kaide olarak kullanıldığı sütunlarla çevrelenmiştir. Mihrabın yarım daire şeklindeki kemeri, bir çardak kabartması ve Kur'an'dan bir ayetin alıntılandığı bir kitabeyle (özellikle Al-i İmran, 37) çevrelenmiştir. Girişin hemen üstünde Hilmi İbrahim Paşa tarafından yapılan onarımın tarihini ifade eden 1816 tarihli kitabe bulunmaktadır.[1]
Caminin üzerine yerleştirilen ve hayırseverinin yerel bir Resmolu olan Mehmet Ağa Bolanakis olarak adlandırıldığı bir plaketin gösterdiği gibi, minaresinin 1878 yılında yeniden inşa edilmesi gerekiyordu. Minare izomorfik taşlardan inşa edilmiş olup, dış cephesi silindirik olup, ucu piramit şeklindedir.[1]
Caminin şadırvanı, geçmişte açık alan olan Boğaziçi Caddesi üzerindeki bir dükkanın içinde bulunmaktadır. Üzerinde hilal ve altı köşeli yıldız kabartma motifleri bulunan dokuz küçük sütunu bulunmaktadır.[1]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f "Τζαμί Βαλιδέ Σουλτάνας (Τουρχάν Χαντιτζέ)". cretanbeaches.com (Yunanca). 16 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2023.
- ^ Katsipoulaki 2009, s. 21.
Bibliyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Katsipoulaki, Basileia (2009). Η τουριστική κίνηση του νομού Ρεθύμνης: Εξέλιξη και προοπτική (Yunanca). Kavala.
