V. Şamşi-Adad

V. Şamşi-Adad
V. Şamşi-Adad
Asur Kralı; Sümer ve Akad kralı; Dünyanın Dört Köşesinin Kralı;
	British Museum'daki V. Şamşi-Adad'ı tasvir eden bir stelden detay
Yeni Asur İmparatorluğu Kralı
Hüküm süresi	MÖ 824–811
Önce gelen	III. Şalmanezer
Sonra gelen	III. Adad-nirari
Ölüm	MÖ 811
Eş(ler)i	Sammuramat
Çocuk(lar)ı	III. Adad-nirari
Babası	III. Şalmanezer

V. Şamşi-Adad (Akadca: Šamši-Adad) MÖ 824-811 yılları arasında Asur Kralıydı. Adını Adad olarak da bilinen tanrı Hadad'dan almıştır.

Ailesi

Şamşi-Adad, Kral III. Şalmanezer'in oğlu ve halefi, Kraliçe Sammuramat'ın (bazıları tarafından efsanevi Semiramis ile özdeşleştirilen) kocası ve kendisinden sonra kral olan III. Adad-nirari'nin babasıdır.^[1]

Aynı zamanda IV. Şalmanezer'in de büyükbabasıdır.^[2]^[3]

Hükümdarlığı

Şamşi-Adad'ın hükümdarlığının ilk yıllarında yaşlı Şalmanezer'in yerine kimin geçeceği konusunda ciddi bir mücadele yaşanmıştır.

İsyan, Şamşi-Adad'ın kardeşi Asur-danin-pal liderliğinde MÖ 826'da patlak vermiştir. İsyankar kardeş, Şamşi-Adad'ın kendi yazıtlarına göre, Ninova da dahil olmak üzere 27 önemli şehri kendi tarafına çekmeyi başarmıştır. İsyan MÖ 820'ye kadar sürmüş^[4] ve Asur imparatorluğunu ve yöneticisini zayıflatmıştır; bu zayıflık III. Tiglat-Pileser'in reformlarına kadar krallıkta yankılanmaya devam etmiştir.

Hükümdarlığının son dönemlerinde Şamşi-Adad Güney Mezopotamya'ya sefer düzenlemiş ve Babil Kralı I. Marduk-zakir-şumi ile bir antlaşma imzalamıştır.

MÖ 814 yılında Babil Kralı Marduk-balassu-iqbi'ye karşı Dur-Papsukkal Muharebesi'ni kazanmış ve birkaç Arami kabilesi Babil'e yerleşmiştir. Şamşi-Adad'ın zaferinin boyutu, Babil kralının itaatini elde edecek kadar büyüktü ve birkaç Babil şehrinden ganimet elde ettikten sonra saray hazineleri ve tanrılarla (yani tanrıların kutsal temsilleriyle) Asur'a dönmüştür.^[5]

Kaynakça

^ Encyclopædia Britannica'nın on birinci baskısı
^ Georges Roux (27 Ağustos 1992). Ancient Iraq (İngilizce). Penguin UK. s. 302. ISBN 978-0-14-193825-7. Erişim tarihi: 7 Kasım 2020.
^ "Sammu-ramat | queen of Assyria | Britannica" (İngilizce). 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.
^ Jean-Jacques Glassner, Mesopotamian Chronicles, Atlanta, 2004, p. 167
^ Jean-Jacques Glassner, Mesopotamian Chronicles, Atlanta, 2004, p. 183

Konuyla ilgili yayınlar

Kirk Grayson, A. (1996). Assyrian Rulers of the Early First Millennium BC (858-754 BC). University of Toronto press.

[1] Encyclopædia Britannica'nın on birinci baskısı

[2] Georges Roux (27 Ağustos 1992). Ancient Iraq (İngilizce). Penguin UK. s. 302. ISBN 978-0-14-193825-7. Erişim tarihi: 7 Kasım 2020.

[britannica-3] "Sammu-ramat | queen of Assyria | Britannica" (İngilizce). 29 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2020.

[4] Jean-Jacques Glassner, Mesopotamian Chronicles, Atlanta, 2004, p. 167

[5] Jean-Jacques Glassner, Mesopotamian Chronicles, Atlanta, 2004, p. 183

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

g t d Asur kralları
Çadırlarda yaşayan krallar	Tudiya · Adamu · Yangi · Suhlamu · Harharu · Mandaru · Imsu · Harsu · Didanu · Hanu · Zuabu · Nuabu · Abazu · Belu · Azarah · Ushpia · Apiashal
Kavimleri bilinmeyen krallar	Sulili · Kikkia (MÖ 2000-MÖ 1985) · Akiya (MÖ 1985-MÖ 1970) · I. Puzur-Asur (MÖ 1970-MÖ 1960) · Şallim-ahhe (MÖ 1960-MÖ 1945) · Ilusuma (MÖ 1945-MÖ 1906) · I. Erisum (MÖ 1906-MÖ 1867) · Ikunum (MÖ 1867-MÖ 1860) · I. Sargon (MÖ 1860-MÖ 1850) · II. Puzur-Asur (MÖ 1850-MÖ 1830) · Naram-Sin (MÖ 1830-MÖ 1815) · II. Erisum (MÖ 1815-MÖ 1809) · I. Şamşi-Ahad (MÖ 1809-MÖ 1781) · I. Ishme-Dagan (MÖ 1780-MÖ 1741) · Mut-Asur (MÖ 1730-MÖ 1720) · Rimus (MÖ 1720-MÖ 1710) · Asinum (MÖ 1710-MÖ 1706) · Belu-bani (MÖ 1700-MÖ 1691) · Libaia (MÖ 1690-MÖ 1674) · I. Sarma-Adad (MÖ 1673-MÖ 1662) · Istar-Sin (MÖ 1661-MÖ 1650) · Bazaya (MÖ 1649-MÖ 1622) · Lullaya (MÖ 1621-MÖ 1618) · Su-Ninua (MÖ 1615-MÖ 1602) · II. Sarma-Adad (MÖ 1601-MÖ 1598) · III. Erisum (MÖ 1598-MÖ 1586') · II. Şamşi-Ahad (MÖ 1567-MÖ 1561) · II. Isme-Dagan (MÖ 1561-MÖ 1545) · III. Şamşi-Ahad (MÖ 1545-MÖ 1529) · I. Asur-nirari (MÖ 1529-MÖ 1503) · III. Puzur-Ashur (MÖ 1503-MÖ 1479) · I. Enlil-nasir (MÖ 1479-MÖ 1466) · Nur-ili (MÖ 1466-MÖ 1454) · Asur-saduni (MÖ 1454) · I. Asur-rabi (MÖ 1453-MÖ 1435) · Asur-nadin-ahhe I (MÖ 1435-MÖ 1420) · II. Enlil-nasir (MÖ 1420-MÖ 1414) · II. Asur-nirari (MÖ 1414-MÖ 1407) · Asur-bel-nisesu (MÖ 1407-MÖ 1398) · Asur-rim-nisesu (MÖ 1398-MÖ 1390) · II. Asur-nadin-ahhe (MÖ 1390-MÖ 1380)
Orta Asur Dönemi	I. Eriba-Adad (MÖ 1380-MÖ 1353) · I. Asur-uballit (MÖ 1353-MÖ 1317) · Enlil-nirari (MÖ 1317-MÖ 1307) · Arik-den-ili (MÖ 1307-MÖ 1295) · I. Adad-nirari (MÖ 1295-MÖ 1263) · I. Şalmanezer (MÖ 1263-MÖ 1233) · I. Tukulti-Ninurta (MÖ 1233-MÖ 1196) · Asur-nadin-apli (MÖ 1196-MÖ 1193) · III. Asur-nirari (MÖ 1193-MÖ 1187) · Enlil-kudurri-asur (MÖ 1187-MÖ 1182) · Ninurta-apal-Ekur (MÖ 1182-MÖ 1179) · Asur-Dan I (MÖ 1179-MÖ 1133) · Ninurta-tukulti-Aşur (MÖ 1133) · Mutakkil-nusku (MÖ 1133) · Asur-res-isi I (MÖ 1133-MÖ 1115) · I. Tiglat-Pileser (MÖ 1115-MÖ 1076) · Asarid-apal-Ekur (MÖ 1076-MÖ 1074) · Asur-bel-kala (MÖ 1074-MÖ 1056) · II. Eriba-Adad (MÖ 1056-MÖ 1054) · IV. Şamşi-Adad (MÖ 1054-MÖ 1050) · I. Aşurnasirpal (MÖ 1050-MÖ 1031) · II. Şalmanezer (MÖ 1031-MÖ 1019) · IV. Asur-nirari (MÖ 1019-MÖ 1013) · II. Asur-rabi (MÖ 1013-MÖ 972) · Asur-res-isi II (MÖ 972-MÖ 967) · II. Tiglat-Pileser (MÖ 967-MÖ 935) · II. Asur-Dan (MÖ 935-MÖ 912)
Yeni Asur Dönemi	II. Adad-nirari (MÖ 912 – MÖ 891) · II. Tukulti-Ninurta (MÖ 891 – MÖ 884) · II. Aşurnasirpal (MÖ 884 – MÖ 859) · III. Şalmanezer (MÖ 859 – MÖ 824) · V. Şamşi-Adad (MÖ 822 – MÖ 811) · III. Adad-nirari (MÖ 811 – MÖ 783) · Sammuramat (Semiramis) (MÖ 811 – MÖ 805) · IV. Şalmanezer (MÖ 783 – MÖ 773) · III. Asur-Dan (MÖ 773 – MÖ 755) · V. Asur-nirari (MÖ 755 – MÖ 745) · III. Tiglat-Pileser (MÖ 745 – MÖ 727) · V. Şalmanezer (MÖ 727 – MÖ 722) · II. Sargon (MÖ 722 – MÖ 705) · Sanherib (MÖ 705 – MÖ 681) · Esarhaddon (MÖ 681 – MÖ 669) · Asurbanipal (MÖ 669 – MÖ 631 ya da MÖ 627) · Asur-etil-ilani (MÖ 631/MÖ 627 – MÖ 623) · Sin-sumu-lisir (MÖ 623) · Sin-sar-iskun (MÖ 623 – MÖ 612) · II. Asur-uballit (MÖ 612- MÖ 609)