Võro Enstitüsü
Võro Enstitüsü (Võro dili: Võro Instituut), Võro dilinin ve kültürünün korunması ve geliştirilmesine adanmış bir Estonya devlet araştırma ve geliştirme kurumudur.
Tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]
Võro (Võro dili: võro kiil' [ˈvɤro kʲiːlʲ], Estonca: võru keel),[1][2] Ural dillerinin Finnik koluna ait[3] bir dildir.[4][5] Geleneksel olarak, Estoncanın Güney Estonya lehçesi grubunun bir lehçesi olarak kabul edilmiştir, ancak günümüzde kendi edebi dili vardır[6] ve Estonya'nın otokton bölgesel dili olarak resmi tanıma arayışı içindedir.[7][8] Võroların, çoğunlukla güneydoğu Estonya'da, tarihi Võru ilinin sekiz parişinde yaklaşık 75.000 konuşmacısı (Võros) vardır: Karula, Harglõ, Urvastõ, Rõugõ, Kanepi, Põlva, Räpinä ve Vahtsõliina. Bu parişler günümüzde Võru ve Põlva ilçeleri civarında yer almakta ve parçaları Valga ve Tartu ilçelerine kadar uzanmaktadır. Konuşmacılar ayrıca Tallinn ve Tartu kasabalarında ve Estonya'nın geri kalanında da yaşamaktadır.[9][10][11]
Enstitü, 1995 yılında Estonya hükûmeti tarafından kuruldu ve Güney Estonya'nın Võru kasabasında yer almaktadır. Enstitünün geçmiş yöneticileri Enn Kasak, Kaido Kama ve Külli Eichenbaum'dur. Enstitünün günümüzdeki yöneticisi Rainer Kuuba'dır.[12] Enstitüdeki araştırmacılar arasında toponimist Evar Saar ve sözlükbilimci Sulev Iva da yer almaktadır.
Faaliyetler[değiştir | kaynağı değiştir]
Enstitü, daha az konuşulan dillerin karşılaştığı zorlukların üstesinden gelmek için, okul programları oluşturmak, dilbilimsel ve bölgesel araştırmalar yürütmek, yer adlarını ve bunlara karşılık gelen hikâyeleri korumak (çoğunlukla Evar Saar tarafından), Võro dilini yayınlamak, yıllık dil konferansları düzenlemek, burs ve okul kitapları düzenlemek de dahil olmak üzere çok çeşitli faaliyetlerde bulunmaktadır. Bu faaliyetlerin amacı, Võro halkını kendi dillerini konuşmaya ve karakteristik yaşam tarzlarını korumaya teşvik etmektir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Recent Events". Iub.edu. 13 Haziran 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2014.
- ^ "Päring LINGUAE andmebaasist. Keelte nimetused". Eki.ee. 24 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2014.
- ^ "Endangered languages in Europe and North Asia". Helsinki.fi. 13 Eylül 1980. 12 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2014.
- ^ "ISO 639 code sets". Sil.org. 16 Ocak 2009. 26 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2014.
- ^ "Ethnologue: Languages of the World". SIL International. 2015. 21 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Võru kirjakeele sõnamuutmissüsteem (Inflectional Morphology in the Võro Literary Language)" (PDF). Dspace.utlib.ee. 25 Şubat 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Maintenance of South Estonian Varieties: A Focus on Institutions" (PDF). Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe. 2012. 3 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Legal and Institutional Framework Analysis: Seto and Võro languages". Working Papers in European Language Diversity 19. 2012. 29 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Aralık 2015.
- ^ "Võro Instituut » Welcome!". Wi.ee. 26 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2014.
- ^ "Võro Instituut » Võro language". Wi.ee. 29 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2014.
- ^ "Võro language and alphabet". Omniglot.com. 13 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2014.
- ^ "Smoke sauna tradition in Võrumaa added to UNESCO Intangible Cultural Heritage List". eer.ee. 27 Kasım 2014. 27 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2018.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Võro Enstitüsü ana sayfası (Võro / Estonca / İngilizce) 7 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
