İçeriğe atla

Uranyum-kurşun dönüşümü

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Uranyum-kurşun dönüşümü bilinen en eski radyoaktif dönüşümlerden biridir. 4.5 milyar yıl öncesinden 1 milyon yıl öncesine kadar dönüşüm geçirmiş tüm taşları, taşın içindeki kurşun yüzde aralığına bakarak (0.1-1) tarihini bulabiliriz. Uranyum-Kurşun dönüşümü; ayrılmış iki izotopa, yarı ömrü 4.47 milyar yıl olan 238U'dan 206Pb'ye dönüşümüne ve aktinyumun ayrılmış iki izotopuna, yarı ömrü 704 milyon yıl olan 235U'dan 207Pb'ye dönüşümüne dayanır.

Uranyum'dan kurşun'a bozunum yolları bir dizi alfa bozunumu aracılığıyla ortaya çıkar. Radyoaktivitesi yüksek olan Uranyum dışarıya doğru sürekli olarak ışıma yapar bu yüzden uzun yıllar boyu bozunur. İki paralel Uranyum-Kurşun Dönüşümünü (238U'dan 206Pb'ye, 235U'dan 207Pb'ye) genel U-Pb dönüşüm teknikleridir. Bu dönüşüm, "Concordia Diyagramındaki çiftleşmiş dönüşüm şemalarını temsil eder. Ancak tek bozunum şeması (Genellikle 238U'dan 206Pb'ye) bu dönüşümün temelidir.

Uranyum-kurşun dönüşümü genellikle 'zirkon (ZrSiO4) üzerinde olsa bile, Monazit, Baddeleyit ve Titanat gibi mineraller üzerinde de olabilir.[1] Zirkon minerali uranyum ve toryum atomlarını kristal hale getirebilir, ancak kurşunu kristal hale getirmek imkânsızdır. Bu nedenle zirkonun içeriğinin kurşunun bir izotopu olduğunu farz edebiliriz.

Kimyasal detaylar

[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış çevre oluşumunda kurşundan kayıp veya kazanç yok ise, zirkon kayalarının yaşını üslü bozunum denklemleri ile bulabiliriz.

NNow = NOrige-λ-t

Bu denklemdeki;

NNow  : Şu anki ölçümlerle uranyum atomları

NOrig : Şu anki kurşun ve uranyum atomlarının toplamına eşit uranyum atomları

λ : Uranyumun bozunum oranı

t : Yaşı ölçülmek istenen zirkon kayasının yaşı

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2015.