Umberto Giordano

Umberto Giordano
Umberto Giordano
	Umberto Giordano (1867-1948)
Doğum	28 Ağustos 1867; Foggia, Puglia, İtalya
Ölüm	12 Kasım 1948 (81 yaşında); Milano, İtalya
Milliyet	İtalyan
Meslek	Müzisyen, Opera bestecisi

Umberto Menotti Maria Giordano (28 Ağustos 1867 Foggia, Puglia, İtalya – 12 Kasım 1948 Milano), özellikle opera besteleri ile tanınmış bir İtalyan bestecidir.

Yaşamı

Umberto Giardino güney İtalya'da Puglia bölgesinde Foggia şehrinde doğdu. Yüksek müzik eğitimini Napoli Konservatuvarı'nda yaptı.

Hazırladığı ilk opera eseri Marina adlı bir perdelik eser olup "Casa Sonzongo" adlı İtalyan müzik yayımevi tarafından organize edilen genç opera bestecileri için bir perdelik opera eseri yarışmasına katılmak üzere hazırlanmıştır. Bu yarışmayı Mascagni Cavalleria rusticana eseri ile kazanmıştır ve bu yarışmadaki eserler İtalyan operasında verismo akımının başlangıcı olarak kabul edilmektedir. Marina ile katılan Umberto Giardino katılanlar arasında en genci olup bu eseri ile altıncı sırayı almıştır. Bununla beraber Sonzogno müzik yayımevi Giardano'nun eserini çok etkin bularak ona 1891-92 sezonunda sahnelenmek için yeni bir opera siparişi vermiştir.

Bunun sonucu Umberto Giardino Mala Vita adlı bir "verismo" opera besteledi. Bu operanın konusu bir işçinin eğer yakalanmış olduğu veremden kendini kurtarabilirse, bir hayat kadınını sokaktan kurtarmak için verdiği yemindi. Bu eserin prömiyer temsili Şubat 1892'de Roma'da "Teatro Argentina"'da yapıldı. Konusu ile eser bir skandal yarattıysa da müziği beğenildi. Viyana, Prag ve Berlin'de başarı ile yapımlandı.

Giordana bundan sonra biraz geriye dönerek romantik opera akımına uyan ve librettosu "Giovanni Targioni-Tozzetti" ve "Guido Menasci" tarafından hazırlanmış Regina Diaz adlı bir opera besteledi. Bu eserin prömiyer temsili 5 Mart 1894'te, Teatro Mercadante, Napoli'de yapıldı ve eser başarısız olup iki temsilden sonra sahneden indirildi.

Giardano bundan sonra Milano'ya yerleşti. Orada iken Fransiz sair Andre Chenier'in yaşamını konu alan, librettosu "Luigi Illica" tarafından hazırlanan ve verismo akımına uygun olarak Andre Chenier adındaki opera eserini besteledi. Bu eserin 28 Mart 1896'da La Scala Tiyatrosu, Milano'da prömiyer temsili yapılıp eser çok başarılı oldu. Günümüz dünya operaevleri repertuvarlarında da bulunmaktadır. 1896da ise librettosu Fransız Victorien Sardou'nun dramatik oyunundan liberetto yazarı "Arturo Colautti" tarafından uyarlanan ve zamanın ünlü şarkıcısı "Gemma Bellincioni"'ye platform salayan Fedora adlı operayı hazırlamayı başladı. Bu eserin 17 Kasım 1898'de Teatro Lirico, Milano'daki prömiyer olarak sahnelenmesiyle ikinci büyük başarısını kazandı. Bu eserin 1906'da New York'ta Metropolitan Opera'da sahnelenmesi genç tenor Enrico Caruso'ya bir başarılı kariyer girişi sağlamıştır. Bu eser de günümüz operaevleri repertuvarlarında olarak zaman zaman yapımlanmaktadır.

Bundan sonraki eserler, 3 perdelik Siberia (1903), 3 perdelik Marcella (1907), 1 perdelik Mese Mariano (1910), bestecinin dramatik yeteneklerinin azalmasını göstermiş ve pek başarılı olmamışlardır. 1915'te Giardano yön değiştirmeyi denemiş ve Sardou'nun komedisinden liberettocu "Renato Simone" tarafından uyarlanan Madame Sans-Gene adlı opera-komik janrında eserini hazırlamıştır. Bu eserin prömiyeri 25 Ocak 1915'e New York'ta Metropolitan Opera'da verilmiştir. Daha sonraki hazırladığı Giove Pompei adlı bir operet 1921'de Roma'da yapımlanmıştır. 1924'e Milano'da prömiyeri sahnelenen 4 perdelik La Cene delle beffe ile tekrar lirik operaya dönmüştür. En son eseri 1 perdelik Il Re 10 Ocak 1929'da Milano La Scala Tiyatrosu'nda sahnelenmiştir.

Opera eserleri yanında Giardino Astro Magico adlı bir bale eseri, piyano parçaları, şarkılar ve Piedgrott adlı bir senfonik şiir de bestelemiştir.

Umberto Guardano, 81 yaşındayken 1948'de Milano'da ölmüştür.

Foggia şehrinde birçok anısına bina, meydan ve kendinin ve opera eserleri şahıslarının heykelleri bulunmaktadır. Şehirdeki en önemli tiyatroya "Umeberto Giordano Tiyatrosu" ismi verilmiştir.

Opera eserleri

Marina (1888)
Mala Vita (21 Şubat 1892, Teatro Argentina, Roma)
Regina Diaz (5 Mart 1894, Teatro Mercadante, Napoli)
Andrea Chenier (28 Mart 1896, La Scala Tiyatrosu, Milano)
Fedora (opera) (17 Kasım 1898, Teatro Lirico, Milano)
Il Voto Mala Vita'un revizyonu (6 Eylül 1902, Teatro Bellini, Napoli)
Siberia (19 Aralık 1903, La Scala Tiyatrosu, Milano, rev. 1927)
Marcella (9 Kasım 1907, Teatro Lirico, Milano)
Mese mariano (17 Mart 1910, Teatro Massimo, Palermo)
Madame Sans-Gêne (25 Ocak 1915, Metropolitan Opera, New York)
Giove a Pompei (6 Temmuz 1921, Teatro La Pariola, Roma)
La cena delle beffe (20 Aralık 1924, La Scala Tiyatrosu, Milano)
Il re (12 Ocak 1929, La Scala Tiyatrosu, Milano)
La festa del Nilo (Bitmemiş)

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İngilizce Wikipedia "Umberto_Giordano" maddesi 10 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) (Erişim:30.7.2010)