Umarell
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Umarell, Bologna lehçesinde emeklilik yaşındakilerin inşaat veya yol yapım çalışmalarını elleri arkada izlemeleri ve istenmeyen tavsiyelerde bulunmalarına atıf yapan modern bir sözcüktür. Bu gözlem hobisi terimini İtalya'da ilk ortaya atan kişi, 2005'te Bologna'da yerel bir yazar olan Danilo Masotti idi ve sonrasında iki kitap ve kişisel blog yazıları aracılığıyla popüler hale geldi.[1][2][3] "Küçük adam" manasına gelen sözcük,[4] 2020'de modern İtalyanca sözlük olan Zingarelli'ye eklendi.[5]
2015'te Bologna'nın yaklaşık 130 km güneydoğusundaki Riccione kenti umarellere kentteki inşaat süreçlerini kontrol etmeleri için 11 bin € bütçe ayırdı. Bu sayede getirilen veya kaldırılan malzemelerin tam olup olmadığı denetlenmek istendi, ayrıca bu sayede korunaksız çalışma sahalarını denetleme imkânı doğdu.[6] San Lazzaro di Savena kasabası da Franco Bonini adlı vatandaşa "Yılın Umarell'i" ödülünü verdi.[7][8] 2016'da Succede solo a Bologna adlı kültür derneği San Petronio'da restorasyonu devam eden bir yerel kilise için bağış amacıyla umarell kart dağıtmaya başladı.[9] "Umarells" adını taşıyan bir telefon uygulaması ise kentte devam eden yapım ve inşaat çalışmalarını listelemek için yapıldı.[10] 2020'de çizgi roman dergisi olan Topolino umarell Gerindo Persichetti temalı bir bölüm hazırladı.[11]
Türkiye'deki durumla benzerlik
[değiştir | kaynağı değiştir]İnşaat ve iş makinesi izleme hobisi Bologna'da olduğu gibi Türkiye'de de fark edilir bir durumdur ancak bu gözlem hobisi için yaygın bir tanım bulunmamaktadır. Caps ağırlıklı içeriklerde bu durum her yaşta insandan örnekler taşıdığı için mizahi olarak "millî spor" olarak tanımlanmaktadır.[12][13][14] Bu gözlem hobisi yaşlı algısında yer bulmuştur[kaynak belirtilmeli] ve internet aramalarında ağırlıkla "İnşaat/Kepçe/İş makinesi izleyen dayılar/amcalar" şeklinde yer edinmektedir. 2016'da Muhammet Alican Çakmak adlı kişi, "kepceizle.com'" adlı bir site açarak bu hobiyi sanal ortama taşımak istemiştir.[12] 2020'de İzmit'te devam eden bir inşaat çalışmasında pazarlama aracı olarak şantiyenin izlenebilmesi için brandadan bir TV ekranı yapılmış ve buna "şantiye izleme alanı" adı verilmiştir.[15]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "stravolgendo il dialetto bolognese classico" https://www.ilfattoquotidiano.it/2018/04/21/bologna-allinaugurazione-di-piazzetta-degli-umarells-cerano-tutti-pure-i-contestatori/4305185/ 25 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "La nostalgia degli 'umarells' è paralizzante. Bisogna cominciare a immaginarsi un futuro diverso". Ferraraitalia.it - Quotidiano di Ferrara - l'informazione verticale (İtalyanca). 14 Nisan 2014. 16 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2020.
- ^ ""Oltre il cantiere. Fenomenologia degli umarells": se ne parla con Masotti". BolognaToday. 29 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.
- ^ Bianchini, Margherita (2011). 101 cose da fare a Bologna almeno una volta nella vita. Newton Compton Editori. ss. Item 40. ISBN 9788854125469. 23 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020.
- ^ "La parola 'Umarell' entra nel vocabolario Zingarelli". Ansa. 3 Aralık 2020. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2020.
- ^ "Riccione, il Comune paga i pensionati per sorvegliare i cantieri". Repubblica.it (İtalyanca). 18 Aralık 2015. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.
- ^ "Anziano al cantiere: premiato il migliore del 2015". Corriere di Bologna (İtalyanca). 12 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.
- ^ "Un bolognese realizza il sogno dei pensionati: nominato capo cantiere - Tgcom24". Tgcom24. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.
- ^ "Bologna per gli anziani: ecco la Umarèl card per seguire i cantieri in prima fila". La Repubblica. 2 Şubat 2016. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.
- ^ ""Trova il cantiere": una app per gli umarells". Repubblica.it (İtalyanca). 13 Ocak 2016. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2017.
- ^ "Gli Umarells vigilano anche a Paperopoli". Il Resto del Carlino. 21 Nisan 2020. 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- ^ a b Çelik, Ece (26 Şubat 2016). "'Milli spor' kepçe izlemeyi sanal ortama taşıdı!". Radikal. 26 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.
- ^ "Milli sporumuz `iş makinesi` izleme". Sabah. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020.
- ^ "Kepçe operatörü milli sporumuza yeni bir boyut kattı". Haber3. 11 Aralık 2019. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2020.
- ^ "İnşaat izleme deliği: Meraktan bakıyoruz, güzel olmuş". BirGün. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2020.