İçeriğe atla

Uluslararası Bilgisayar Olimpiyatı

Kontrol Edilmiş
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Uluslararası Bilgisayar Olimpiyatı Logosu

Uluslararası Bilgisayar Olimpiyatı (IOI - International Olympiad in Informatics), lise öğrencilerinin yarıştığı bir bilgisayar olimpiyatıdır.[1] İlk kez 1989 yılında Bulgaristan'ın Pravetz kentinde düzenlenen olimpiyat, şu anda ülke bazında en çok katılım gösterilen ikinci bilim olimpiyatıdır.[2]

Olimpiyattaki amaçlar:[3]

  • Bilişim alanında üstün yetenekli gençleri keşfetmek, teşvik etmek, bir araya getirmek, yarıştırmak ve takdir etmek.
  • Bilgisayar bilimcileri ve bilişim eğitimcileri arasında dostane uluslararası ilişkileri geliştirmek.
  • Bilişim disiplinini gençlerin dikkatine sunmak.
  • Ortaöğretim kurumlarındaki öğrenciler için bilişim yarışmalarının düzenlenmesini teşvik etmek.
  • Ülkeleri kendi ülkelerinde gelecekte bir IOI düzenlemeye teşvik etmektir.

Yarışma Yapısı

[değiştir | kaynağı değiştir]
IOI 2006'daki bir yarışma odası

Yarışma iki gün üst üste yapılır. Her gün verilen 3 adet algoritmik problemin öğrenciler tarafından 5 saatte çözülmesi beklenir. Her öğrenci kendi başına çalışır ve yalnızca sahip oldukları bilgisayarla ve başka herhangi bir yardıma izin verilmeden problemleri verilen sürede çözmeleri gerekmektedir.

Her ülke kendi ulusunu temsil etmesi için en fazla 4 yarışmacıdan oluşan bir takım seçer ve yarışmacılara takım lideri ve lider yardımcısı eşlik eder.[4]

IOI 2010'da ilk defa yarışmacıların gerçek zamanlı geçici sonuçlarının olduğu bir puan tablosu vardı. Bu sayede yarışmada gönderilen cevaplar, çok hızlı bir biçimde puanlanacak ve yarışmacının kendisine gösterilerek yarışma anında cevabını değiştirerek puanını yükseltme imkanı buldular.

IOI 2007'deki bir yarışma odasının girişi

IOI 2012 yılından beri yarışmayı izlemek ve geliştirmek için Yarışma Yönetim Sistemi (CMS) kullanılıyor.

İki yarışma gününden alınan puanlar her yarışmacı için ayrı ayrı toplanır. Ödül törenlerinde yarışmacılara toplam puanlarına göre madalya verilir. Madalyalar sadece ilk %50'ye giren öğrencilere veriliyor; altın : gümüş : bronz : madalya yok oranı 1:2:3:6'dır.

IOI 2010'dan önce en az 1 madalya alamayan ülkelerin puanları açıklanmıyordu. Bu sebepten madalya alamayan ülkeler kendisini diğer ülkelerle kıyaslayamıyordu. Ancak 2010'dan sonra resmî sonuçlar hâlâ açıklanmamasına rağmen bütün ülkeler puanlarını puan tablosundan öğrenebiliyor ve karşılaştırma yapabiliyor.[5]

Yarışma katılımı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Analizler, kadınların yarışmada %77,90'ının; erkeklerin ise %49,20'sinin madalya alamadığını gösteriyor. Ortalama kadın katılımı 1989-1994 yıllarında %4,4; 1994-2014 yıllarında ise %2,2 olarak ölçülmüştür.[6]

IOI Başkanı Richard Forster, rekabetin kadınları cezbetmediğini ve ne kadar çalışmalarına rağmen

Ön
Arka
IOI 2006, Meksika'dan bir bronz madalya

sorunun ne olduğunu dahi anlamakta güçlük çektiklerini dile getiriyor.[7]

İran'da düzenlenen IOI 2017'de İsrail yarışmacıları olimpiyata katılamadıkları için Rusya'da yapılan saha dışı bir yarışmaya katıldılar.[8] Aynı anda Zhezheng Luo adında bir oyuncu vize alamaması sebebiyle ABD takımında katılamadı. Ancak Çin'den seyahat etti ve altın madalya alıp olimpiyatta 3'üncü oldu.[9][10]

Azerbaycan'da düzenlenen IOI 2019'da Ermenistan takımı, iki ülke arasındaki anlaşmazlık nedenyile verilen bütün garantiler ve ev sahibinin resmî davetine rağmen yarışmaya katılmadı.[11]

Başlangıçta Singapur'un ev sahipliği yapması beklenen IOI 2020 ve IOI 2021, COVID-19 pandemisi sebebiyle çevrimiçi yarışma şeklinde yapıldı.

Endonezya'da yapılan IOI 2022 ise yarışmacıların %25'inin çevrimiçi katıldığı hibrit bir yarışma olmuştur.

Katılımcı sayıları

[değiştir | kaynağı değiştir]

2022'de Endonezya'da düzenlenen ISO 2022'nin katılımcı verileri aşağıdaki tabloda verilmiştir.[12]

Takım(lar) Takım Lideri Lider Yardımcısı Yarışmacı Misafir Uzaktan Görevli Yönetim Davetli Misafir
Yüz Yüze Çevrimiçi Yüz Yüze Çevrimiçi YüzYüze Çevrimiçi YüzYüze Çevrimiçi YüzYüze Çevrimiçi Yüz Yüze Çevrimiçi
Arjantin 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Ermenistan 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Avusturya 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Azerbaycan 1 0 1 0 4 0 0 0 0 1 0 0
Bangladeş 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Belçika 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Bolivya 1 0 1 0 4 0 0 0 1 0 0 0
Bosna Hersek 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Brezilya 1 0 1 0 4 0 1 0 1 0 0 0
Bulgaristan 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Kanada 1 0 1 0 4 0 0 0 1 0 0 0
Şili 1 0 1 0 4 0 0 0 1 0 0 0
Kolombiya 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Kıbrıs 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Çekya 1 0 1 0 4 0 0 0 1 0 0 0
Danimarka 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 1
Dominik Cumhuriyeti 1 0 0 0 1 0 2 0 0 0 0 0
Mısır 1 0 1 0 4 0 0 0 2 1 1 0
El Salvador 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Estonya 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Finlandiya 1 0 0 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Fransa 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0 0
Gürcistan 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 0 0
Almanya 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Yunanistan 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
İzlanda 1 0 1 0 3 0 0 0 0 0 0 0
Hindistan 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Endonezya 2 0 2 0 8 0 8 0 4 0 0 0
İran 1 0 1 0 4 0 1 0 1 0 0 1
İrlanda 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
İtalya 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Japonya 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 2 0
Kazakistan 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Kırgızistan 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Letonya 1 0 1 0 4 0 0 0 1 0 0 0
Litvanya 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 1 0
Lüksemburg 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Meksika 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 1 0
Moldova 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Moğolistan 1 0 1 0 4 0 0 1 0 0 0 0
Fas 1 0 1 0 4 0 0 2 0 0 0 0
Norveç 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Peru 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Filipinler 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0 0
Polonya 1 0 1 0 4 0 2 0 1 0 0 0
Portekiz 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 1 0
Suudi Arabistan 1 0 1 0 4 0 3 0 0 0 0 0
Singapur 1 0 1 0 4 0 1 0 3 0 2 2
Slovenya 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Güney Afrika 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
İspanya 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 1 0
Sri Lanka 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
İsveç 1 0 1 0 4 0 0 0 1 0 0 0
İsviçre 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0 0
Tayvan 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 0 0
Tacikistan 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Tayland 1 0 1 0 4 0 4 0 0 0 0 0
Tunus 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Türkiye 1 0 1 0 4 0 3 0 0 0 0 0
Ukrayna 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0 0
Amerika Birleşik Devletleri 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 0 0
Özbekistan 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0 0
Küba 1 0 0 1 2 2 0 1 0 0 0 0
Macaristan 1 0 1 0 2 2 10 2 3 0 6 0
Malezya 1 0 1 0 3 1 0 3 0 0 0 0
Hollanda 1 0 1 0 3 1 0 3 1 0 0 0
Romanya 1 0 1 0 3 1 0 2 0 0 0 0
Sırbistan 1 0 1 0 3 1 0 3 0 0 0 0
Slovakya 1 0 1 0 2 2 0 1 1 0 0 0
Birleşik Krallık 1 0 0 1 3 1 0 1 0 0 0 0
Avustralya 0 1 0 1 0 4 0 0 1 0 0 0
Çin 0 1 0 1 0 4 0 8 0 0 0 0
Hırvatistan 0 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 0
Ekvador 0 1 0 1 0 4 0 3 0 0 0 0
Hong Kong 0 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 0
İsrail 0 1 0 1 0 4 0 3 0 0 0 0
Ürdün 0 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0
Makao 0 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0
Makedonya 0 1 0 1 0 4 0 1 0 1 0 0
Karadağ 0 1 0 0 0 1 0 0 0 0 0 0
Yeni Zelenda 0 1 0 1 0 4 0 3 0 0 0 0
Nijerya 0 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0
Filistin 0 1 0 1 0 4 0 2 0 0 0 0
Güney Kore 0 1 0 1 0 4 0 0 0 0 0 0
Suriye 0 1 0 1 0 4 0 7 0 0 0 0
Türkmenistan 0 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0
Venezuela 0 1 0 1 0 4 0 1 0 0 0 0
Vietnam 0 1 0 1 0 4 0 4 0 0 0 0
IOI 0 2 0 2 0 8 0 1 0 1 0 0
Genel Toplam 71 20 67 21 269 88 49 60 24 4 15 4
Numara Yıl Tarihler Ev sahibi Yapıldığı şehir Web sitesi
1 1989 16–19 Mayıs Bulgaristan Bulgaristan Pravets
2 1990 15–21 Temmuz Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Belarus, Sovyetler Birliği Minsk
3 1991 19–25 Mayıs Yunanistan Yunanistan Atina
4 1992 11–21 Temmuz Almanya Almanya Bonn
5 1993 16–25 Ekim Arjantin Arjantin Mendoza
6 1994 3–10 Temmuz İsveç İsveç Haninge
7 1995 26 – 3 Haz-Tem Hollanda Hollanda Eindhoven
8 1996 25 – 2 Tem-Ağu Macaristan Macaristan Veszprém
9 1997 30 – 7 Kas-Ara Güney Afrika Cumhuriyeti Güney Afrika Cape Town
10 1998 5–12 Eylül Portekiz Portekiz Setúbal
11 1999 9–16 Ekim Türkiye Türkiye Antalya, Belek
12 2000 23–30 Eylül Çin Çin Pekin
13 2001 14–21 Temmuz Finlandiya Finlandiya Tampere
14 2002 18–25 Ağustos Güney Kore Güney Kore Yongin
15 2003 16–23 Ağustos Amerika Birleşik Devletleri Amerika Birleşik Devletleri Kenosha, Wisconsin
16 2004 11–18 Eylül Yunanistan Yunanistan Atina
17 2005 18–25 Ağustos Polonya Polonya Nowy Sącz
18 2006 13–20 Ağustos Meksika Meksika Mérida, Yucatán
19 2007 15–22 Ağustos Hırvatistan Hırvatistan Zagreb
20 2008 16–23 Ağustos Mısır Mısır Kahire
21 2009 8–15 Ağustos Bulgaristan Bulgaristan Filibe
22 2010 14–21 Ağustos Kanada Kanada Waterloo, Ontario
23 2011 22–29 Temmuz Tayland Tayland Pattaya
24 2012 23–30 Eylül İtalya İtalya Sirmione ve Montichiari
25 2013 6–13 Temmuz Avustralya Avustralya Brisbane
26 2014 13–20 Temmuz Tayvan Tayvan Taipei
27 2015 26 – 2 Tem-Ağu Kazakistan Kazakistan Almatı
28 2016 12–19 Ağustos Rusya Rusya Kazan, Tataristan
29 2017 28 – 4 Tem-Ağu İran İran Tahran [13]
30 2018 1–8 Eylül Japonya Japonya Tsukuba [14]
31 2019 4–11 Ağustos Azerbaycan Azerbaycan Bakü [15]
32 2020 13–19a Eylül Singapur Singapur Çevrimiçi [16]
33 2021 19–25 Haziran Singapur Singapur Çevrimiçi [17]
34 2022 7–15 Ağustos Endonezya Endonezya Yogyakarta [18]
35 2023 28 – 4 Ağu-Eyl Macaristan Macaristan Segedin [19]
36 2024 1–8 Eylül Mısır Mısır İskenderiye [20]
37 2025 Bolivya Bolivya La Paz [21]
38 2026 Özbekistan Özbekistan

Madalya sayılarına göre ülkeler

[değiştir | kaynağı değiştir]
As of 2023
SıraÜlkeAltınGümüşBronzToplam
1 Çin (CHN)1002712139
2 Rusya (RUS)684012120
3 ABD (USA)653816119
4 Güney Kore (KOR)484728123
5 Polonya (POL)425035127
6 Japonya (JPN)35281073
7 Romanya (ROM)335836127
8 İran (IRN)316523119
9 Bulgaristan (BUL)275145123
10 Çin Cumhuriyeti (TWN)256127113
Toplam (10 Ülke)4744652441183

Seçme sınavları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çoğu ülke, yarışmacılarını seçmek için ulusal veya yerel sınavlar yaparlar. Bunlardan birkaçı aşağıda listelenmiştir.

1. a23 Eylül 2020'de bir IOI 2020 sanal kapanış töreni düzenlendi.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Uluslararası Bilgisayar Olimpiyatı (IOI)". Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  2. ^ "Number of Participants". IOI 2022 Indonesia Organising Committee. 5 Ağustos 2022. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  3. ^ "About IOI". IOI 2023 Hungary Organising Committee. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  4. ^ "Main Objectives". NUS School of Computing. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  5. ^ "Competition structure and participation". Wikipedia, The Free Encyclopedia. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  6. ^ "An Update on the Female Presence at the IOI" (PDF). Stefano MAGGIOLO. Olympiads in Informatics. 11 Aralık 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  7. ^ Robson, Frank (10 Ağustos 2013). "Numbers game". Nine Entertainment Co. Pty Limited. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  8. ^ "Minutes of the Meetings held in Kazan, Russian Federation" (PDF). General Assembly of International Olympiad in Informatics. 12 Ağustos 2016. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  9. ^ "Zhezheng Luo". International Olympiad in Informatics Statistics. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  10. ^ "IOI 2017 - Results". International Olympiad in Informatics Statistics. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  11. ^ "Minutes of the Meetings held in Almaty, Kazakhstan" (PDF). General Assembly. 26 Temmuz 2015. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  12. ^ "Number of Participants". Center for National Achievement. 5 Ağustos 2022. 10 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2023. 
  13. ^ "IOI 2017 Website". ioi2017.org. 14 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  14. ^ "IOI 2018 Website". ioi2018.jp. 26 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  15. ^ "IOI 2019 Website". ioi2019.az. 14 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  16. ^ "IOI 2020 Website". ioi2020.sg. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "IOI 2021 Website". ioi2021.sg. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  18. ^ "IOI 2022 Website". ioi2022.id. 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "IOI 2023 Website". ioi2023.hu. 13 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  20. ^ "IOI 2024 Website". ioi2024.eg. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  21. ^ "IOI 2025 Website". ioi2025.bo. 3 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.