Ulus Faciası
| Özet | |
|---|---|
| Tarih | 1 Şubat 1963 |
| Olay türü | Çarpışma |
| Bölge | Ankara, Ulus |
| Hava taşıtı | |
| Kalkış | Lefkoşa Uluslararası Havalimanı, Lefkoşa, Kıbrıs Cumhuriyeti |
| Destinasyon | Esenboğa Havalimanı, Ankara, Türkiye |
| Yaralı sayısı | ? |
| Ölü sayısı | 104 |
| Hava taşıtı modeli | Vickers Viscount 745, Douglas C-47 |
| İşletmeci | Middle East Airlines, Türk Hava Kuvvetleri |
Ulus faciası ya da Middle East Airlines'in 265 sefer sayılı uçuşu, 1 Şubat 1963 tarihinde Lübnan Havayolu Şirketi Middle East Airlines-Air Liban'a ait Lefkoşa aktarmalı Beyrut-Ankara seferini yapmakta olan Vickers Viscount 745 D tipi yolcu uçağının Esenboğa Havaalanı'na inişe hazırlanırken Türk Hava Kuvvetleri'ne ait Douglas C-47 tipi nakliye uçağıyla çarpışması sonucu, her iki uçağın da Ulus semtinde bulunan meskun mahaller üzerindeki farklı noktalara düşmesiyle sonuçlanan havacılık kazasıdır. Kazada yolcu uçağında bulunan 11 yolcu ve 3 mürettebat, askeri uçakta bulunan 3 Türk askerî personeli ve uçakların düştükleri yerlerde bulunan 87 kişi ile beraber toplam 104 kişi ölmüştür.[1] Kazanın Ramazan ayında Ankara'nın önemli ticari ve yaşam merkezlerinden Ulus semtinde meydana gelmesi can kaybının artmasına neden olmuştur. Enkaz altından cansız çıkarılanların ve daha sonra hayatını kaybeden ağır yaralı kazazedelerin can kayıpları da eklendiğinde ölü sayısı kazadan sonraki günlerde giderek artmıştır. Bazı internet kaynaklarında kazada ölenlerin sayısı 120 olarak gösterilmektedir.[2]
Kazanın oluş şekli ve cenaze töreni
[değiştir | kaynağı değiştir]Lübnan'dan kalkan Middle East Airlines-Air Liban'a ait Vickers Viscount 745 D tipi, Sedar adlı yolcu uçağı önce Lefkoşa Havalimanı'na uğramış, oradan Ankara'ya doğru hareket etmiş ve saat 16.00'da Esenboğa Havalimanı kulesiyle irtibata geçmiş ve iniş için talimatlar doğrultusunda hareket etmekte iken 16.10'da Etimesgut Havaalanı'ndan kalkmış ve Ankara üzerinde görev uçuşu yapmakta olan, Türk Hava Kuvvetlerine ait Douglas C-47 tipi Çubuk-28 adlı askeri nakliye uçağıyla Akköprü mevkii üzerinde çarpışmış, sol kanadı gövdesinden ayrılan yolcu uçağı, Ulus semtindeki Hükûmet Caddesinin Anafartalar Caddesiyle kesişme noktasına yakın iş hanları üzerine, askeri uçak ise Samanpazarı ve Yenihayat mahallelerindeki bazı gecekonduların üzerine düşmüştür. Daha sonra yapılan incelemelerde kazanın her iki uçak mürettebatı tarafından yapılan bir dizi ihmal neticesinde gerçekleştiği anlaşılmıştır. Yolcu uçağı, aletli uçuş kurallarına uyması gerekirken görerek uçuş protokolüne geçmiş ve bu durumu Esenboğa Havalimanındaki görevlilere bildirmemiş, askeri uçak ise bulunduğu konumu yine Esenboğa'ya rapor etmemiş böylece askeri uçağın bölgedeki mevcudiyetinden haberdar olmayan kule görevlileri yolcu uçağına iniş direktiflerini iletmeye başlamıştır.[3] Kazada askeri uçaktaki 3 Türk Subayından, yolcu uçağındaki 3 kişilik mürettebattan ve 5'i Amerikan, 4'ü Suudi Arabistan, 1'i Lübnan ve 1'i Japon vatandaşı 11 yolcudan kurtulan olmamıştır.[4] Yolcu ucağının deposundaki yakıtın ve çarptığı iş hanındaki İstanbul ve Garanti Bankaları şubelerindeki hava gazı borularının patlayarak tutuşması neticesinde yangın hızla büyümüş, sokakta günlük işleriyle ve Ramazan telaşıyla meşgul kalabalığı yutmuştur. Ulus semti her ne kadar günümüzde merkezi konumunu Kızılay semtine kaptırsa da kazanın olduğu tarihte Ankara'nın en önemli ticari merkezi konumundaydı. Bu nedenle ve kazanın Ramazan ayında gerçekleşmesinden dolayı, iftar öncesi telaşı içindeki kalabalık caddelerdeki can kaybı fazla olmuştur. İlk gün gazetelere 68 olarak yansıyan ölü sayısı, enkaz altından çıkarılanlar ve hayatını kaybeden ağır yaralıların da eklenmesiyle sonraki günlerde 120'ye çıkmıştır. Cenazelerden 49'u 5 Şubat 1963 tarihinde, dönemin Başbakanı İsmet İnönü, Bakanlar Kurulu üyeleri ve bazı milletvekillerinin de katıldığı Hacı Bayram Camiindeki öğle namazını müteakiben kılınan cenaze namazının ardından düzenlenen bir törenle Cebeci Asri Mezarlığındaki şehitliğe defnedilmiştir.[4]
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- https://web.archive.org/web/20120618133659/http://www.ergir.com/1subat1963_ulus.htm
- http://www.britishpathe.com/video/ankara-plane-crash 13 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "(İngilizce) Accident Description". Aviation Safety Network. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013.
- ^ "Ankara üzerinde 2 uçak çarpışır ve şehrin merkezine düşer, 120 ölü". Tarihinizinde internet sitesi. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2013.
- ^ Ankaranın kara günü: 1 Şubat 1963. Ankara Life. Haziran-Temmuz 2010. ss. 88-90.
- ^ a b Büyük bir facia Ankarada Çarpışan İki Uçak Şehrin Merkezine Düştü. Milliyet. 2 Şubat 1963. ss. 1,7.