İçeriğe atla

Ulrich von Jungingen

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ulrich von Jungingen
Hochmeister
17. yüzyıl tasviri, Christoph Hartknoch
Töton Şövalyeleri'nin büyük üstadı
Hüküm süresi1407–1410
Önce gelenKonrad von Jungingen
Sonra gelenHeinrich von Plauen
Doğum1360
Hohenfels
Ölüm15 Temmuz 1410
Grunwald, Töton Tarikatı Devleti
DefinAziz Anne Şapeli, Malbork Kalesi
HanedanJungingen

Ulrich von Jungingen (1360 – 15 Temmuz 1410), 1407'den 1410'a kadar hüküm süren Töton Şövalyeleri'nin 26. Büyük Üstadıydı.. Litvanya Büyük Dükalığı ve Polonya Krallığı'na karşı uyguladığı politikası Leh-Litvan-Töton Savaşını ateşleyecek, Tarikatı ve kendisi için büyük felaketlere yol açacaktı.

Büyük Üstad olarak Ulrich von Jungingen'in arması

Svabyalı Ulrich von Jungingen muhtemelen Stockach yakınlarındaki Hohenfels Kalesi'nde doğdu, çünkü atalarının Jungingen'de oturduğu yer 1311'de harap olmuştu. Ulrich ve ağabeyi Konrad von Jungingen, ardıllıktan dışlanan küçük oğulları olarak Töton Tarikatı'na bağlılık yemini ettiler ve Prusya'daki Tarikat Devletine taşındılar. Ulrich, Schlochau'da (Człuchów) ikamet ediyordu ve Balga Komtur'uydu (1396–1404). Kariyeri, 1393'te Büyük Üstat seçilen ağabeyi Konrad'ın himayesinden yararlandı. Şövalyeler, Vitalienbrüder'ı 1398'de Gotland'dan kovduktan sonra, Ulrich, adanın mülkiyeti için Danimarka Kraliçesi I. Margaret ile müzakerelerde ve ayrıca Polonya ve Litvanya'daki diplomatik görevlerde öne çıktı.

1404'te Ulrich, Tarikat Mareşali ve Königsberg Komtur'u olarak atandı. Samogit ayaklanmalarını hem katı bir şekilde bastırarak hem de yerel soylulara rüşvet vererek uğraşmak zorunda kaldı. Büyük Üstat Konrad von Jungingen'in 1407'de ani ölümü üzerine, 26 Haziran'da Ulrich, halefi olarak seçildi.

Kardeşinin aksine Ulrich'in diplomatik yeteneği sınırlıydı. Samogitya'daki durum, devredilen toprakları geri almak için kargaşadan yararlanmayı amaçlayan Büyük Dük Vytautas'ın kışkırtmalarıyla gergin kaldı. Dahası, yeni Büyük Üstat, Vytautas'ın kuzeni Polonya Kralı Jagiello ile Dobrzyń Arazisi ve rehine alınmış Neumark bölgesi konusunda artan çatışmayı miras almıştı. Polonya büyükelçisi Başpiskopos Mikołaj Kurowski, Litvanya'ya yapılacak bir saldırının kaçınılmaz olarak Polonya ile bir çatışmaya yol açacağını açıkladı. Ulrich, iki cepheli bir savaş tehdidine rağmen önleyici bir saldırı için hazırlandı. Macaristan Kralı Sigismund ile ittifak kurdu, Kutsal Roma İmparatorluğu'ndan paralı askerler topladı ve 6 Ağustos 1409'da Polonya'ya savaş ilan etti.

Ulrich, Romalıların Kralı seçilmesi konusunda kuzeni Moravia'lı Jobst ile anlaşmazlığa düşen müttefiki Kral Sigismund'dan hiçbir yardım alamasa da, Tarikat'ın güçleri ilk başta Dobrzyń ve Kujawia'ya doğru sefere çıktı ve Bydgoszcz'u kuşattı. Sigismund'un kardeşi Bohemya Kralı IV. Wenceslaus geçici bir ateşkes ayarladı ve sonuçsuz kalsa da savaşan taraflar arasında arabuluculuk yaptı. 2 Temmuz 1410'da ordusunun başındaki Büyük Üstat, birleşik Polonya ve Litvanya kuvvetlerine karşı son savaş için Malbork Kalesi'nden ayrıldı. Her iki taraf da 15 Temmuz'da Grunwald (Grünfelde) ve Stębark (Tannenberg) köyleri arasında bir araya geldi. Öğle vakti yaklaşırken, Jan Długosz'un yıllıklarına göre Ulrich, kendisinin ve Witold'un (Vytautas) onların tarafında yaşayıp ölebileceğini söyleyerek Kral Jagiello'ya iki kılıç teslim edene kadar orduların hiçbiri hareket etmedi.

Ulrich von Jungingen'in ölümü, Jan Matejko'nun tablosundaki detayı, 1878

Cesur bir provokasyon olarak görülen bu hareket, Polonya-Litvanya saldırısının kıvılcımını ateşledi. Şövalyeler başta Litvanyalıları püskürttü ancak kısa süre sonra Jagiello'nun güçleri ikinci bir saldırı yaptı. Zaferinden emin olan Ulrich, kalan birliklerini Polonya birliklerine karşı kişisel olarak yönetmeye karar verdikten sonra savaşın seyri değişti. Neredeyse kralı ele geçiriyordu ama aynı zamanda Tarikat'ın askeri operasyonlarının denetimini de kaybetmişti. Kertenkele Birliği'nin Nicholas von Renys (Mikołaj z Ryńska) komutasındaki müttefik Prusya kuvvetleri dağıldıktan sonra, Büyük Üstat, Polonya-Litvanya birliğinin üstün sayılarıyla yüzleşmek zorunda kaldı. Savaş sürerken geri püskürtülen Litvanyalılar Şövalyelere arkadan gizlice saldırdı. Tarikat birlikleri bozguna uğradı ve Ulrich de Muharebe sırasında öldürüldü. Polonyalı tarihçi Jan Długosz'a göre Ulrich, Skrzynno'lu Mszczuj tarafından karşılandı ve mağlup edildi. Polonya kralı II. Władysław Jagiełło, Marienburg Kuşatması'na başlamadan önce Ulrich'in cesedinin Malbork Kalesi'ne taşınmasını emretti.

Długosz'un tanımına göre, sonraki nesiller Ulrich von Jungingen'i sıcakkanlılık ve kibirle suçladılar. Jan Matejko'nun Grunwald Muharebesi tablosu, beyaz üniformasının üstünde siyah haç olan Ulrich'in Vytautas'a saldırmaya çalışırken, bir cellat baltası ve Kutsal Mızrak'ın bir kopyası ile donatılmış iki Polonyalı asker tarafından öldürüldüğü anı gösterir. Gelenek, Henryk Sienkiewicz tarafından, Ulrich'i fevri ve saldırgan bir komutan olarak tanımlayan, başlangıçta Vistula topraklarındaki Rus işgalcilerin önlemlerini temel alan 1900 tarihli Haç Şövalyeleri romanında yeniden başlatıldı . Kitap, 1960 yılında Aleksander Ford tarafından filme uyarlandı. Öte yandan, 19. yüzyıl Alman tarihçiliği, Ulrich'i, yazar Ernst Wichert'in Heinrich von Plauen adlı romanında aktardığı gibi, düşmanlarının kurnazlığına yenik düşen, şövalye erdemlerine sahip biri olarak tasvir etti.

Ulrich'in halefi Heinrich von Plauen, 1413'te savaş alanına bir şapel yaptırdı ve bu şapel muhtemelen 1656'da bölgede seferde olan Lipka Tatar veya Kırım Tatar kuvvetleri tarafından yok edildi. 1901'de Doğu Prusya'da Alman yetkililerin emriyle "Alman ruhu ve Alman hukuku için verilen mücadelede bir kahramanın ölümünü" anmak için bir buzul düzensizliği (Jungingenstein) kuruldu. Taş hala yerinde ama devrildi ve yazı artık okunamaz hale geldi. Yakınlardaki ikinci bir taş, Jungingen'in ölüm yerini işaret eder ("Miejsce śmierci Wielkiego Mistrza Ulricha von Jungingena"). Savaş alanının çevresindeki bölge bugün muharebenin tarihi canlandırmasının yapıldığı yerdir.

Edebiyattaki yeri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Maschke, Die Hochmeister des Deutschen Ordens
  • Maschke, Domus Hospitalis Theutonicorum
  • Zimmerling, Der Deutsche Ritterorden
  • Sonthofen, Der deutsche Orden
  • Markov, Helmert: Schlachten der Weltgeschichte
  • Friedrich Borchert: "Die Hochmeister des Deutschen Ordens in Preußen." In: Preußische Allgemeine Zeitung, 6 October 2001.

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]