Tripofobi
| Tripofobi | |
|---|---|
 | |
| Lotus tohum başlarındaki delikler bazı insanlarda rahatsızlık veya tiksinti hissi uyandırır.[1][2] | |
| Uzmanlık | Psikoloji, psikiyatri |
| Belirtiler | [[İğrenme]], korku, endişe, mide bulantısı[3][4][5] |
| Tedavi | Maruz bırakma terapisi[1] |
| Sıklık | Bir dereceye kadar semptomlar nispeten yaygındır.[1][5] |
Tripofobi, küçük delik veya çıkıntıların kümeleri veya desenlerine karşı duyulan bir iğrenmedir.[4] Belirtiler arasında iğrenme, korku veya kaygı yer alır.[3][4] Ayrıca mide bulantısı veya kaşıntı da görülen etkilerdendir.[1][5]
Tetikleyicilere, petek bal, lotus tohumu kapsülleri ve bir fincan kahvenin üzerindeki kabarcıklar örnek verilebilir.[1][4][5] 2018'de resmen ayrı bir ruhsal bozukluk olarak tanınmasa da, aşırı korku ve sıkıntı ortaya çıkarsa özgül bir fobi olarak teşhis edildi.[1][3] Bunun, dış parazitlere veya zehirli hayvanlara karşı aşırı hale gelen evrimsel bir savunma olduğu varsayılmaktadır.[4][5] Olası tedavilerin arasında Maruz bırakma terapisi gösterilmektedir.[1]
Lotus çekirdeği kabuğu gibi bir nesneye bakıldığında, yaklaşık %16 oranında kişide bir miktar semptom görülür ve kadınlar erkeklerden daha fazla etkilenir.[1][5] Tripofobi terimi, 2005 yılında bir çevrimiçi forumdaki katılımcı tarafından, Yunanca "delik delmek" anlamına gelen "trypo" ve "korku" anlamına gelen "phobos" kelimelerinden türetilmiştir.[5] 2000'li yıllarda sosyal medyada popüler bir konu haline gelen[6] durum hakkında resmi çalışma 2010 yılı civarında psikologlar Geoff Cole ve Arnold Wilkins tarafından başlatılmıştır.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h Milosevic, Irena; McCabe, Randi E. (2015). Phobias: The Psychology of Irrational Fear. ABC-CLIO. ss. 401-402. ISBN 978-1610695763. 29 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017.
- ^ Schacter, Daniel; Gilbert, Daniel; Wegner, Daniel; Hood, Bruce (2015). Psychology: Second European Edition. Palgrave Macmillan. s. 1391. ISBN 978-1137406750. 14 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2017.
- ^ a b c Martínez-Aguayo, Juan Carlos; Lanfranco, Renzo C.; Arancibia, Marcelo; Sepúlveda, Elisa; Madrid, Eva (2018). "Trypophobia: What Do We Know So Far? A Case Report and Comprehensive Review of the Literature". Frontiers in Psychiatry. 9: 15. doi:10.3389/fpsyt.2018.00015. ISSN 1664-0640. PMC 5811467 $2. PMID 29479321.
- ^ a b c d e Kupfer, T. R.; Fessler, D. M. T. (19 Temmuz 2018). "Ectoparasite defence in humans: relationships to pathogen avoidance and clinical implications". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 373 (1751): 20170207. doi:10.1098/rstb.2017.0207. PMC 6000138 $2. PMID 29866920.
- ^ a b c d e f g h Skaggs, William (1 Mart 2014). "Are You Afraid of Holes?". Scientific American. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2022.
- ^ Abbasi, Jennifer (25 Temmuz 2011). "Is Trypophobia a Real Phobia?". Popular Science. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2012.