Toxocara canis
| Toxocara canis | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Toxocara canis | |||||||||||||||
Toxocara canis (T. canis), öncelikle köpekleri ve diğer köpekgilleri enfekte eden, ancak aynı zamanda insanlar dahil diğer hayvanları da enfekte edebilen dünya çapında dağılmış bir helmint parazitidir.[1][2] Adı, Yunanca yay veya sadak anlamına gelen "toxon" sözcüğünden ve Latince et anlamına gelen "caro" sözcüğünden türetilmiştir.[3] T. canis, kesin konağın ince bağırsağında yaşar. Bu parazit yavru köpeklerde çok yaygındır ve yetişkin köpeklerde biraz daha az görülür.[4] Yetişkin köpeklerde enfeksiyon genellikle asemptomatiktir ancak ishal ile karakterize edilebilir. Buna karşılık, tedavi edilmeyen Toxocara canis enfeksiyonu yavru köpeklerde ölümcül olabilir ve ishale, kusmaya, zatürreye, karın bölgesinde genişlemeye, şişkinliğe, büyüme hızında azalmaya ve diğer komplikasyonlara sebep olabilir.[1]
Paratenik konaklar olarak, insanlar da dahil olmak üzere birçok omurgalı ve bazı omurgasızlar enfekte olabilir. İnsanlar da diğer paratenik konaklarda olduğu gibi embriyonlu T. canis yumurtalarının tüketilmesiyle enfekte olurlar.[5] Enfeksiyonun anneden yavrulara bulaşması nedeniyle, yeni doğan yavrularda koruyucu antihelmintik tedavisi şiddetle tavsiye edilir. Fenbendazol, milbemisin, moksidektin, piperazin, pirantel ve selamektin gibi çeşitli antihelmintikler yetişkin parazitlere karşı etkilidir.[1]
Önlenmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Hem köpeklerde hem de insanlarda T. canis enfeksiyonunu önlemenin birkaç yolu vardır. Özellikle köpek sıklıkla dışarıda bulunuyorsa, köpeklerin yeniden enfeksiyonlarını durdurmak için bir veteriner hekim tarafından düzenli olarak parazitlerin yok edilmesi önemlidir.[6] Köpek dışkısının tek kullanımlık poşetler kullanılarak bahçeden uzaklaştırılması T. canis'in yayılmasının kontrol altına alınmasına yardımcı olacaktır. İnsan enfeksiyonlarını önlemeye yönelik iyi uygulamalar şunlardır: yemekten önce ve hayvan dışkısı temizledikten sonra elleri iyice yıkamak ve potansiyel olarak bulaşıcı olan yumurtaları öldürmek için eti güvenilir bir sıcaklıkta pişirmek.[7][8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "Roundworms in Small Animals - Digestive System". Merck Veterinary Manual (İngilizce). 6 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
- ^ "CDC - Toxocariasis". www.cdc.gov (İngilizce). 8 Haziran 2023. 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
- ^ Bassert, J., & Thomas, J. (2014). McCurnin's Clinical Textbook for Veterinary Technicians. (8th ed.). St. Louis, MO: Elsevier
- ^ CVPM, Sandy Walsh, RVT (27 Ağustos 2019). "Roundworms in Dogs". Today's Veterinary Practice (İngilizce). 31 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023.
- ^ Gillespie SH (1988). "The epidemiology of Toxocara canis". Parasitol Today. 4 (6): 180-182. doi:10.1016/0169-4758(88)90156-1. PMID 15463080.
- ^ "Ascarid (Also Roundworm, Also Toxocara)". Companion Animal Parasite Control. CAPC. Oct 2015. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2016.
- ^ "Toxocariasis." Parasites. Centers for Disease Control and Prevention, 10 Jan. 2013. https://www.cdc.gov/parasites/toxocariasis/treatment.html 6 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 22 Apr. 2016.
- ^ eMedicine'de Toxocariasis. Updated 16 Feb. 2016.