İçeriğe atla

Tommy Lee Jones

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tommy Lee Jones
Tommy Lee Jones (2017)
DoğumTommy Lee Jones
15 Eylül 1946 (78 yaşında)
Meslekoyuncu/Yönetmen
Etkin yıllar1970 – devam
EvlilikKatherine "Kate" Lardner (1971-1978)
Kimberlea Cloughley (1981-1996)
Dawn Laurel (2001-devam)
ÖdüllerKCFCC Award for Best Supporting Actor
1993 The Fugitive
LAFCA Award for Best Supporting Actor
1993 The Fugitive
SEFCA Award for Best Supporting Actor
1993 The Fugitive
SDFCS Award for Best Supporting Actor
2007 No Country for Old Men
Best Actor Award - Cannes Film Festival
2005 The Three Burials of Melquiades Estrada

Tommy Lee Jones (d. 15 Eylül 1946), Akademi Ödülü, Altın Küre Ödülü, Emmy Ödülü ve Sinema Oyuncuları Derneği Ödülü kazanmış Amerikalı oyuncu ve yönetmendir. Anne ve babası Libya'ya gittikten sonra Dallas'ta bir hazırlık kursuna katılan Jones, burada sinema oyuncusu olmayı kararlaştırdı. Okulundaki tiyatro programı sayesinde, oyunculuğa iyice alıştı. Üniversite yıllarında da tiyatroya devam eden Jones, mezun olduktan sonra New York'a taşındı. Sinemadaki ilk rolünü Aşk Hikayesi (1970) filmi ile elde etti ve One Life to Live isimli bir televizyon dizisinde çalıştı.

Bazı televizyon ve sinema filmlerinde oynayan Jones, Coal Miner's Daughter filmi ile Altın Küre Ödülü adayı oldu. Oyunculuk yeteneği sayesinde çok boş zamanı olmayan Jones, JFK (1991), Kaçak (1993), Müşteri (1994), Katil Doğanlar (1994), Batman Daima (1995), Siyah Giyen Adamlar (1997), Siyah Giyen Adamlar II (2002), Üç Defin (2005), İhtiyarlara Yer Yok (2007) ve Tanrının Vadisinde (2007) gibi yapımlarda rol aldı. Jones, yönetmenliğini Andrew Davis'in yaptığı Kaçak filmindeki oyunculuğu ile En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında Akademi Ödülü kazandı. İlk yönetmenlik deneyimini The Good Old Boys (1995) filmi ile kazanan Jones'un yönetmenliğini yaptığı ikinci film ise Üç Defin oldu.

Önceki hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]

Jones, 15 Eylül 1946 tarihinde San Saba, Texas'ta doğdu.[1] Annesi Lucille Marie (kızlıksoyadı Scott) ve babası Clyde C. Jones'tu. Babası bir polis memuru, okul öğretmeni ve güzellik salonu sahibiydi. İki kere evlenmiş ve boşanmıştı.[2] Midland, Texas'ta oturan Tommy Lee Jones, Robert E. Lee Lisesi'ne katıldı.[3] Lise yıllarında sonra Jones'un babası Libya'daki petrol sektöründe bir iş buldu ve Jones ebeveynlerine gitmeleri için baskı yaptı. Yalnız kalan Jones, Dallas'taki bir hazırlık kursuna yazıldı.[4]

Burada oyunculüğü profesyonel bir meslek olarak düşünmeye başladı. Jones, okulun tiyatro programı hakkında "Cidden çok iyiydi. Oyunculuğa başlamamı sağladı. Gerçek tiyaronun ne olduğunu keşfettim ve oradaki çocuklar gerçek yazarların yazdığı oyunları oynuyordu. Galiba, benim için dönüm noktası bu okul oldu" diye konuştu.[4] Üniversite yıllarında da tiyatroya devam eden Jones, St. Mark's School of Texas'tan mezun oldu. Burada onun oda arkadaşlığını eski ABD Başkan adayı Al Gore yaptı.[5] Mezun olmasının ardından New York şehrine taşınmaya karar verdi. Çünkü profesyoneller ile yarışıp yarışamayacağını görmek istiyordu. Jones "Çabucak bir iş buldum, o zamandan beri çalışıyorum" diyor.[4]

Kariyeri

[değiştir | kaynağı değiştir]

1970 - 1991

[değiştir | kaynağı değiştir]

1970 yılında Aşk Hikayesi filminde oynayan Jones, ilk defa bir sinema filminde oynamış oldu. 1971 ve 1975 yılları arasında One Life to Live adlı televizyon dizisinde Dr. Mark Toland'ı canlandırdı. Ardından bazı televizyon dizilerinde ve sinema filmlerine rol aldı. 1975 yılında Eliza's Horoscope filminin başrolünde yer aldı. Irvin Kershner'ın yönettiği 1978 yapımı gerilim filmi Laura Mars'ın Gözleri'nde Faye Dunaway ile başrolde yer aldı. Aynı yıl Laurence Olivier ile The Betsy filminde oynadı. 1980 yılında Sissy Spacek ile Coal Miner's Daughter filminde oynadı. Bu filmdeki performansı ile Altın Küre adaylığı kazandı. Sally Field ile birlikte başrolde yer aldığı Back Roads filmi 11 milyon dolar gişe hasılatı elde etti. Gary Mark Gilmore'u canlandırdığı 1982 yapımı The Executioner's Song filmi ile de Emmy Ödülü adaylığı kazandı. 1991 yılında gösterime giren JFK filmine kadar bazı sinema filmlerine rol aldı. Clay Shaw adlı kişiyi canlandırdığı JFK filmindeki performansı ile Akademi Ödülleri ve BAFTA Ödülleri'nde En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu dalında adaylık elde etti. Film dünya çapında yaklaşık 206 milyon dolar kazandı.[6]

1992 - 1997

[değiştir | kaynağı değiştir]

JFK filminde çalıştığı yönetmen Oliver Stone ile Heaven & Earth filminde tekrar bir araya geldi. Andrew Davis'in yönettiği 35 milyon dolar bütçeli Kuşatma Altında filminde Steven Seagal ile oynadı.[7] Yine Andrew Davis'in yönettiği, televizyon dizisi uyarlaması Kaçak (1993) filminde Harrison Ford'un oynadığı haksız yere hapse atılan ancak daha sonra kaçmayı başaran Dr. Richard Kimble'ın peşine düşen polis Samuel Gerard'ı canlandırdı. Bu filmdeki rolü ile En İyi Yardımcı Oyuncu dalında Akademi Ödülü kazandı.[8] 1994 yılında Joel Schumacher'in yönettiği Müşteri filminde Susan Sarandon ile karşılıklı oynadı. Film 95 milyon dolar kazandı.[9] Quentin Tarantino'nın senaryosunun yazdığı ve daha önce iki filmde çalıştığı Oliver Stone'un yönettiği Katil Doğanlar filminde Warden Dwight McClusky'ı canlandırdı. 34 milyon dolar bütçeli film 65 milyon dolar gişe hasılatı kazandı.[10]

Jones, Toronto Film Festivali'nde

1995 yapımı The Good Old Boys ile ilk kez yönetmen koltuğunda oturdu. Aynı yıl Joel Schumacher'in Batman Daima filminde, yüzü yandıktan sonra Two-Face adlı psikopat bir katile dönüşen eski Bölge Savcısı Harvey Dent'i canlandırdı. Film her ne kadar gişede başarılı olsa da,[11] eleştirel açıdan başarısız oldu.[12] oyuncu, 1997 yılında ise Volcano ve Siyah Giyen Adamlar filminde oynadı. Eleştirel yönden çok başarısız olan Volcano, gişede de hayal kırıklığı yarattı.[13] Roger Ebert filme 4 üzerinden 1.5 puan verdi.[14] Siyah Giyen Adamlar ise tam aksine finansal[15] ve eleştirel[16] açıdan başarılı oldu. Tommy Lee Jones, yer aldığı gişe filmleri ile en çok kazanan oyunculerden biri durumuna geldi.

1998 - devam

[değiştir | kaynağı değiştir]

oyuncu, 1998 senesinde Kaçak filminin devamı niteliğindeki Kaçakların Peşinde adlı yapımda Samuel Gerard rolünü tekrarladı. Başrollerini Wesley Snipes ile paylaştığı film, eleştirel ve finansal bakımdan Kaçak kadar başarılı olamadı. Jones 1998 yılında Joe Dante'nin aksiyon, bilimkurgu filmi Küçük Askerler'de de seslendirme yaptı. 2000 yapımı Uzay Kovboyları filminde Clint Eastwood, Donald Sutherland ve James Garner ile rol aldı. 1997 yılında gösterime giren Siyah Giyen Adamlar filminin devamı Siyah Giyen Adamlar 2'de oynadı. Bu yapım önceki film kadar başarılı olmasa da 442 milyon dolar hasılatın sahibi oldu. 2005 senesine gelindiğinde ise ikinci yönetmenlik denemesi olan Üç Defin adlı film gösterime girdi. Jones bu filmi "yuvam" dediği Texas'ta çekti. Film, Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye aday olurken En İyi Erkek Oyuncu ve En İyi Senaryo dallarında ödül kazandı.

Jones, 2007 yılında Coen Kardeşler'in İhtiyarlara Yer Yok filminde Tom Bell isimli karakteri oynadı. Josh Brolin ve Javier Bardem'in de yer aldığı film En İyi Film kategorisinin de dahil olduğu dört dalda Akademi Ödülü kazandı ve yaklaşık 163 milyon dolar hasılat kazandı.[17] Sinema eleştirmeni Ahmet Meriç Şenyüz, Jones'un performansı hakkında "Jones, zamanın yıprattığı şerif Ed Tom Bell için biçilmiş kaftan. Sonuna kadar Teksaslı. Yaşlanmak ona sükunet kazandırmış. Zarif, hassas ve duygulu bir portre çizen Jones'un yer aldığı sahneler, zincirinden boşalmış vahşi bir şiddetle yüklü filmde seyirciye soluk alma fırsatı sağlıyor" diye yazdı.[18] Tommy Lee Jones, kendisine bu film ile ilgili deneyimleri sorulduğunda sadece "Coen kardeşler ile bir filmde çalıştım. Çekimleri bu yıl New Mexico'da yaptık. Yakında gösterime girecek. Javier Bardem vardı, çok iyi bir oyuncu" diye cevap verdi. Ayrıca aynı yıl Paul Haggis'in yönettiği Tanrının Vadisinde adlı filmde oynadı. Jones ile çalışan Haggis, onun hakkında "Tommy Lee'yi geçimi kolay biri diye tanımlamazdım. O da kendisine böyle demezdi. Ama saygısını kazandığınız takdirde de mükemmel şekilde çalışabilirsiniz" diye konuştu. Filmdeki rol arkadaşı Charlize Theron da, Jones ile anlaşabilmek için onunla The Good Old Boys filminde çalışan Frances McDormand'dan yardım aldı. Theron "Onunla çalışmak nasıl bir şey diye sorduğumda 'Her gördüğünde ona kocaman sarıl, o zaman kalkanını indirecektir' dedi. Ben de aynen bunu yaptım. O andan itibaren beni kanatları altına aldı" dedi.[19]

Kişisel hayatı

[değiştir | kaynağı değiştir]
Tommy Lee Jones (2007)

Jones, Ring Lardner Jr.'ın kızı Kate Lardner ile 1971 ve 1978 yılları arasında evli kaldı. İkinci evliliğini San Antonio valisi Phil Hardberger'in kızı Kimberlea Cloughley ile yaptı. Jones, 1981 ve 1996 yılları arasında evli kaldığı Kimberlea Cloughley'den Austin Leonard ve Victoria Kafka adında iki çocuk sahibi oldu. Austin Leonard 1982 yılında, Victoria Kafka 1991 yılında doğdu. 19 Mart 2001 tarihinde üçüncü eşi olan Dawn Laurel ile evlendi. Jones, San Antonio şehrine yakın bir kasaba olan Terrell Hills, Texas'ta oturur. San Saba County, Texas off Chappell Hill Road'da büyük bir çiftliğin sahibidir.[20] Polo oynamayı çok seven Jones, her sonbahar Harvard Üniversitesi'nin polo oyuncuları ile birlikte kendi çiftliğinde turnuvalar düzenler.[20]

Tommy Lee Jones, 2000 yılının Demokratik Ulusal Kongre toplantısında, fakültedeki oda arkadaşı Al Gore için sunum yaptı. Al Gore, Demokrat Parti'nin Başkan adayıydı.

Filmografi

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Tommy Lee Jones filmografisi

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Joan Dupont (21 Mayıs 2005). "The Cannes Festival: The faces of Tommy Lee Jones". Herald Tribune. 26 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  2. ^ "Tommy Lee Jones Biography (1946-)". Theatre, Film, and Television Biographies. 16 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  3. ^ Eric O'Keefe. "WD Ranch". 16 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  4. ^ a b c Tony Horkins (Mart 2008). "Çakı Gibi". Empire. s. 62. 
  5. ^ "Tommy Lee Jones". New York Times. 25 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  6. ^ "JFK". Box Office Mojo. 3 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  7. ^ "Under Siege". Box Office Mojo. 28 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  8. ^ "Awards for Tommy Lee Jones". IMDb. 1 Ocak 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  9. ^ "The Client". Box Office Mojo. 28 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  10. ^ "Natural Born Killer". Box Office Mojo. 19 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  11. ^ "Batman Forever". Box Office Mojo. 8 Ağustos 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  12. ^ "Batman Forever". Rotten Tomatoes. 14 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  13. ^ "Volcano". Box Office Mojo. 16 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  14. ^ Roger Ebert's review of "Volcano" 10 Mart 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 22 Mart 2009 tarihinde erişilmiştir.
  15. ^ "Men ın Black". Box Office Mojo. 27 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  16. ^ "Men ın Black". Rotten Tomatoes. 17 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2009. 
  17. ^ "No Country for Old Men (2007) - International Box Office Results". Box Office Mojo. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2009. 
  18. ^ Ahmet Meriç Şenyüz (Mart 2008). "İhtiyarlara Yer Yok". Empire. s. 24. 
  19. ^ Tony Horkins (Mart 2008). "Çakı Gibi". Empire. s. 60. 
  20. ^ a b "Tommy Lee Jones!". Film.Com.Tr. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2009. [ölü/kırık bağlantı]

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ödüller ve başarılar
Önce gelen:
Gene Hackman
Unforgiven 		En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü
1993
Kaçak 		Sonra gelen:
Martin Landau
Ed Wood
Önce gelen:
Gene Hackman
Unforgiven 		En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Altın Küre Ödülü - Sinema
1994
for Kaçak 		Sonra gelen:
Martin Landau
Ed Wood
Önce gelen:
Yagira Yuuya
Nobody Knows 		En İyi Erkek Oyuncu - Cannes Film Festival
2005
The Three Burials of Melquiades Estrada 		Sonra gelen:
Jamel Debbouze, Sami Bouajila, Roschdy Zem, Samy Naceri and Bernard Blancan
Days of Glory
Önce gelen:
Billy Dee Williams 		Harvey Dent/Two-Face'i canlandıranlar
1995-2008 		Sonra gelen:
Aaron Eckhart
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Tommy_Lee_Jones&oldid=32850378" sayfasından alınmıştır