Taygeta (yıldız)
  | |
| Gözlem verisi Dönem J2000.0 Ekinoks J2000.0 | |
|---|---|
| Takımyıldız | Boğa |
| Sağ açıklık | 03sa 45d 12,49578s[1] |
| Dik açıklık | 24° 28′ 02,2097″[1] |
| Görünür büyüklük (V) | 4,30[2] |
| Özellikler | |
| Tayfsal sınıf | B6IV + ?[3] |
| U−B renk ölçeği | -0,48[4] |
| B−V renk ölçeği | -0,12[4] |
| Astrometri | |
| Dikey hız (Rv) | 10,1[2] km/s |
| Özdevinim (μ) | RA: 21,24 ± 0,38[1] mys/y Dec.: -40,56 ± 0,35[1] mys/y |
| Iraklık açısı (π) | 7,97 ± 0,33 mys[1] |
| Uzaklık | 440 ly (135 pc) |
| Ayrıntılar | |
| Taygeta | |
| Kütle | 4,5[5] M☉ |
| Aydınlatma gücü | 600[5] L☉ |
| 19 Tauri Ab | |
| Kütle | 3,2[5] M☉ |
| Aydınlatma gücü | 150[5] L☉ |
| Katalog belirtmeleri | |
| Veritabanı kaynakları | |
| SIMBAD | veri |
Taygeta, Boğa takımyıldızında bulunan ve Ülker açık yıldız kümesi'nin (M45) bir üyesi olan çift yıldızdır.
19 Tauri A olarak adlandırılan ikili yıldız ile görsel yoldaşı tek yıldız 19 Tauri B'den oluşur. 'A' çiftinin iki bileşeni sırasıyla 19 Tauri Aa (geleneksel olarak tüm sistem için kullanılan Taygeta adıyla)[6] ve Ab olarak adlandırılır.
Hipparcos görevi sırasında elde edilen paralaks ölçümlerine göre, 19 Tauri A Güneş'ten yaklaşık 440 ışık yılı uzaklıktadır.
Adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]19 Tauri, sistemin Flamsteed belirtmesidir. Aynı zamanda, nadiren kullanılan Bayer belirtmesi q Tauri'dir. İki bileşenin 19 Tauri A ve B olarak ve A'nın bileşenlerinin 19 Tauri Aa ve Ab olarak adlandırılması, çoklu yıldız sistemleri için Washington Multiplicity Catalog'un (WMC) kullandığı ve Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından benimsenen kuraldan kaynaklanır.[7]
Sistem, geleneksel olarak Taygeta (veya Taygete) adıyla bilinir.[8] Taygete, Yunan mitolojisinde Pleiades kız kardeşlerinden biriydi. 2016 yılında Uluslararası Astronomi Birliği, yıldızların özel adlarını kataloglamak ve standartlaştırmak amacıyla Yıldız Adları Çalışma Grubu'nu (WGSN - IAU Working Group on Star Names) organize etti.[9] WGSN, 21 Ağustos 2016'da 19 Tauri Aa bileşeni için Taygeta adını onayladı ve bu isim artık IAU tarafından onaylanmış Yıldız İsimleri Listesi'nde yer almaktadır.[6]
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Taygeta, görünür büyüklüğü +4,30 olan mavi-beyaz B-tipi bir altdev olarak görünür. Bileşenleri +4,6 ve +6,1 büyüklüğe sahip olan spektroskopik ikilidir. Birbirlerinden 0,012 yay-saniye ile ayrılırlar ve her 1313 günde bir yörüngeyi tamamlarlar.
8. kadirden bir görsel yoldaş olan 19 Tauri B, 69 yay-saniye uzaklıktadır. Bu yoldaşın, Güneş'ten biraz daha büyük ve daha kütleli sarı bir yıldız olduğu ve Ülker kümesinden daha uzakta bulunduğu düşünülmektedir.[10]
Taygeta'nın bir zamanlar değişen yıldız olduğu bildirilmişti,[11] fakat sonradan yapılan ölçümler onun en düşük değişkenlik gösteren yıldızlardan biri olduğunu ortaya koymuştur.[12][13]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e van Leeuwen, F. (2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653-664. arXiv:0708.1752 $2. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357. Vizier katalog girişi 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b "* q Tau". SIMBAD. Centre de données astronomiques de Strasbourg. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014.
- ^ Eggleton, P. P.; Tokovinin, A. A. (Eylül 2008), "A catalogue of multiplicity among bright stellar systems", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 389 (2), ss. 869-879, arXiv:0806.2878 $2, Bibcode:2008MNRAS.389..869E, doi:10.1111/j.1365-2966.2008.13596.x
.
- ^ a b Penston M.J. (1973). "Photoelectric UBV observations made on the Palomar 20-inch telescope". Mon. Not. R. Astron. Soc. 164 (2): 133-154. Bibcode:1973MNRAS.164..133P. doi:10.1093/mnras/164.2.133 .
- ^ a b c d Professor James B. (Jim) Kaler. "TAYGETA (19 Tauri)". University of Illinois. 4 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014.
- ^ a b "Naming Stars". IAU.org. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2018.
- ^ Hessman, F. V.; Dhillon, V. S.; Winget, D. E.; Schreiber, M. R.; Horne, K.; Marsh, T. R.; Guenther, E.; Schwope, A.; Heber, U. (2010). "On the naming convention used for multiple star systems and extrasolar planets". arXiv:1012.0707 $2.
- ^ Allen, Richard Hinckley (1899). Star-names and their meanings. G. E. Stechert. s. 407. Erişim tarihi: 10 Ekim 2009.
- ^ IAU Working Group on Star Names (WGSN), International Astronomical Union, 26 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 22 Mayıs 2016.
- ^ Huber, Daniel; Bryson, Stephen T; Haas, Michael R; Barclay, Thomas; Barentsen, Geert; Howell, Steve B; Sharma, Sanjib; Stello, Dennis; Thompson, Susan E (2016). "The K2 Ecliptic Plane Input Catalog (EPIC) and Stellar Classifications of 138,600 Targets in Campaigns 1-8". The Astrophysical Journal Supplement Series. 224 (1): 2. arXiv:1512.02643 $2. Bibcode:2016ApJS..224....2H. doi:10.3847/0067-0049/224/1/2 .
- ^ Samus, N. N.; Durlevich, O. V. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007-2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. Originally Published in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S.
- ^ Percy, John R.; Wilson, Joseph B. (2000). "Another Search for Maia Variable Stars". The Publications of the Astronomical Society of the Pacific. 112 (772): 846. Bibcode:2000PASP..112..846P. doi:10.1086/316577 .
- ^ Adelman, S. J. (2001). "Research Note Hipparcos photometry: The least variable stars". Astronomy and Astrophysics. 367: 297-298. Bibcode:2001A&A...367..297A. doi:10.1051/0004-6361:20000567 .
