İçeriğe atla

Tartışma:Ukraynaca Vikipedi

Sayfa içeriği diğer dillerde desteklenmemektedir.
Konu ekle
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Başlıksız

[kaynağı değiştir]

Coğrafi Verileri


Konum: Doğu Avrupa'da, Karadeniz kıyısında, Polonya ile Rusya arasında yer alır. Coğrafi konumu: 49 00 Kuzey enlemi, 32 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Doğu Avrupa Yüzölçümü: 603,700 km² Sınırları: toplam: 4,663 km sınır komşuları: Beyaz Rusya 891 km, Macaristan 103 km, Moldova 939 km, Polonya 428 km, Romanya (güney) 169 km, Romanya (batı) 362 km, Rusya 1,576 km, Slovakya 90 km Sahil şeridi: 2,782 km İklimi: Ilıman kıtasal; Akdeniz iklimi sadece güney Kırım sahillerinde görülmektedir. Arazi yapısı: Verimli ovalar ve platolar, batıda dağlar yer alır. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Karadeniz 0 m en yüksek noktası: Hora Hoverla 2,061 m Doğal kaynakları: Demir, kömür, manganez, doğal gaz, tuz, sülfür, grafit, titanyum, magnezyum, kaolin, nikel, cıva, kereste, işlenebilir topraklar Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %58 daimi ekinler: %2 otlaklar: %13 ormanlık arazi: %18 diğer: %9 (1993 verileri) Sulanan arazi: 26,050 km² (1993 verileri)


Nüfus Bilgileri


Nüfus: 46,710,816 (Temmuz 2006 verileri) Nüfus artış oranı: %-0.6 (2006 verileri) Mülteci oranı: -0.43 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini) Bebek ölüm oranı: 14.39 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 69.98 yıl erkeklerde: 64.71 yıl kadınlarda: 75.59 yıl (2006 verileri) Ortalama çocuk sayısı: 1.17 çocuk/1 kadın (2006 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %1.4 (2003 verileri) HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 360,000 (2001 verileri) HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 20,000 (2003 verileri) Ulus: Ukraynalı Nüfusun etnik dağılımı: Ukraynalı %77.8, Rus %17.3, Beyaz Rus %0.6, Moldovalı %0.5, Krım Tatarları %0.5, Bulgaristanlı %0.4, Macar %0.3, Romen %0.3, Polonyalı %0.3, Yahudi %0.2, diğer %1.8 (2001 verileri) Din: Ukraynalı Ortodoks - Moskova Patrikhanesi, Ukraynalı Ortodoks - Kiev Patrikhanesi, Ukraynalı Autocephalous Ortodoks, Ukraynalı Katolik, Protestan, Musevi Diller: Ukrayna, Rus, Romanya, Polonya, Macar Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler toplam nüfusta: %99.7 erkekler: %99.8 kadınlar: %99.6 (2003 verileri)


Yönetimi


Ülke adı: Ukrayna eski adı: Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet Başkent: Kiev İdari bölümler: 24 bölge, 1 özerk cumhuriyet, ve 2 belediye; Cherkas'ka (Cherkasy), Chernihivs'ka (Chernihiv), Chernivets'ka (Chernivtsi), Dnipropetrovs'ka (Dnipropetrovs'k), Donets'ka (Donets'k), Ivano-Frankivs'ka (Ivano-Frankivs'k), Kharkivs'ka (Kharkiv), Khersons'ka (Kherson), Khmel'nyts'ka (Khmel'nyts'kyy), Kirovohrads'ka (Kirovohrad), Kiev, Kyyivs'ka (Kiev), Luhans'ka (Luhans'k), L'vivs'ka (L'viv), Mykolayivs'ka (Mykolayiv), Odes'ka (Odesa), Poltavs'ka (Poltava), Avtonomna Respublika Krym (Simferopol'), Rivnens'ka (Rivne), Sevastopol', Sums'ka (Sumy), Ternopil's'ka (Ternopil'), Vinnyts'ka (Vinnytsya), Volyns'ka (Luts'k), Zakarpats'ka (Uzhhorod), Zaporiz'ka (Zaporizhzhya), Zhytomyrs'ka (Zhytomyr) Bağımsızlık günü: 24 Ağustos 1991 (Sovyetler Birliğinden) Milli bayram: Bağımsızlık günü, 24 Ağustos (1991) Anayasa: 28 Haziran 1996 Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: BSEC, CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CE (Avrupa Konseyi), CEI (Orta Avrupa Girişimi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), IHO (Uluslararası Hidrografi Örgütü), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), MONUC (BM Kongo Operasyonu), NAM, NSG, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UN Güvenlik Konseyi, UNAMSIL (BM Sierra Leone Misyonu), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNIFIL (BM Geçici Gücü), UNMEE (BM Etyopya-Eritre Misyonu), UNMIBH (BM Bosna Hersek Misyonu), UNMIK (BM Kosova Geçici Yönetimi), UNMOP (BM Prevlaka Gözlem Misyonu), UNMOT, UNTAET (BM Doğu Timor Geçiş Yönetimi), UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü), ZC


Ekonomik Göstergeler


GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 329.1 milyar $ (2005 verileri) GSYİH - reel büyüme: %2.6 (2005 verileri) GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %18.7 endüstri: %45.2 hizmet: %36.1 (2005 verileri) Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %13.5 (2005 verileri) İş gücü: 22.67 milyon (2005) İşsizlik oranı: %3.1 (2005) Endüstri: Kömür, elektrik enerjisi, metaller, makine ve parçalar, kimyasallar, gıda maddeleri Endüstrinin büyüme oranı: %3.2 (2005 verileri) Elektrik üretimi: 181.3 milyar kWh (2004) Elektrik tüketimi: 176 milyar kWh (2004) Elektrik ihracatı: 1 milyar kWh (2004) Elektrik ithalatı: 255 milyon kWh (2004) Tarım ürünleri: Hububat, şeker pancarı, ayçiçeği çekirdeği, sebze, et, süt İhracat: 38.22 milyar $ (2005 verileri) İhracat ürünleri: Metaller, yakıt ve petrol ürünleri, makine ve parça, gıda maddeleri İhracat ortakları: Rusya %22.1, Türkiye %6, İtalya %5.6 (2005) İthalat: 37.18 milyar $ (2005 verileri) İthalat ürünleri: Enerji, makine ve araç, taşıt ekipmanları, kimyasallar İthalat ortakları: Rusya %35.5, Almanya %9.4, Türkmenistan %7.4, Çin %5 (2005 verileri) Dış borç tutarı: 23.93 milyar $ (2005) Para birimi: Hryvnia (UAH) Para birimi kodu: UAH Mali yıl: Takvim yılı


İletişim Bilgileri


Kullanılan telefon hatları: 12.142 milyon (2004) Telefon kodu: 380 Radyo yayın istasyonları: AM 134, FM 289, kısa dalga 4 (1998) Radyolar: 45.05 milyon (1997) Televizyon yayını yapan istasyonlar: 33 (1997) Televizyonlar: 18.05 milyon (1997) Internet kısaltması: .ua Internet servis sağlayıcıları: 32 (2000) Internet kullanıcıları: 5,278,100 (2005)


Ulaşım ve Taşımacılık


Demiryolları: 22,473 km Karayolları: 169,447 km (2004) Su yolları: 2,253 km (2006) Boru hatları: Ham petrol 4,000 km (1995); petrol ürünleri 4,500 km (1995); doğal gaz 34,400 km (1998) Limanları: Feodosiya, Kerch, Kherson, Mariupol', Mykolayiv, Odesa, Reni, Yuzhnyy Hava alanları: 499 (2006 verileri)