Tartışma:Dandy

Çeviri Bütünüyle Yanlış

Ben bu maddenin kaldırılması gerektiği düşüncesindeyim. İngilizce maddenin çevirisi yapılmaya çalışılmış, ancak bu öylesine baştan savma ve -kusura bakmasınlar- cahilce yapılmış ki, iyiliğinden çok kötülüğü dokunuyor sanıyorum. Örneğin, ilk tümceyi parça parça karşılaştırayım:

"A dandy is a man who places particular importance upon physical appearance and personal grooming, refined language and leisurely hobbies." - İngilizce orijinal madde.

"Dandy'ler, fiziksel özellikleri, arı dilleri ve acelesiz uğraşlarıyla toplum sahnesinde önemli bir yer edinmiş soğukkanlı, ilgisiz bir kişilik modasının ürünleridir." - Türkçe çeviri madde.

"Dandy'ler, fiziksel özellik..." "Physical appearance", fiziksel görünüm diye çevrilir, özellik olarak değil. Nitekim bağlantı, Fiziksel Görünüş maddesine yönlendiriyor. "...özellik, arı dilleri..." Refined language, "zarif veya ince konuşmaları" diye çevrilir, arı dil olarak değil. Her ne denli, örneğin Rafineri'yi "Arıtımevi" olarak çeviriyorsak da (bkz. TDK Sözlük, ilgili madde), "refined" işlenmiş, inceltilmiş olarak çevrilir; "arı" ise tersine, "halka yakın, anlaşılması kolay, ayrıntısız" gibi anlamlarda kullanılır. "dilleri, acelesiz uğraşlarıyla..." Bu ne demek, hiçbir fikrim yok. "Leisurely hobbies", "lüks veya yüksek sınıfa özgü hobileri veya (Türkçesiyle) uğraşıları" olarak çevrilir. Acelesiz hiçbir anlam ifade etmiyor. "...uğraşılarıyla toplum sahnesinde önemli bir yer edinmiş..." Bu nereden çıkıyor? Dandy'lerin toplum sahnesine önemli bir yer etmesi için hiçbir neden yok. Ancak, dandy olgusunun çağın toplumsal imgesine önemli iz bıraktığını söyleyebiliriz. Dikkatinizi çekerim, ikisi birbirinden apayrı. Dahası, İngilizce orijinalinde böyle bir önerme yok, yâni, Türkçe çevirisi de aynı kaynağı kullandığı gözönünde bulundurulduğunda, bütünüyle madde yazarının kendi fikri. Vikipedi kurallarının arasında "kaynağa bağlılığın" olduğunu biliyorum, ancak moderatörler benden daha iyi karar verirler. "edinmiş soğukkanlı, ilgisiz..." Bu nereden çıktı? Personel grooming, kişisel bakım demek. Soğukkanlı, ilgisiz gibi sıfatlar bütünüyle çeviren kişinin aklından çıkma. "...ilgisiz bir kişilik modasının ürünleridir." Burada ne denmek istediği üzerine tek bir fikrim dahi yok. Bir kaç buzzword.

Doğru çeviri: "Dandi, fizikî görünümüne, kişisel bakımına, zarif konuşmaya ve yüksek zevklere belli bir önem veren kimsedir."

Bunun dışında da pek çok yanlış var ("self-made men", kendi kendini "yapılandırmış" kişiler, değildir; ikinci tümcede "could be" kısmı bütünüyle yok sayılmış, "öyledir" diye çevrilmiş vs.). Maddenin başlığı bile kuşkulu: İspanyolca ve Portekizce maddelerde "Dandi" olarak yazılmış; Fransızca ve Almancalarında "Dandy" olarak bırakılmış. Söylenişe uygun olması ve kesme işaretiyle ayırılmaması için "Dandi" olarak yazılması yeğdir sanıyorum.

Sonuç olarak, çeviri en kısa sürede kaldırılmalıdır. Bozukluklar, maddenin yanlış ve hattâ ters anlaşılmasına neden olacağından, iyilikten çok kötülük yapacaktır. Prince Andrei Bolkonsky (mesaj) 17.32, 3 Eylül 2024 (UTC)