Bu madde, Vikipedi'deki Türkiye maddelerini geliştirmek amacıyla oluşturulan Vikiproje Türkiye kapsamındadır. Eğer projeye katılmak isterseniz, bu sayfaya bağlı değişiklikler yapabilir veya katılabileceğiniz ve tartışabileceğiniz proje sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Bu madde, Vikipedi'deki Biyografi maddelerini geliştirmek amacıyla oluşturulan Vikiproje Biyografi kapsamındadır. Eğer projeye katılmak isterseniz, bu sayfaya bağlı değişiklikler yapabilir veya katılabileceğiniz ve tartışabileceğiniz proje sayfasını ziyaret edebilirsiniz. İş birliğine katılarak da projeye katkıda bulunabilirsiniz.
@ႧႤႧႰႨ ႾႠႰႨ merhaba, sayfayı taşıma gerekçene baktım. Açıkçası ben de bu romanizasyonun ("Chitaşi") sakat olduğunu düşünüyorum. Öncelikle, diftong bir harf için kullanılırken ("ch") diğeri için kullanılmıyor ve yerine Türkçe karakterle yazılıyor ("ş"). Bu açıdan değiştirilmesine ben de katılıyorum, lakin zannediyorum ki "Tsitaşi" de doğru bir kullanım değil. Gürcüce romanizasyonu örnek verdiğinin farkındayım, zannediyorum Rusçasının da aynı şekilde ("Tsitaşi") romanize edildiğinin farkındasındır. Lakin bu kişi Laz, doğal olarak Gürcüce ve Rusça değil, Lazca yazımı kıstas alınmalı. Kaldı ki, Rusça'yı (veya Gürcüce'yi, hakeza Türkçe'yi) her isimde kıstas alamazsınız. Mesela Cerjinski (Lehçe: Dzierżyński, Rusça: Дзержинский, Dzerjinskiy) ismini örnek alalım. Lehçe'de "Dz" diftong olarak C'dir. Lakin Rusça'ya geçirilirken buna dikkat edilmez (çünkü Rusça'da bu kural yoktur), tabiatiyle isim "Dzerjinskiy" olur (ayrıca batı slavik dillerinde görülmeyen -iy çekimlenmesine de dikkat ederim). Şimdi bu adamın ismi Cerjinski olmaktan çıkar mı? Çıkmaz elbette. Elbette ki her dilde aynı sayıda harf yoktur, bazı çok benzer sesler de ayrı ayrı harflerdir, doğal olarak Lazca'da birden fazla benzer sese ayrı ayrı harf olması anlaşılır. Bu açıdan bizdeki muadillerine benzer sesler olsa da, Lazca'daki "ḉ", "ǩ", "ṕ", "ʒ", "ǯ", "ť", "x", "ž", "ğ" harflerinin modern Türkçe'de karşılığı yoktur. Zâtın soyismi için roman Lazca "Ǯitaşi" yazılmış. Bu harfin (Ǯ; romanizasyonda bazen spesifik bir harf ile değil de diftong ile Tz' veya Ts' diye de yazılıyor) Türkçe'de temsilinde geleneksel olarak bir karşılığı var: Ç. Mesela Fındıklı'nın eski adı olan Viçe (Osmanlıca: ویچە, romanize: Vîçe), Lazca'da aynı harfle yazılıyor: Viǯe. Bu yüzden kendi dilindeki telaffuzu kıstas almamız ve bunu mümkün mertebe Türkçe karakterlerle yazmamız gerekir zannediyorum. "Ǯ" diye bir harf Türkçe'de olmadığı için, mecburen bunu en yakın Türkçe karakter ile yazmak gerekmekte. Bu da zannediyorum "Çitaşi" oluyor. Kemkhachev (mesaj) 02.08, 13 Eylül 2024 (UTC)Yanıtla
Bu ismi Gürcüce ve Rusça üzerinden biliyoruz. O coğrafyada yaşamış. Bu noktada Tükçe için öngörülen kurala uyuyoruz: Latin olmayan harflerle yazılan isimler Türkçede okunduğu gibi yazılır. Ben de bunu gözettim. Türkçe Vikipedi için bu şekilde yazıyoruz. Lazca Vikipedi olsa, haliyle Lazca yazım biçimini madde başlığı yapacağız. Türkçe Vikipedi'de diğer dillerdeki yazım biçimlerini parantez içinde veriyoruz. Mesela Şalikaşvili diye yazıyoruz Gürcistan vatandaşı olunca, ABD vatandaşı ise Shalikashvili... ႧႤႧႰႨ ႾႠႰႨ (mesaj) 09.21, 13 Eylül 2024 (UTC)Yanıtla
@ႧႤႧႰႨ ႾႠႰႨ Tamam, aynı şeyi diyoruz. Madde başlığını "Iskender Ǯitaşi" yapalım demiyorum. Türkçe karakter ile yazacaksak eğer "Tsitaşi" değil, "Çitaşi" olmalı çünkü ismi tam karşılığı olmasa dahi dengi yerine kullanılan o harfle (Ǯ) yazılıyor diyorum (ileride açıklayacağım). Coğrafya meselesinde... Bu zât yaşarken Sovyetlerde Lazca, Latin alfabesiyle yazılı bir sisteme geçmişti (mimarı kendisi), yani resmen yazılı Laz dili de var ve kendisi de Alboni (Alfabe) kitabının kapağına ismini öncüsü olduğu latin harfleriyle aynı şu şekilde yazmış: Chitaşi Isqenderi. Senin bahsettiğin kıstas, dili Latin harfiyle olmayan dilleri (ek karakter kullanmadan) Türkçe'deki karakterlerle romanize etmek hakkında. Mesela Arapça vedâ, "wedâʾ"dır, çünkü Arapça'daki waw ile bizdeki v iki ayrı sestir lakin Türkçe alfabede w harfi olmadığı için wedâʾ değil, vedâ diye yazılmaktadır. Yani (diplomasi hariç) Vaşington değil Washington yazmadaki sebep, bunların hal-i hazırda temel Latin karakterlere sahip bir dile sahip olmalarıdır. Türkçe'de olmasa da temel Latin karakterler içerisinde yer alan "W", "X" gibi harfler aksine "Ǯ", temel Latin karakterler içinde olmadığı için, onun yerini (dengi olmasa da en yakını) Türkçe karakterle yazmak gerekir. O yüzden: 1) İsmi kendi dilinin ve döneminin yazılı Latin alfabesine göre yazacaksak Chitaşi (ki dediğim üzere diftong Türkçe'de olmadığı için böyle yazmayı yanlış buluyorum, ayrıca Latin sistemi olsa da nihayetinde arkaik ve mevcut durumda işlemde olmayan bir alfabe olduğu, mevcut alfabenin zıttı olduğu için kullanılmamalı diye düşünüyorum), 2) eğer buna göre değil de Türkçe karaktere göre yazacaksak da Rusça ve Gürcüce değil Lazcasını kıstas alarak (ama Türkçe'de olan karakterlerle yazmak zorunluluğundan) Çitaşi şeklinde yazmalıyız diyorum. Kemkhachev (mesaj) 03.30, 14 Eylül 2024 (UTC)Yanıtla
Çitaşi, biraz fark olmakla birlikte, Çipras gibi yanlış bir başlık olur. Doğru transliterasyon Tsipras (Τσίπρα). Pek çok insan için telaffuzu zor olabilir, ama Türkçenin genel kuralı Latin olmayan alfabelerin okunduğu gibi Türk harflerine aktarılmasıdır. Bundan dolayı Tsitaşi olmalı... ႧႤႧႰႨ ႾႠႰႨ (mesaj) 17.40, 14 Eylül 2024 (UTC)Yanıtla
