Tahmasb Han Calayir
| Tahmasb Han Calayir | |
|---|---|
| Doğum | Bilinmiyor |
| Ölüm | 1747 Afşar İmparatorluğu |
| Bağlılığı | Safevi İmparatorluğu'nun ordusu Afşar İmparatorluğu'nun ordusu |
| Branşı | Süvari |
| Hizmet yılları | 1720'lerin başından 1747'ye kadar |
| Rütbesi | Han |
| Komutası | Afşar ordusunun farklı kanatları |
| Çatışma/savaşları | Nadir'in seferleri |
Tahmasb Han Calayir, Safevi İmparatorluğu'nun son dönemlerinin ve Nadir Şah Afşar'ın en ünlü ve en büyük generallerinden biridir. O Nadir'in Horasan'daki faaliyetlerinin ilk günlerinden itibaren onun yanındaydı ve Nadir'in seferleri sırasında en seçkin generali oldu.[1][2]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Tahmasb Han Calayir, Nadir'in görev süresi boyunca ve Nadir Şah'ın veliahtı şehzade Rzagulu Mirze Afşar'ın Özbeklere karşı yürüttüğü kampanyada gerçekleşen birçok savaşta önemli bir rol oynadı. O Nadir Şah'ın büyük bir zafer kazandığı Karnal savaşında Afşar ordusunun sağ kanadına komuta etmiştir.[1][3]
Nadir Şah'ın saltanatının son günlerinde paranoya vb. bu tür psikolojik sorunları ortaya çıktı. Nadir Şah'ın kendisini hain ilan etmesinden sonra, Nadir Şah'ın yeğeni ve tahtın halefi Aligulu Han Afşar, Tahmasb Han'ı tek çıkışın Nadir Şah'a isyan etmek olduğuna ikna etmeyi başardı. İsyan başladıktan sonra yaptıklarına pişman olan Tahmasb Han, Nadir Şah ile barışmak istemiş ve bu nedenle Aligulu Han tarafından zehirlenerek öldürülmüştür. Hain olmadığı halde isyan etmeye zorlanan ve isyan çıkarıldıktan sonra Şah ile barışmak istediği için öldürülen Tahmasb Han'ın ölümü çok ironikti.[4]
Tahmasb Han Calayir'in öldürülmesinin ardından Nadir Şah Afşar'ın tahtı büyük tehlikedeydi. En yakın kişisini kaybeden Nadir Şah, kardeşinin oğlu Aligulu Han'ın düzenlediği bir komplo sonucu 1747'de öldürüldü.[4] Onun yerine kardeşi İbrahim Han Afşar'ın oğlu Aligulu Han Afşar tahta çıktı ve Adil Şah adını kabul etti.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Axworthy 2018.
- ^ Süleymanov 2001, s. 508.
- ^ Süleymanov 2001, s. 509.
- ^ a b Süleymanov 2001, s. 510.
- ^ Elton L. Daniel (2000). The History of Iran. Greenwood Press.
Kaynak
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mehman Süleymanov. Nadir şah (PDF). 30 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2022.
- Michael Axworthy (2009). The Sword of Persia: Nader Shah, from tribal warrior to conquering tyrant. I. B. Tauris. ISBN 978-1-84511-982-9.