Tahire Tahirova

Tahire Tahirova
Tahirə Əkbər qızı Tahirova
Таи́ра Акпе́р кызы́ Таи́рова
Tahire Tahirova; Tahirə Əkbər qızı Tahirova; Таи́ра Акпе́р кызы́ Таи́рова
Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı
	Görev süresi; 1959-1983
Başkan	Veli Akhundov, Haydar Aliyev, Kamran Bağırov (Azerbaycan Komünist Partisi 1. Sekreterleri)
Yerine geldiği	Mahmud Aliyev
Yerine gelen	Elmira Gafarova
Kişisel bilgiler
Doğum	7 Kasım 1913; Baýramaly, Zakaspiysk Oblastı, Rus İmparatorluğu (bugün Türkmenistan)
Ölüm	26 Ekim 1991 (77 yaşında); Bakü, Azerbaycan
Milliyeti	Azeri
Partisi	Azerbaycan Komünist Partisi (1920)
Bitirdiği okul	Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesi
Mesleği	Siyasetçi, diplomat
Dini	İslam

Tahire Tahirova, (Azerice: Tahirə Əkbər qızı Tahirova, Rusça: Таи́ра Акпе́р кызы́ Таи́рова; 7 Kasım 1913 – 26 Ekim 1991) Sovyet siyasetçi, diplomat ve Dışişleri Bakanı. 1959 ve 1983 yılları arasında Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'nda Dışişleri Bakanı görevi yaptı.^[1]

Hayatının ilk dönemi

Tahire Tahirova 7 Kasım 1913 tarihinde, o dönem Rusya sınırları içinde yer alan ve bugün Türkmenistan içinde bulunan Bayram-Ali kentinde doğdu. Azerbaycan Devlet Petrol ve Sanayi Üniversitesi'nden 1935 yılında mezun olduğunda, petrol endüstrisi ile ilgili bir yükseköğrenim gören ilk Azerbaycanlı kadın profesyonel oldu. 1940 yılında, Azerbaycan Bilimsel Araştırma Enstitüsünün direktörlüğüne getirildi.

Siyasi kariyeri

1942 yılından itibaren, Azerbaycan Komünist Partisi'nin Merkez Komite üyeliğini de yürütmeye başladı. II. Dünya Savaşı boyunca sınırlarda savaşan Sovyet Ordusu'nun petrol ihtiyaçlarının sağlanması görevini sürdürdü. 1949 yılında, Azerbaycan Petrol Akademisinde petrol arama ve geliştirme konusunda eğitim kursları düzenlemeye başladı. 1953 yılında da doktora (PhD) derecesini elde etti.

1954 yılından itibaren Tahirova, İşçi Sendikası Konseyi içinde önemli pozisyonlarda görev aldı. Ardından Azerbaycan SSC Bakanlar Kurulu üyeliğine seçildi. 1957 yılında, Dışişleri Bakanlığına getirildi.^[2] Ancak göreve başlaması, 1959'da SSCB Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Akademisi'nden mezuniyeti sonrasında mümkün olabildi. O zamanki Sovyet kanunlarına göre, birlik cumhuriyetlerinin dışişleri bakanları, hükûmetteki başka görevleri de birlikte yürütüyorlardı. Bakanlık görevi döneminde, görevlerini birbirinden başarıyla ayırdı ve kendi isteğiyle 1968 yılında hükûmetteki diğer pozisyonlarını bıraktı. Böylece kendisi yalnızca diplomatik hizmete vermeye başladı. Tahirova, daha çok Azerbaycanlı diplomatın yetişmesinde, SSCB Dışişleri Bakanlığı Diplomatik Akademisi'ne ve Sovyetler Birliği'nin dışilişkiler servisine daha çok Azerbaycanlının girmesinde öncü bir rol oynadı. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'ndaki toplantılara katılan Sovyet diplomatik ekiplerinde sık sık yer aldı.^[1] Buna ek olarak Tahirova, 1980–1988 yılları arasında devam eden İran-Irak Savaşı için arabulucu görevi üstlenen Sovyet barış ekibine de liderlik etti.^[3]

Tahirova 26 Ekim 1991 tarihinde öldü.^[1]^[4] Fakhri Khiyaban mezarlığının onur yolu bölümünde toprağa verildi..^[3]

Aldığı ödüller

1976 yılında Halk Kardeşliği Nişanı ile ödüllendirilen Tahirova, SSCB'ne dışişler alanında yaptığı özel katkılardan dolayı Kızıl Bayrak İşçi Nişanı, Lenin Nişanı ve Onur Rozeti Nişanı almaya da hak kazandı.^[3] Kusursuz olarak Türkçe, İngilizce ve Rusça konuşurdu.^[1]

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d "Ministers of Foreign Affairs of Azerbaijan. Tahira Tahirova". 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2010. (Azerice)
^ "Azerbaijan Portal. The history of the Ministry". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2017. (İngilizce)
^ ^a ^b ^c Galina Mikeladze (8 Mart 2008). "Женщины Азербайджана: Ханум-министр Таира Таирова" [Women of Azerbaijan: The Minister Tahira Tahirova]. News.az. 31 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2017. (Rusça)
^ "Azərbaycanın xarici işlər nazirləri" (PDF). ss. 37-38. 5 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mart 2017. (Azerice)

Dış bağlantılar

Azerbaycanlı aydın ve ilk dışişleri bakanı öldü 3 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Anspress. (Azerice)

[mfa-1] "Ministers of Foreign Affairs of Azerbaijan. Tahira Tahirova". 1 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2010. (Azerice)

[2] "Azerbaijan Portal. The history of the Ministry". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2017. (İngilizce)

[news-3] Galina Mikeladze (8 Mart 2008). "Женщины Азербайджана: Ханум-министр Таира Таирова" [Women of Azerbaijan: The Minister Tahira Tahirova]. News.az. 31 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2017. (Rusça)

[4] "Azərbaycanın xarici işlər nazirləri" (PDF). ss. 37-38. 5 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Mart 2017. (Azerice)

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Azerbaycan Dışişleri Bakanları
Azerbaycan DC	Mehmet Hasan Hacınski (28 mayıs 1918 – 6 ekim 1918) Alimerdan Topçubaşov (6 ekim 1918 – 7 aralık 1918) Fetali Han Hoyski (26 aralık 1918 – 14 mart 1919) Memmed Yusuf Caferov (14 mart 1919 – 22 aralık 1919) Fetali Han Hoyski (24 aralık 1919 – 1 nisan 1920)
Azerbaycan SSC	Neriman Nerimanov (28 nisan 1920 – 7 mayıs 1921) Mirza Davud Hüseyinov (2 mayıs 1921 – aralık 1921) Mahmud Aliyev (eylül 1944 – 24 eylül 1958) Tahire Tahirova (nisan 1959 – 23 kasım 1983) Elmira Gafarova (1 aralık 1983 – 22 aralık 1987) Huseynağa Sadıkov (27 ocak 1988 – 18 ekim 1991)
Azerbaycan Cumhuriyeti	Hüseynağa Sadıkov (1991 – 1992) Tevfik Kasımov (1992 – 1993) Hasan Hasanov (1993 – 1998) Tevfik Zülfükarov (1998 – 1999) Vilayat Guliyev (1999 – 2004) Elmar Memmedyarov (2004 – 2020) Ceyhun Bayramov (2020 –)