TUSAŞ Anka
| TUSAŞ Anka | |
|---|---|
 | |
| Türü | İnsansız hava aracı İnsansız hava muharebe aracı |
| Ulusal köken |  Türkiye |
| Üretici | TUSAŞ |
| İlk uçuş | 30 Aralık 2010 |
| Hizmete giriş | Nisan 2013 |
| Durumu | Etkin hizmette[1] |
| Ana kullanıcı | Türk Silahlı Kuvvetleri Jandarma Genel Komutanlığı Millî İstihbarat Teşkilatı |
| Diğer kullanıcılar | Tunus Silahlı Kuvvetleri Malezya Silahlı Kuvvetleri |
| Üretim sayısı | 80+ [2] |
| Program maliyeti | $200 milyonun üzerinde[3] |
TUSAŞ Anka (İngilizce: TAI Anka), Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ihtiyaçları doğrultusunda Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. tarafından geliştirilen insansız hava aracıdır. Temel Anka-A, orta irtifa uzun ömür (MALE) İHA sınıfındadır. 2000'li yılların başında taktiksel gözetim ve keşif misyonları için tasarlanan Anka, günümüzde sentetik aralıklı radar, hassas silahlar ve uydu iletişimiyle modüler bir platforma dönüşmüştür. İsmini efsanevi mitolojik yaratık olan Anka Kuşu'ndan almıştır.
TUSAŞ Anka, 2023 tarihi itibarıyla hizmete girdiğinden beri toplam 200.000 saat uçuş gerçekleştirmiştir.[4]
Gelişim
[değiştir | kaynağı değiştir]24 Aralık 2004 tarihinde, Savunma Sanayii Müsteşarlığı (SSM) ile Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş. (TUSAŞ) arasında imzalanmış olan sözleşmeyle yürürlüğe giren Türk İnsansız Hava Aracı (TİHA) Programı ile söz konusu araç Türk Silahlı Kuvvetleri'nin orta irtifa uzun havada kalışlı bir İnsansız Hava Aracı (İHA) sistemi gereksinimleri karşılamaya yönelik olarak geliştirilmiştir. Araç, 16 Temmuz 2010 tarihinde hangardan çıkmış ve basın ve ulusa tanıtımı yapılmıştır. 30 Aralık 2010 tarihinde ilk uçuşunu istemeden yapan Anka 14 dakika havada kalmıştır. Anka, 22 Ekim 2011 tarihindeki 5. uçuşunda 2 saat 15 dakika uçmuş, 10 bin fit irtifaya çıkmış ve başarılı bir şekilde piste inmiştir. 6. test uçuşu 22 Kasım 2011 tarihinde yapıldı ve 6 saat havada kaldı. 18 bin fit yani 6 bin metre irtifaya çıktı. 240 testin başarıyla tamamlandığı uçuş sırasında ilk defa Sivrihisar'a oto pilot sistemi ile inip kalkan Anka'nın, 2013'te Türk Silahlı Kuvvetleri için seri üretime geçmesi beklenmektedir. Bir sonraki projede ise bu araca silah sistemleri eklenmesi kararlaştırılmıştır.[5]
03 Ekim 2010 tarihinde Sivrihisar’da yapılan test-kabul uçuşu sırasında Türk mühendislerinin tasarladığı insansız hava aracı Anka, kontrolsüz kalarak düştü.[6] 08 Aralık 2013 tarihinde Batman'da yapılan test uçuşunda Jandarma Bölge Komutanlığı yakınlarında düşerek yanma durumu oluşmuştur.[7]
Yeni nesil yüksek performans Anka Blok B insansız hava aracının 30 Ocak 2015 tarihinde otomatik kalkış ve iniş ile yapılan ilk uçuşta, farklı oto pilot ve iniş modlarının testlerini eksiksiz tamamladığı Savunma Sanayii Müsteşarlığı tarafından açıklanmıştır.[8]
2017 yılında ANKA-S versiyonunun ilk teslimatlarının yapılması planlanmıştır.[9]
Hava aracı Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde birçok terörle mücadele operasyonuna katılırken aynı zamanda Bahar Kalkanı Harekâtında aktif bir rol oynamıştır.[10] Harekâta katılan Anka-S'ler Rus menşeli hava savunma sistemlerine karşı birçok başarılı harekâtta bulunurken 26 Şubat 2020 günü Suriye hava savunma birlikleri bir ANKA-S'i vurduklarını açıkladı.[11]
TUSAŞ tarafından üretilen ve mancınıkla fırlatılan hedef insansız hava aracı Şimşek, Anka B sınıfı hava aracından fırlatıldı. Böylece ilk defa bir MALE sınıfı İHA'dan hedef insansız hava aracı fırlatıldı.[12]
TUSAŞ'ın 11 Ocak 2022'de bildirdiğine göre ANKA, 30 saat 30 dakika boyunca görev uçuşu yaparak en uzun uçuş rekorunu kırdı.[13]
Teknik özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Genel özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Mürettebat: yok
- Gövde uzunluğu: 8 m
- Kanat açıklığı: 17 m
- Kanat alanı: 13.6 m²
- Kanat Açıklık Oranı - : 22
- Kanat Ok Açısı (çeyrek veter): 0
- Toplam Kalkış Ağırlığı: 1.500 kg
- Yakıt ağırlığı: 250 kg
- Yararlı Yük Ağırlığı: 350 kg
- Motor: 1× Thielert Centurion 2.0 dört-silindirli, turbo dizel, 155 hp (114 kW)(ilk üretimler için)[14] veya
- 1 × TUSAŞ Motor Sanayii PD170 sıralı 4 silindirli, sıvı soğutmalı ve turboşarjlı dizel motor, 170 hp (127 kW)[15]
Performans
[değiştir | kaynağı değiştir]- Azami hız: 217 km/s (117 knot,135 mph)
- Olağan Seyir Hızı: > 75 knot
- Servis irtifası: 30,000 ft
- Havada Kalış Süresi: 24 - 32 saat
- Harekât yarıçapı: 200 km (124 mi)[16]-Uydu kontrolü ile sınırsız(Anka-S)
- Çevre şartları: 15kts yan rüzgâr, 20 kts baş rüzgârı, sıcaklık, nem, yağmur ve buzlanma sınırları, MIL-HDBK-310 ile tanımlanmıştır.
Aviyonikler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Radar: Aselsan Sar
- AselFlir 300 kızılötesi görüntüleme ve lazer işaretleme (ANKA-A ve Anka-B:Geliştirme versiyonları)
- Yeni nesil Aselsan CATS kızılötesi görüntüleme ve lazer işaretleme (ANKA-S: Üretim versiyonu)
- SATCOM uydudan yönetim sistemi (ANKA-S)
- CMX-15D[17][18][19]
Silah sistemleri (Anka-S)
[değiştir | kaynağı değiştir]- Roketsan UMTAS
- Roketsan CİRİT
- Roketsan MAM-L
- Roketsan MAM-C
- TUSAŞ Şimşek[20]
- KAYI[21]
Kullanıcılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Türk Hava Kuvvetleri: 20 aktif (planlanan toplam 40)[22]
- Jandarma Genel Komutanlığı: 6 (Anka-S)[23][24]
- Deniz Kuvvetleri Komutanlığı: 6 (Anka-S)[23][25]
- Milli İstihbarat Teşkilatı: 4 (Anka-I);[23][26]
- Tunus Hava Kuvvetleri: 3 adet teslim edildi.2 adet daha almak için görüşmeler sürüyor. (Toplam sipariş: 3 Anka-S + 3 yer kontrol istasyonu);[27][28][29]
- Kazakistan Silahlı Kuvvetleri: 3 adet Anka, 2 adet yer kontrol sistemi 2023'te teslim edilecek.[30] Kazakistan ayrıca 30 adet Anka'yı da ülkesinde üretmeyi planlıyor.[31]
- Malezya Silahlı Kuvvetleri: 3 adet Anka-S siparişi verildi.[32]
- Kırgızistan Hava Kuvvetleri - Kırgızistan'ın Türkiye'den silahlı insansız hava aracı (SİHA) Anka satın aldığı bildirildi.[33]
- Endonezya Ulusal Silahlı Kuvvetleri:12 adet Anka siparişi verildi.[34]
- Cezayir Silahlı Kuvvetleri:10 adet Anka siparişi verildi.[34]
- Çad Ordusu:2 adet Anka siparişi verildi.[34]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- TUSAŞ Aksungur
- TUSAŞ Anka-3
- Baykar Bayraktar TB2
- Baykar Bayraktar TB3
- Baykar Bayraktar Akıncı
- Baykar Bayraktar Kızılelma
- Vestel Karayel
- İnsansız hava araçları listesi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Soncan, Emre (24 January 2013). "Mass production of Turkey's first national UAV imminent". Today's Zaman Newspaper. 24 January 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 January 2013.
- ^ "Hürkus ve Anka için Çad'da teslim töreni düzenlendi". 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.
- ^ "TAI's troubled pride: Anka and Hürkuş". Turkish Weekly (İngilizce). 6 January 2015. 17 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 January 2019.
- ^ "Anka 200 bin uçuş saatini aştı". 31 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2024.
- ^ "Request Rejected". web.archive.org. 31 Mart 2018. 31 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Anka Sivrihisar'da düştü". web.archive.org. 12 Şubat 2017. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Batman'da ANKA düştü". web.archive.org. 12 Şubat 2017. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Yeni nesil Anka başarıyla uçtu". 2 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2015.
- ^ "2017 6 adet, 2018'de ise 4 adet ANKA-S TSK envanterine giriyor". web.archive.org. 12 Şubat 2017. 12 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020.
- ^ "Yerli 'Şimşek'in Azerbaycan'da kullanılmasının anlamı büyük | STAR". Star.com.tr. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2020.
- ^ "ANKA'dan tarihi rekor; 30 saat 30 dakika havada kaldı – Tolga Özbek". 11 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2022.
- ^ "Anka (EN)" (PDF). web.archive.org. 22 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "Türk Havacılık Uzay Sanayii". Twitter. 15 Ocak 2020. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024.
- ^ "Farnborough 2010: TAI details MALE UAV offering". Shephard.co.uk. 29 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2010.(İngilizce)
- ^ Kökçü, Ata Ahmet (18 Haziran 2020). "Kanada, silah ambargosuna rağmen Türkiye'ye İHA optiklerinin satışını onayladı". DefenceTurk. 27 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "ANKA+ MALE Yakın Gelecekte Envantere Girecek!". www.defenceturkey.com. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "Anka Block-B MALE UAV System Starts Serving Turkish Naval Forces Command". www.defenceturkey.com. 26 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mayıs 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ a b c "TUSAŞ ANKA Teslimatında 30'a Ulaştı | SavunmaSanayiST". 28 Ağustos 2021. 28 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2024.
- ^ "4-adet-anka-s". 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2019.
- ^ "deniz-kuvvetleri-anka-teslimati". 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2019.
- ^ "yeni-iha-mite-teslim-edildi". 13 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ekim 2019.
- ^ "Tunus Anka-S'i seçti". 13 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2020.
- ^ "TUSAŞ'tan Tunus'a ANKA Teslimatı". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 13 Kasım 2021. 13 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ Yıldırım, Göksel (27 Kasım 2021). "Milli İHA ANKA'dan Kazakistan'a ihracat başarısı". aa.com.tr. Anadolu Ajansı. 27 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.
- ^ "Malezya ANKA SİHA Tedarikine Karar Verdi". savunmasanayist.com. Savunma Sanayi ST. 9 Ekim 2022. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2022.
- ^ "Türkiye'den Kırgızistan'a Anka SİHA satışı". Ahaber.com. A Haber. 17 Ocak 2023. 18 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2023.
- ^ a b c "Arşivlenmiş kopya". 20 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2023.