Tēvita ʻUnga
| Tēvita ʻUnga | |
|---|---|
| |
| Tonga Başbakanı | |
| Görev süresi 18 Aralık 1879 - 1 Ocak 1876 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Shirley Waldemar Baker |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1824 |
| Ölüm | 18 Aralık 1879 |
Tēvita ʻUnga (d. 1824 - ö. 18 Aralık 1879), Tongalı siyasetçi. ʻUnga, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tonga Krallığı'nda ada ülkesinin ilk veliaht prensi ve başbakanıydı.
Hayat
[değiştir | kaynağı değiştir]1824 yılında, Tuʻi Haʻapai Tāufaʻāhau ve onun ikinci eşlerinden biri olan Fusitua soyundan Kalolaine Fusimatalili çocukları olarak dünyaya geldi. Babası Tāufaʻāhau daha sonra I. George Tupou unvanıyla birleşik Tonga'nın kralı olarak tahta çıktı.[1] 7 Ağustos 1831'de Tupou, ʻUnga ve kardeşiyle birlikte Hristiyan inancına vaftiz edildi. Kendisine İncil'deki Kral Davut'tan esinlenerek Tēvita veya Davut ismi verildi. [2] [3] Tupou'nun Hristiyan ayininde Sālote Lupepauʻu ile evlenmesinin ardından, ikincil eşlerini bir kenara attı ve ʻUnga da dâhil olmak üzere onlardan olan tüm çocuklarını gayri meşru ilan etti. [1] [2] Babası Tongatapu'ya taşındıktan sonra, ʻUnga'yı Vavaʻu'nun geçici valisi olarak atadı.
Kraliçe Sālote Lupepauʻu'nun oğlu Prens Vuna Takitakimālohi'nin 1862'de ölümünden sonra I. Tupou tahtın varisi olmadan kaldı.[4] Sonuç olarak ʻUnga meşrulaştırıldı ve 4 Kasım 1875'te Tonga'nın ilk yazılı anayasası hükümleri uyarınca Veliaht Prens ilan edildi. ʻUnga, 1 Ocak 1876'da ülkesinin ilk başbakanı olarak atandı ve ölümüne kadar bu görevi sürdürdü.
Kasım 1879'da Rahip Shirley Waldemar Baker, Unga'ya tıbbi tedavi için Auckland'a eşlik etti. Prens, ciddi bir karaciğer rahatsızlığından muzdaripti. Tedavilere yanıt vermeyen prens kurtarılamayarak 18 Aralık 1879'da Auckland'da hayatını kaybetti. Rahip Baker'ın etkisiyle Veliaht Prens'in naaşı 20 Mayıs 1880'de Alman savaş gemisi Nautilus ile geri getirildi. 10 Haziran'da Ha'apai'deki Uiha'da düzenlenen cenaze törenine gemideki Alman denizciler de katıldı ve Nautilus'tan atılan top atışları etkinliğe büyük bir ihtişam ve görkem kattı. Minnettarlığının bir göstergesi olarak Kral I. Tupou, Rahip Baker'ı Tonga'nın bir sonraki başbakanı olarak atadı.[4] Babası I. Tupou, ʻUnga'nın üç çocuğundan daha uzun yaşayacak ve yerine, ʻUnga'nın anne tarafından torunu olan torununun oğlu II. George Tupou geçecekti. [2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Rutherford 1977.
- ^ a b c Wood-Ellem 1999.
- ^ Garrett 1982.
- ^ a b Rutherford 2007.
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Brenchley, Julius Lucius (1873). Jottings During the Cruise of H. M. S. Curac̜oa Among the South Seaislands in 1865. Londra: Longmans, Green, and Company.
- Garrett, John (1982). "Tonga: Wesleyan Kingdom". To Live Among the Stars: Christian Origins in Oceania. Suva, Fiji: Institute of Pacific Studies, University of the South Pacific. ss. 70-81. ISBN 978-2-8254-0692-2.
- Rutherford, Noel (1977). Friendly Islands: A History of Tonga. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-550519-1.
- Rutherford, Noel (2007). House-Girls Remember: Domestic Workers in Vanuatu. Honolulu: University of Hawaii Press. ISBN 978-0-8248-1856-2.
- Wood-Ellem, Elizabeth (1999). Queen Sālote of Tonga: The Story of an Era 1900–1965. Auckland, N.Z: Auckland University Press. ISBN 978-0-8248-2529-4. OCLC 262293605.
