Türkiye'de LGBT tarihi

Türkiye'de LGBT tarihi, lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender bireylerin ve Türkiye'de LGBT topluluğunun tarihçesi.

Osmanlı dönemi

Erkekler arasındaki eşcinsellik, Osmanlı'da oğlancılık ya da lûtîlik olarak adlandırılmış, dönemin edebî eserlerinde ve sonraki tarihî incelemelerde işlenmiştir. Öncesinde de oğlancılığa hoşgörüyle bakılan dönemler olsa da, resmen suç olmaktan çıkarılması 1858'de Tanzimat reformları kapsamında olmuştur.

Zaman çizelgesi

19. yüzyıl

1858 - Osmanlı İmparatorluğu sodomi yasalarını kaldırdı.

20. yüzyıl

1993 - Lambdaistanbul kuruldu.^[2]
1994 - Kaos GL kuruldu.^[3]
1996 - LEGATO kuruldu.

21. yüzyıl

2001 - Siyah Pembe Üçgen kuruldu.^[4]
2003 - İstanbul'da çoğunluğu Müslüman olan bir ülkede ilk kez bir onur yürüyüşü düzenlendi. Yürüyüşe yaklaşık 30 kişi katıldı.
15 Eylül 2005 - Kaos GL tüzel kişilik kazandı.^[5]
20 Mart 2006 Bursa Gökkuşağı LGBTT Derneği resmi olarak kuruldu^[6]
2006 - Lambdaistanbul tüzel kişilik kazandı.^[2]
2006 - Ankara'da ilk kez onur yürüyüşü düzenlendi.
2006-Türkiye'nin ilk resmi yürüyüşü Türkiye 1.Eşçinseller Yürüyüşü için Bursa Gökkuşağı Derneği adına Öykü Evren Özen 6 Ağustos 2006 tıda yürüyüş için izin almıştır. Yürüyüşe katılan dernekler Bursasporlu taraftarların saldırısına uğramıştır.^[7]^[8]
30 Haziran 2006 Pembe Hayat kuruldu.^[9]
06 Ağustos 2006 Türkiye'nin ilk resmi LGBTİ yürüyüşü Bursa'da düzenlendi.^[10]
2009 - Siyah Pembe Üçgen tüzel kişilik kazandı.^[4]
2011 - İstanbul'da o güne kadarki en büyük onur yürüyüşü yaklaşık 10.000 kişinin katılımıyla gerçekleşti. Bu aynı zamanda Güneydoğu Avrupa'da düzenlenen en büyük LGBT onur yürüyüşü olmuştur. CHP, BDP gibi partilerden temsilciler de yürüyüşe destek vermiştir.^[11] SPoD Sosyal Politikalar Cinsiyet Kimliği ve Cinsel Yönelim Çalışmaları Derneği kurulmuştur.^[12]
2011-Bursa Travestileri, Transeksüelleri, Lezbiyenleri,Geyleri, Lezbiyenleri ve Biseksüelleri Koruma Yardımlaşma Derneği.Kısa adı ile Bursa Gökkuşağı LGBTT Derneği Bursa 12.Asliye Ceza Mahkemesi Kararı ile Kapatıldı.^[13]
2013 - İstanbul Onur Yürüyüşü, Gezi Parkı olayları'nın da etkisiyle 100.000 kişinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir.^[14]
2017 - Türkiye'nin ilk LGBTİ korosu 7 Renk Koro kuruldu. Homofobiye karşı farklı illerde farklı konserler düzenledi.^[15]

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Türkiye'de LGBT tarihi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

^ ^a ^b "Gay Art - Two Young Men Having Sex - Sawaqub al-Manaquib - Liwat - Homosexual Turkish Art". www.gay-art-history.org. 4 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020.
^ ^a ^b "Özetle; Lambdaistanbul Ne Yaptı?". Lambdaistanbul resmi sitesi. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2011.
^ "Cinsel yönelim ayrımcılığı ve STK'lar". Radikal. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2013.
^ ^a ^b 10'da var mıyım?. İzmir: Siyah Pembe Üçgen. Aralık 2011. s. 6.
^ "Savaş karşıtları". 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2017.
^ https://www.youtube.com/watch?v=ac6Q4FkKYj4&feature=youtube.com ^{[yalın URL]}
^ ""Pembe bir hayat istiyoruz"". Kaos GL resmi web sitesi. 1 Temmuz 2006. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2015.
^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.
^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2015.
^ http://bianet.org/biamag/toplumsal-cinsiyet/126984-mahkeme-valilik-sikayetiyle-lgbt-dernegini-kapatti ^{[yalın URL]}
^ "Vandaag in beeld" (Felemenkçe). De Telegraaf TV. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2013.
^ "Türkiye'nin ilk LGBTİ korosu". CNN Türk. Mart 2017. 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2017.

[gay-art-history.org-1] "Gay Art - Two Young Men Having Sex - Sawaqub al-Manaquib - Liwat - Homosexual Turkish Art". www.gay-art-history.org. 4 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2020.

[Resmisite-2] "Özetle; Lambdaistanbul Ne Yaptı?". Lambdaistanbul resmi sitesi. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2011.

[rad1-3] "Cinsel yönelim ayrımcılığı ve STK'lar". Radikal. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2013.

[Siyah_Pembe-4] 10'da var mıyım?. İzmir: Siyah Pembe Üçgen. Aralık 2011. s. 6.

[5] "Savaş karşıtları". 30 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.

[6] "Arşivlenmiş kopya". 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2015.

[7] "Arşivlenmiş kopya". 30 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2017.

[8] ttps://www.youtube.com/watch?v=ac6Q4FkKYj4&feature=youtube.com ^{[yalın URL]}

[Kaos-9] ""Pembe bir hayat istiyoruz"". Kaos GL resmi web sitesi. 1 Temmuz 2006. 29 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ocak 2012.

[10] "Arşivlenmiş kopya". 1 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2015.

[11] "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2012.

[12] "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2015.

[13] ttp://bianet.org/biamag/toplumsal-cinsiyet/126984-mahkeme-valilik-sikayetiyle-lgbt-dernegini-kapatti ^{[yalın URL]}

[14] "Vandaag in beeld" (Felemenkçe). De Telegraaf TV. 28 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2013.

[15] "Türkiye'nin ilk LGBTİ korosu". CNN Türk. Mart 2017. 9 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2017.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]