Syncerus antiquus
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Ekim 2024) |
| Syncerus antiquus | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Syncerus antiquus kafatası | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| †Syncerus antiquus Georges Louis Duvernoy, 1851 | |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
.
Syncerus antiquus, Afrika'nın Geç Pleistosen ve Holosen dönemlerinde yaşamış soyu tükenmiş bir manda türüdür.[1] Ailesindeki en büyük türlerden biriydi ve potansiyel olarak 2 ton kadar ağırlığa ulaşıyordu. Bu nedenle bazen Afrika dev mandası olarak da bilinir. Soyunun ne zaman tükendiği tartışma konusudur; Syncerus antiquus'un ya Geç Pleistosen'in sonunda yaklaşık 12.000 yıl önce ya da Holosen'de yaklaşık 4.000 yıl önce nesli tükenmiştir.[2][3]
Sınıflandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]Syncerus antiquus, Georges Louis Duvernoy tarafından 1851 yılında Cezayir'in Setif kenti yakınlarındaki Bou Sellam Nehri kıyısında keşfedilen bir kafatasından yola çıkılarak tanımlanmıştır. Bu kafatası, yeni bir değirmenin temelleri kazılırken bir metre derinlikte bulunmuş ve daha sonra Paris'e gönderilmiş.[1][4] Duvernoy, bu türün Asya mandasına (Bubalus bubalis) yakın akraba olduğuna inanıyordu ve onu Bubalus antiquus olarak sınıflandırdı. S. antiquus'un diğer bazı fosilleri Bubalus bainii ve Bubalus nilssoni adları altında tanımlanmıştır.
1949 yılında Dorothy Bate, bu mandaların aynı türe ait olduğunu ve Bubalus ile akraba olmadığını fark etti ve bu yüzden bu fosilleri yeni bir cins olan Homoioceras'a yerleştirdi.[5] Ancak Homoiceros'un tip türünün yaşayan Afrika mandası (Syncerus caffer) ile sinonim olduğu bulunmuş ve bu da cinsin geçersiz olduğunu göstermiştir. Daha sonra 1978'de Pelorovis'e taşındı.[6][7] Ancak, morfolojik ve sistematik gerekçelere dayanarak yaşayan Afrika mandasıyla bir bağlantı belirtildi ve 1994'ten bu yana P. antiquus'un Syncerus'a taşınması önerildi.[8] Bu öneri o zamandan beri yaygın bir kabul gördü.[3]
Tanım
[değiştir | kaynağı değiştir]
Syncerus antiquus, Afrika'da tanımlanan en büyük bovid olma ayrıcalığına sahiptir.[3] Cezayir'de çok sayıda fosil inceleme fırsatı bulan Auguste Pomel'e göre S. antiquus'un boyu burundan kuyruğun ucuna kadar uzunluğu 3 metre, omuz hizasında yüksekliği 1,85 metre ve kıç tarafında yüksekliği 1,7 metreye ulaşabilir.[4][9] Boynuzlarının uçları arasındaki mesafe 2,4 metre kadar ulaşıyordu.[4] Muhtemelen ortalama 1200 kg ağırlığındaydı, ancak en büyük erkek bireyler potansiyel olarak 2000 kg ağırlığa ulaşabiliyordu.[10]
Syncerus antiquus'un tanımlayıcı özelliklerinden biri de devasa boynuzlarıdır. En büyük boynuz yapıları uçtan uca yaklaşık 3 metreye ulaşabilirdi. Boynuzları biçim olarak vahşi mandanın (Bubalus arnee) boynuzlarına benziyordu.[4]
Dağılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu manda, yakın zamanda nesli tükenen Afrika sığır türleri arasında en geniş coğrafi dağılıma sahip olandı ve doğu, güney ve kuzey Afrika'da yaygındı.[3] Kalıntıların, Geç Pleistosen'e, 107 ila 13 bin yıl öncesine tarihlendiği belirlendi.[11]
Ancak, Kuzey Afrika'daki Syncerus antiquus'u betimleyen kaya resimleri, bu türün Holosen'e kadar hayatta kaldığını gösteriyor.[12] S. antiquus'un olası fosilleri Holosen yaşlı katmanlarda da bulunmuştur.
Paleoekoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu kadar geniş boynuzlara sahip olması nedeniyle Syncerus antiquus'un az ağaçlı geniş açık alanlarla sınırlı olduğu anlaşılıyor.[8] İzotopik ve mezo aşınma kanıtları, onun otlayan bir hayvan olduğunu gösteriyor ve devasa beden büyüklüğü, büyük miktarlarda düşük kaliteli yem tükettiğini gösteriyor.[13]
Kaya resimlerinden anlaşıldığı üzere, erkek hayvan çiftleri (testisleri resmedilmiştir) başları öne eğik bir şekilde birbirlerinin boynuzlarına vurarak dövüştükleri görülür – bu durum birçok kez resmedilmiştir. Kaya resimleri ayrıca büyük sürüler halinde yaşamış olabileceğini leri sürüyor.[4]
Holosen'de hayatta kalma ve yok olma
[değiştir | kaynağı değiştir]
Mağrip, Atlas, Sahra ve Kuzey Afrika'nın Atlantik ve Akdeniz kıyılarına yakın bölgelerinde Syncerus antiquus türünü gösteren çok sayıda kaya resmi bulunmuştur. Sanat, Tunus'tan başlayarak Cezayir'e ve Fas'a kadar uzanan geniş bir bantta bulunmaktadır. Bu sanat yalnızca, mandaların yakın zamanlara kadar varlığını sürdürmüş olabileceğini değil, aynı zamanda bu hayvanların muhtemelen ilk Berberi halkları tarafından mızraklarla etkin biçimde avlandığını da göstermektedir.[4]
Soylarının tükenmesi çeşitli nedenlerle insan avlanmasına, iklim değişikliğine veya bu ikisinin birleşimine bağlanıyor.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Duvernoy, Georges Louis (December 1851). "note sur une espèce de buffle fossile [Bubalis (Arni) antiquus], découverte en Algérie, caractérisée et décrite par M. Duvernoy". Comptes rendus hebdomadaires des séances de l'Académie des Sciences (Fransızca). 33: 595-597. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022.
- ^ Ronald M. Nowak: Walker's Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, 1999 0-8018-5789-9
- ^ a b c d Faith, J. Tyler (2014). "Late Pleistocene and Holocene mammal extinctions on continental Africa". Earth-Science Reviews. 128: 105-121. doi:10.1016/j.earscirev.2013.10.009. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2024.
- ^ a b c d e f Camps, Gabriel (1992). "Bubalus antiquus". Camps, Gabriel (Ed.). Encyclopédie Berbère (Fransızca). Aix-en-Provence: Edisud. ss. 1642-1647. doi:10.4000/encyclopedieberbere.1875. 18 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022.
- ^ Bate, Dorothea M.A. (1949). "A new African fossil long-horned buffalo". Annals and Magazine of Natural History. 2 (17): 396-398. doi:10.1080/00222934908526730.
- ^ Cooke, H. B. S., (Ed.) (1978). Evolution of African Mammals. Cambridge: Harvard University Press. ss. 540-572. doi:10.4159/harvard.9780674431263. ISBN 9780674431256. r eksik
|soyadı1=(yardım) - ^ Martínez-Navarro, Bienvenido; Pérez-Claros, Juan Antonio; Palombo, Maria Rita; Rook, Lorenzo; Palmqvist, Paul (September 2007). "The Olduvai buffalo Pelorovis and the origin of Bos" (PDF). Quaternary Research. 68 (2): 220-226. doi:10.1016/j.yqres.2007.06.002. 25 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ocak 2020.
- ^ a b c Klein, Richard G. (1994). "The Long-Horned African Buffalo (Pelorovis antiquus) is an Extinct Species". Journal of Archaeological Science (İngilizce). 21 (6): 725-733. doi:10.1006/jasc.1994.1072. Tarih değerini gözden geçirin:
|erişimtarihi=(yardım); - ^ Pomel, Auguste (1893). Bubalus antiquus. Carte de Géologie de l’Algérie - Paléontologie Monographies de Vertébrés (Fransızca). Algiers: imprimerie P. Fontana. ss. 1-94, pl.1-10. doi:10.5962/bhl.title.13867. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2024.
- ^ Donald R. Prothero (2016). The Princeton Field Guide to Prehistoric Mammals. Princeton University Press. s. 184. ISBN 9780691156828. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2022.
- ^ Klein, R.G. (1980). "Environmental and ecological implications of large mammals from Upper Pleistocene and Holocene sites in southern Africa". Ann. S. Afr. Mus. 81: 223-283. doi:10.1016/0033-5894(91)90019-2.
- ^ Gautier, A.; Muzzolini, A. (1991). "The life and times of the giant buffalo alias Bubalus/Homoioceras/Pelorovis antiquus in North Africa". Archaeozoologia. 4: 39-92.
- ^ Codron, D. (2008). "The evolution of ecological specialization in southern African ungulates: competition or physical environmental turnover". Oikos. 117 (3): 334-353. doi:10.1111/j.2007.0030-1299.16387.x.