Svabya Alpleri
Svabya Alpleri (Almanca: Schwäbische Alb) Almanya'nın Baden-Württemberg eyaletinde bulunan, güneybatıdan kuzeydoğuya kadar 220 km ve 40 ile 70 km genişliğinde olan bir platodur. Svabya (bazen Suabia veya Svebia olarak da bilinir) bölgesinden sonra adlandırıldı.
Svabya Alpleri güneyde Tuna Nehrive kuzeyde Üst Neckar tarafından çevrili bölgedir. Güneybatıda Kara Orman'ın yüksek dağlarına kadar uzanır. Svabya Alpleri'nin en yüksek dağı Lemberg'dir (1015 m). Svabya Alpleri'nin profili doğuya doğru yavaşça azalan yüksek bir platoyu andırır. Batı kenarı Albtrauf veya Albanstieg olarak adlandırılan ve yüksekliği 400 m olan sarp kayalıklarla kaplıdır. Fakat üst yüzeyi düz ve yavaşça yükselen tepe şeklindedir.
Jeoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Dinozor devri zamanında deniz yatağı şeklinde olan Svabya Alpleri'nde bol miktarda kireç taşı vardır. 50 milyon yıl önce, deniz geri çekildi (kurudu). Kireç taşlarının farklı üç katmanının her biri birbirinin üstüne yığıldı: siyah jura, kahverengi jura ve beyaz jura. Beyaz jura %99 saflıkta kalsiyum karbonat içerir. Kireçtaşı suyla çözünerek eridiğinde, her taraftaki çatlaklara doğru akar ve mağaralarından yüzeye çıkana kadar büyük bir oluşum gerçekleşerek yeraltı nehirleri şekillenir. Böylece Svabya Alpleri nehir, göl ve diğer suyla ilgili formları meydana gelmiş olur.
Bazı yerlerde, maar'lar ve tepeler gibi eski aktif volkan kalıntıları vardır. Batıdaki, Zollerngraben (tektonik aktif bölgedeki jeolojik basınç) bazen yer sarsıntılarına sebep olur. Nördlinger Ries, 15 milyon yaşında büyük bir meteorit krater (göktaşı)dir.
Toprak çok verimli değildir, humuslu toprak sık sık 10 cm kalınlığındadır. Yüzeyde birçok küçük kireç taşı parçaları bulunur.
Manzara
[değiştir | kaynağı değiştir]Tepeler çoğu zaman küçük ormanlarla çevrilidir. Birçok küçük alan (çoğunlukla kolza ve diğer küçük bitkiler). Çokça küçük köy.
Geleneksel manzara ardıç çalılıkları ile kaplı alanlardı. Koyunlar her şeyi yedi. Bugünlerde çok nadir olarak rastlanır. Bununla beraber, belirli yerlerde Baden-Württemberg yönetimi (hükûmeti) tarafından üretiliyor.
Fosil
[değiştir | kaynağı değiştir]Fosiller her yerde bulunabilir. Çocuklar onları avlularında (bahçelerinde) bulur. Fakat büyük ve önemli fosiller burada bulundu.
Medeniyet
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarih öncesi medeniyet
[değiştir | kaynağı değiştir]Hepsi sadece birkaç kilometre uzaklıkta olan dört mağarada (Vogelherd, Hohlenstein-Stadel(de:Hohlenstein•en:Hohlenstein-Stadel), Geißenklösterle(de:Geißenklösterle•en:Geisenklösterle) ve Hohle Fels(de:Hohler Fels•en:Hohle Fels)), insan sanatının en eski kalıntıları bulunabilir[kaynak belirtilmeli]. En çok bilinenler: bir at kafası, kuş şuyu ve iki aslan-adam (aslana benzer insan) heykeli (aslan adam'a bakınız (de:Löwenmensch•en:Lion-man)), bütün bunlar 30.000 yıldan daha eskidir. Bilinen en eski müzik enstrümanı (aleti) da burada bulundu: kuğunun kemiğinden yapılmış bir flüt, bazıları 35.000 yaşında ve 2004'te Buz Çağından kalma yaklaşık 37.000 yıllık bir mamutun azı dişinden yapılmış flüt çıkartıldı.
Roma İmparatorluğu
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu bölge, Roma İmparatorluğu zamanında yaklaşık birinci yüzyıldan üçüncü yüzyıla kadar limes'in(=Antik Roma sınırları en:limes) güneyinin bir parçasıydı.
Bir Roma yolu Neckar Nehri ve Alb boyunca uzanır. Hechingen-Stein'de bu yolda bulunan bir Roma dış karakolu 1970'lerde keşfedildi ve açık hava müzesine dönüştürüldü.
Geleneksel Alb yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Svabya Alpleri'nde yaşam aşırı derecede zordu. Suyun azlığı ve toprağın kalitesinin düşük olması onu geri kalmış bölge yapmıştı. Birçok köyler su için atlarla uzun bir yolculuk yapıyordu. Suyun kirli olmasından dolayı onu arındırmak için uzun zaman gerekiyordu. Bu yüzden alkol çok popülerdi: "Çoğunlukla" (elma şarabı) suyla karıştırılır ve bebeklere bile verilirdi. Modern su kaynak sistemi (zamanının gözdesi) 1880'lerden sonra inşa edilerek bölge halkına kolaylık sağladı.
Halk
[değiştir | kaynağı değiştir]Sert yaşam koşullarından dolayı, Svabyalılar sıkı tutumu, çalışma ve beceriklilikleyle ün yapmışlardır — çok az kullanılabilir kaynak olmasına ragmen.
Özellikle Alb'ın uzak bölgelerindeki sakinler (oturanlar) şehirdekilere nazaran daha iyi bir şekilde bu özellikleri taşırlar. Bununla birlikte ilericilik, dürüstlük, pragmacılık onlarda görülen özelliklerdi.
Lehçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Alb iletişimi batı Svabyacadan bile daha kuvvetliydi. Eğer kibarca bir şey sorulacaksa, çoğunlukla standart Almancanın anlaşılabilir bir versiyonuyla konuşulabilir. Genellikle, Svabyalılar lehçelerinden gurur duyarlar.
Almancadaki birçok kelimeye "-le" soneki ekleyerek basitce bir kelime türetebilirler. Eklenen bu"-le" ile, herhangi bir kelime Almancadaki "das" anlamına gelir. Svabyaca "-le"'si standart Almancadaki "-lein" veya "-chen" ekleriyle aynı anlamdadır ve kelimeye küçültme anlamı ekler: Küçük ev (Almanca: Haus) standart Almancada Häuschen veya Svabyaca Häusle.
- Zug (tren) Zügle olur
- Haus (ev) Häusle olur
- Kerl (erkek) Kerle olur
- Mädchen (kadın) Mädle olur
- Baum (ağaç) Bäumle olur
Ayrıca birkaç ses değişimi vardır.
"t", "d" olur
- Tasche (çanta) Dasch' olur
- Tag (gün) Dag olur
"p", "b" olur
- putzen (temizlemek) butzen olur
"ch" bazen atılır veya yer değiştirilir.
- "ich", i olur
- "dich", di olur
- "mich", mi olur
Birçok soyadın sonu "-le" yapılır.
Gelenek
[değiştir | kaynağı değiştir]"Svabya–Alemannik" karnavalı birçok köyle önemli gelenektir.
Endüstri
[değiştir | kaynağı değiştir]Mahsul yetiştirmenin kolay olmadığı zamanlarda koyun yetiştiriciliği popülerdi. Bu tekstil endüstrisinde büyük gelişme sağladı. 1950'lerde Reutlingen, Almanya'nın milyonerlerinin sayısının en fazla olduğu kasabasıydı. Hala, birçok yüksek kaliteli tekstil imal eden Hugo Boss, Trigema, Reusch, Groz-Beckert ve diğerleri ("lüks outlet kasabası" olarak bilinen Metzingen kasabasına bütün Avrupa'dan gelenler pahalı giysileri buradan daha ucuza alıyorlar).
Burada makine inşası ve ileri mühendislik gelişti. arabanın icadı ve Daimler-Benz'in varlığı, araba endüstrisini sonra da elektronik ve bilgisayar endüstrilerini geliştirdi. "Neckar-Alb" bölgesi Almanya'daki en büyük üçüncü bölgedir. En iyi bilinen şirket Daimler-Benz, bugün Daimler AG olarak biliniyor, ardından Robert Bosch ve Porsche geliyor.
Çoğu ürün "yüksek teknolojili ürün" kategorisine girer. Küçük ve orta ölçekli kuruluş (100 ile 5000 işçi) vardır. Genellikle, ürünler pahalı fakat yüksek kalitededir. Birkaç ilçe özellikle çekici iş üzereine yoğunlaşmıştır. örneğin, Reutlingen gib yerler Almanya'da yeni iş alanı oluşturmak için en olağan özelliğe sahiptir. Eğitim olanakları yüksek seviyededir. Almanya geneline göre okullar ve üniversiteler en üst seviyededir. Svabya Alpleri ve onun komşu bölgeleri Almanya'nın en fakirinden en zenginine kadar gelişme gösterdi. İşsizlik oranı düşüktür.
İklim
[değiştir | kaynağı değiştir]Ilıman. Kışlar genellikle karlıdır. Kayak bazen yapılabilir (tepeler aşırı dik ve yüksek değildir). Rüzgarı Almanya'nın diğer yerlerine nazaran biraz daha serttir.
Yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]Svabya Alpleri, Alman standartlarına göre yoğun nüfusa sahip değildir. Çoğu büyük kasabalar sadece Alb'ın yakınlarındadır (onlar genellikle bölgenin bir parçası gibi kabul ediliyor). Birçok kasaba ismi "-ingen" ile biter. Birkaç askeri eğitim alanı vardı, bazıları da NATO birlikleri tarafından kullanıldı. 100 yıldan beri var olan Münsingen eğitim alanında bir biyosfer yapılmaktadır. Bölgede birkaç büyük ve çok sayıda küçük doğal barınak vardır.
Önemli kasabalar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Reutlingen
- Sigmaringen
- Albstadt
- Münsingen
- Tübingen
- Göppingen
- Ulm
- Rottweil (Baden-Württemberg'deki en eski kasaba)
- Balingen
- Heidenheim
Turistik yerler
[değiştir | kaynağı değiştir]Birçok kale, manastır, kilise, harabe ve eski kasabalar vardır. Bazıları şunlardır.
Kaleler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hohenzollern Kalesi
- Lichtenstein Şatosu
- Schloss Sigmaringen
- Burg Hohenneuffen
- Hohenstaufen
- Schloss Hellenstein
Kiliseler ve Manastırlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Zwiefalten Manastırı
- Ulm Münster Kilisesi (dünyanın en uzun kuleli kilisesi)
- Beuron Manastırı
Mağaralar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Nebelhöhle (sisli mağara)
- Bärenhöhle (ayı mağarası)
- Blauhöhle
Kasabalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğerleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Blautopf
- Donauversickerung (Kayıp Tuna)
- Nusplingen (fosil avlama)
- Schäfbuch fosillleşmiş orman (48.3°N, 9.35°E). Bir orman jeolojik olay sonucunda fosilleşti.
Turistler için Svabya Alpleri'ni öğrenmenin iyi bir yolu Schwäbische Albstaße ziyaret etmektir. Tuttlingen veya Trossingen'den Nördlingen veya Aalen'e giden "Doğal Gizemli Yol"dur.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Turistik web sitesi
- Mağara ve diğer sitelerin listesi 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Nusplingen'deki fosiller[ölü/kırık bağlantı]
- Hohenzollern Kalesi
- Hechingen-Stein yakınındaki Roma villa rustica müzesi