Suriye Sınır Güvenlik Gücü
Suriye Sınır Güvenlik Gücü, Suriye Sınır Muhafız Gücü veya Kuzey Ordusu, Amerika Birleşik Devletleri öncülüğünde, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) komutası altında kuzeyde Suriye-Türkiye sınırına, güneydoğuda Irak-Suriye sınırına ve Fırat Nehri Vadisi'ne konuşlandırılacağı açıklanan silahlı birlik.
Sınır Güvenlik Gücünün ilan edilmesi, Suriye, Türkiye, Rusya ve İran'ın tepkisi ile karşılandı.[1]
Kuruluşu
[değiştir | kaynağı değiştir]23 Aralık 2017'de Amerika Birleşik Devletleri Merkez Kuvvetler (CENTCOM) komutanı General Joseph Votel, Suriye'deki ABD güçlerinin sınır güvenliği konusunda uzman, koalisyon yanlısı milisler için mevcut eğitim programını genişletmeyi planladıklarını açıkladı.[2] 13 Ocak 2018 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri öncülüğündeki Birleşik Ortak Görev Gücü-Doğal Kararlılık Harekâtı (CJTF-OIR) tarafından yapılan açıklamada; koalisyonun, 30 bin kişilik bir sınır gücü oluşturmak için Suriyeli müttefikleriyle çalışma yürüttüğü belirtildi. Gücün yaklaşık 15 binini, ana unsuru YPG'den oluşan Suriye Demokratik Güçleri'nin oluşturacağı, diğer yarısını ise orduya alınacak yeni savaşçıların oluşturacağı açıklandı. 230 kişilik ilk grubun eğitiminin ise sürdüğü bildirildi. Koalisyon sözcüsü Thomas F. Veale, bölgelerin etnik yapısı düşünülerek Kürtlerin daha çok Suriye'nin kuzeyinde, Arap grupların ise Irak sınırı boyunca konuşlandırılacağını açıkladı.[3][4]
Sınır güçlerinin komuta merkezi, kuzeyde ve doğuda Türkiye ve Irak sınır bölgesi, güneyde ise ABD destekli SDG ile Suriye hükümet güçleri arasında tampon bölge görevi gören Fırat Nehri vadisi boyunca konuşlandırılacağı ilan edildi. ABD öncülüğündeki koalisyon, Irak ve Şam İslam Devleti militanlarının "hareket özgürlüğünü ve yasadışı malzeme taşımasını" engellemek için Sınır Güvenlik Güçlerini oluşturacaklarını, böylece Suriye halkına yerel, temsili yönetimler kurmaları ve kendi topraklarında yeniden hak iddia etmeleri konusunda yardım etmeyi hedeflediklerini iddia etti.[5]
17 Ocak 2018'de Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanı Rex Tillerson yaptığı açıklamada, "Bazı kişiler yanlış konuştu. Bir sınır koruma gücü oluşturmamız hiçbir şekilde söz konusu değil" dedi. Tillerson ayrıca, Türkiye'ye bir açıklama borçlu olduklarını ve neden böyle bir tepki verdiklerini anladıklarını söyledi.[6] 18 Ocak 2018'de Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Suriye'de yeni bir ordu ya da konvansiyonel sınır muhafız gücü oluşturulmayacağı açıklandı. ABD'nin Suriye'deki yerel güvenlik güçlerini eğitmeye devam ettiği belirtilerek, eğitimlerin dönen mültecilerin güvenliği ve IŞİD'in, temizlenen bölgelerde yeniden ortaya çıkmaması için gerekli olduğu belirtildi. Bunun ise yeni bir ordu ya da konvansiyonel sınır muhafız gücü anlamına gelmediği iddia edildi.[7]
Amerika Birleşik Devletleri'nin Suriye'nin kuzeyinde Türkiye sınırı boyunca kurmayı planladığı düzenli ordu'nun, Türkiye'nin 20 Ocak 2018'de Suriye'nin Halep ilinin Afrin ilçesindeki PYD ve YPG'ye karşı başlattığı askeri harekâtın gerekçelerinden birisi olduğu iddia edildi.[8] Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Kommersant gazetesine verdiği röportajda Ankara'yı bu noktaya getiren şeyin ABD'nin dış politikası olduğunu öne sürerek, "ABD'nin Suriye'de attığı tek taraflı adımlar, Türkiye'yi çıldırttı" ifadesini kullandı.[9]
Mayıs 2018'de Suriye hükûmetine yakın El-Vatan ile Suriyeli muhaliflerin gazetesi Enab Baladi gazeteleri, Suudi Arabistan'ın YPG'nin öncülüğünde Suriye'nin kuzeyinde oluşturduğu Sınır Muhafızları Gücü'nü finanse etmeye başladığını belirttiler. Buna göre iki yıl süreyle görev yapacak muhafızların, kişi başı 200 dolar maaş alacağı iddia edildi.[10]
Tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]
İran - Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Behram Kasımi yaptığı açıklamada Amerika Birleşik Devletleri'nin aldığı kararın Suriye'nin içişlerine açık bir müdahale anlamına geldiğini ve bunun ülkedeki krizi daha da tırmandıracağını söyledi. Ayrıca yapılan açıklamada, "ABD, bölgedeki yıkıcı politikalarını gözden geçirerek, geç kalınmış olsa bile en kısa sürede Suriye'deki güçlerini çekerek ülke halkının geleceği konusunda kendinin karar vermesinin önünü açmalı. ABD'nin bu kararının, Suriye ordusu ve müttefiklerinin IŞİD ve El-Nusra gibi terör örgütlerine karşı belirgin ve önemli zaferler kazanmasının ardından gelmesi düşündürücüdür" ifadeleri kullanıldı.[11]
Rusya - Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Rusya'nın başkenti Moskova'da yaptığı basın toplantısında Amerika Birleşik Devletleri'nin aldığı karar ile ilgili olarak, kararın gerek Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi nezdinde gerekse de daha önce varılan anlaşmalarla bağdaşmadığını söyledi. Açıklamasında, "Türk ve İranlı meslektaşlarımız gibi biz de bu konuda ABD'den açıklama bekliyoruz. Bu tek taraflı ültimatom benzeri kararın Suriye'nin toprak bütünlüğüne zarar verebileceğini düşünüyoruz" ifadelerine yer verdi. Lavrov ayrıca bu planın "Suriye'nin, Türkiye ve Irak sınırında büyük bir bölgenin izole edilmesi anlamına geleceğini" belirtti.[12]
Suriye - Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, "Suriye, ABD'nin ülkenin kuzeydoğusunda bir silahlı milis grubu kurma kararını kararlılıkla kınıyor. Bu adım, Suriye'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik açık bir saldırıdır" denildi. Bakanlık ayrıca adımın uluslararası hukukun ciddi bir ihlali olduğunu ve ABD destekli milis grubunda yer alacak Suriye vatandaşlarının vatan haini olarak görüleceğini ve bu kişilere yönelik muamelenin de buna göre olacağını belirtti.[13] Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu genel sekreteri ve Suriye muhalefeti başmüzakerecisi Nasır el-Hariri ise ABD'nin sınır gücü planına tepki göstererek, "bu paravan oluşumun Suriye'nin gelecekte bölünmesine dair bir kapı aralayacağını" söyledi.[14]
Türkiye - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 15 Ocak 2018'de başkent Ankara'da yaptığı konuşmada sınır güvenlik gücü kurulacağı yönündeki açıklamalara tepki gösterdi. Erdoğan açıklamasında, "..Amerika ülkemiz sınırları boyunca terör ordusu kurduğunu ikrar etmiştir. Bize düşen de bu terör ordusunu daha doğmadan boğmaktır. Türkiye sınırı boyunca kurulacak bir terör yapılanmasının Türkiye'den başka bir hedefi olabilir mi? Amerika'nın artık kelime oyunlarından vazgeçerek niyetini açıkça ifade etmesinden memnuniyet duyarız.." ifadelerini kullandı.[15]
- 14 Ocak 2018'de Dışişleri Bakanlığı yaptığı yazılı açıklamada; "Sınır Güvenlik Gücü oluşturulması konusunda Koalisyon üyesi sıfatıyla Türkiye'ye danışılmadığını, kararın koalisyonun hangi üyelerinin onayıyla alındığının bilinmediği belirtilerek, Türkiye'nin ulusal güvenliğini ve Suriye'nin toprak bütünlüğünü tehlikeye atan bu tür girişimlerin asla kabul edilmeyeceği ve bu hatalı yaklaşımda ısrar edilmesi durumunda Türkiye'nin ülkesine yönelecek her türlü tehdidi bertaraf etmeye kararlı ve muktedir olduğu" belirtildi.[16] Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri Büyükelçilik maslahatgüzarı konu ile ilgili izahat istenmesi amacıyla Dışişleri Bakanlığına çağrıldı.[17] 17 Ocak 2018'de gerçekleştirilen Millî Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısı sonrasında yapılan yazılı açıklamada, "Türkiye'nin, sınırlarının hemen yanı başında bir terör koridoru oluşturulmasına ve bir terörist ordusu kurulmasına izin vermeyeceği, bu konuda gereken her türlü tedbirin alınacağı" ilan edildi.[18]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Tom Perry, Orhan Coşkun (14 Ocak 2018). "U.S.-led coalition helps to build new Syrian force, angering Turkey". Reuters. 16 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ Andrew Illingworth (23 Aralık 2017). "US forces to train Kurdish, Arab fighters in border security to prevent 'resurgence of ISIS'". AlmasdarNews. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ "US Plans For Border Security Force in Syria May Spawn Separatist Movement". Sputnik. 16 Ocak 2018. 20 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ Çamlıbel, Cansu (15 Ocak 2018). "ABD'den sınırda PYD'ye ordu!". Hürriyet. Erişim tarihi: 20 Ocak 2018.
- ^ "ABD'nin Suriye'de kurmayı planladığı sınır güvenlik güçleri hakkında bilinenler". BBC Türkçe. 17 Ocak 2018. 24 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2018.
- ^ "ABD: Suriye'de sınır koruma gücü oluşturmuyoruz". Deutsche Welle. 18 Ocak 2018. Erişim tarihi: 7 Şubat 2018.
- ^ "Pentagon: 'Suriye'de Yeni Bir Ordu Kurmayacağız'". Amerika'nın Sesi. 18 Ocak 2018. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "'Ordu açıklaması bardağı taşırdı'". Milliyet. 25 Ocak 2018. 8 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2018.
- ^ "Zeytin Dalı Harekâtı için Suriye'deki aktörler ne diyor?". BBC Türkçe. 22 Ocak 2018. 25 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2018.
- ^ "Suudi Arabistan, YPG öncülüğündeki sınır muhafızları gücünü finanse ediyor". Sputnik. 28 Mayıs 2018. 5 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018.
- ^ "İran'dan ABD'ye 'Sınır Gücü' tepkisi". Sputnik. 16 Ocak 2018. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ Abay, Emre Gürkan (15 Ocak 2018). "Rusya'dan ABD'ye 'Suriye'de yeni ordu' uyarısı". Anadolu Ajansı. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "Suriye: ABD'nin silahlı milis grubu kurma planı, toprak bütünlüğümüze yönelik açık bir saldırı". Sputnik. 15 Ocak 2018. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "Suriyeli Muhalifler: ABD'nin sınır gücü planı, Suriye'de parçalanmanın kapılarını açar". TRT Haber. 16 Ocak 2018. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "Erdoğan ABD'ye seslendi: 'Bize düşen o terör ordusunu boğmaktır'". CNN Türk. 15 Ocak 2018. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "No: 15, 14 Ocak 2018, Terör örgütü PYD/YPG komutasında sözde "Suriye Sınır Güvenliği Gücü" kurulacağı yönündeki beyanlar hk". Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "Son dakika haberi... ABD Büyükelçilik Maslahatgüzarı, Dışişleri Bakanlığı'na çağrıldı". NTV.com.tr. 10 Ocak 2018. 7 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2018.
- ^ "MGK'dan açıklama: Terörist ordusu kurulmasına izin verilemez". Star. 17 Ocak 2018. 8 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2018.