Spirogira
Spirogira (yaygın isimleri arasında "su ipeği", "denizkızı saçları" ve "battaniye yosunu" bulunur) helikal veya spiral düzenlenmiş kloroplastlarıyla tanınan, Zygnematales takımına ait bir ipliksi yeşil alg cinsidir. Spirogira türleri, 400'den fazla türü içermektedir ve genellikle tatlı su habitatlarında bulunur.[1] Spirogira'nın genişliği yaklaşık 10 ila 100 mikrometre olup, uzunluğu birkaç santimetreye kadar büyüyebilir. Genellikle göletler ve diğer durgun su kütlelerinin yakınında yeşil, kaygan yamalar olarak görülür.[1]
Genel Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Spirogira, nispeten berrak ve ötrofik sularda oldukça yaygındır ve kaygan ipliksi yeşil kütleler oluşturur. İlkbaharda, su altında büyürler, ancak yeterli güneş ışığı ve ısı olduğunda büyük miktarlarda oksijen üretirler ve bu oksijen kabarcıkları ipliklerin arasına yapışır. İpliksi kütleler su yüzeyine çıkar ve kaygan yeşil matlar olarak görülür. Spirogira'nın hücre duvarı, çekirdek, pirenoid ve spiral kloroplastları vardır.[1]
Üreme
[değiştir | kaynağı değiştir]Spirogira hem cinsel hem de eşeysiz olarak üreyebilir.[2] Vegetatif üremede, parçalanma meydana gelir ve Spirogira, yeni ipliklerin uzunluğunu artırmak için hücre bölünmesi geçirir.
Cinsel üreme iki şekilde gerçekleşir:
- Skalariform konjugasyon: İki veya daha fazla farklı ipliğin yan yana hizalanmasını gerektirir. Karşılıklı hizalanmış ipliklerden birer hücre, konjugasyon tüpleri olarak bilinen boru çıkıntıları yayar, bu tüpler uzar ve birleşerek konjugasyon kanalı oluşturur. Erkek hücre işlevi gören hücrenin sitoplazması bu tüp aracılığıyla geçer ve dişi sitoplazma ile birleşir, gametler birleşerek zigotsporu oluşturur.[3]
- Lateral konjugasyon: Gametler tek bir iplik içinde oluşur. Ortak enine duvara yakın iki bitişik hücre, konjugasyon tüpleri olarak bilinen çıkıntıları verir ve temas ettiklerinde konjugasyon kanalı oluştururlar. Erkek sitoplazması konjugasyon kanalı boyunca hareket eder ve dişi ile birleşir. Geri kalan süreç, skalariform konjugasyonda olduğu gibi devam eder.[4]
Türler
[değiştir | kaynağı değiştir]Günümüzde kabul edilen Spirogira türlerinden bazıları şunlardır:[5]
- Spirogyra abbreviata
- Spirogyra acanthophora
- Spirogyra adnata
- Spirogyra aequinoctialis
- Spirogyra africana
Popüler kültür
[değiştir | kaynağı değiştir]Amerikalı caz füzyon grubu Spyro Gyra, bu yosun cinsinin adını almıştır. Ayrıca, Brezilyalı Samba rock şarkısı "Spirogyra Story"de Jorge Ben tarafından bu alg türüne atıfta bulunur.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Jan Parmentier. "Spirogyra". Microscopy UK. 23 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ Transeau, E. N. (1951). The Zygnemataceae (fresh-water conjugate algae) with keys for the identification of genera and species, and seven hundred eighty-nine illustrations. Columbus, Ohio: Ohio State University Press. ss. 123-230. doi:10.5962/bhl.title.10220. 11 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ "Algaebase, entry for Conjugata". 11 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
- ^ "Algaebase, entry for Jugalis". 11 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2016.
- ^ "AlgaeBase entry for Spirogyra". 6 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
- ^ "Uma História Que Gira Em Torno De Uma Alga" (PDF) (Portekizce). 14 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Temmuz 2024.
