Sotol

Bu madde sotol bitkisinin alkollü bir içecek için nasıl kullanıldığı hakkındadır. Bitki hakkında botanik bilgisi için Dasylirion sayfasına bakınız.

Sotol şişeleri

Güney New Mexico'dan çiçekli bir sotol (Daisylirion Wheeleri) bitkisi.

Sotol, Chihuahuan çölünde (kuzey Meksika, batı Teksas) yetişen Kuşkonmaz familyasından Dasylirion cinsi bitkilerden elde edilen damıtılmış bir içkidir ve en yaygın olarak: kuzey Meksika, New Mexico, Arizona ve batı ve orta Teksas'ın Chihuahuan çölünde yetişen bitkinin Dasylirion wheeleri, Dasylirion durangense, Dasylirion cedrosanum ve Dasylirion leiophyllum, daha az yaygın olarak Dasylirion texanum ve Dasylirion lucidum (genellikle Çöl Kaşığı veya İspanyolca'da sotol, sereque, cucharilla veya palmilla olarak bilinir) çeşitlerinden üretilir. Sotol içkisi, Chihuahua'nın eyalet içkisi olarak bilinir; ancak içki Durango ve Coahuila'da da tüketilir. Sotol'un 2002'den beri kendi menşe adı vardır ve yalnızca Chihuahua, Coahuila ve Durango'da üretilebilir. Düzinelerce ticari örnek mevcuttur. Sotol içkilerinin üretimi, Palmilla olarak bilindiği Sonora, Oaxaca (Cucharillo) ve Texas Hill Country (Texas Sotol) gibi çeşitli bölgelerde Sotol Denomination of Origin dışında gerçekleşmektedir. Sotol'un popülaritesi arttıkça, daha fazla marka sahneye çıkmaya başlıyor.

Sotol Dasyliron türlerinden üretilir.

Sotol, Orta Meksika'da yaygın olarak üretilen el yapımı mezcallere benzer bir şekilde üretilir.

Etimoloji

Sotol, adını "palmiye ağacı" anlamına gelen Nahuatl dilindeki "Tzotolin" kelimesinden almaktadır. Zamanla bitkinin adı içkinin adı olarak kullanılmıştır.

Tarihçe

Ayrıca bakınız: Mezcal § Tarihçe

Chihuahuan Çölü'nün yerli halkı, Jumano Pueblos ve Lipan Apache gibi, yüzyıllardır bu geleneksel içeceği yapmaktadır. Chihuahua'nın diğer yerlileri, Rarámuri gibi, sotol suyunu 800 yıl kadar önce bira benzeri bir alkollü içeceğe fermente etmişlerdir.

Damıtma teknolojisi, 16. yüzyılda Manila kalyonları aracılığıyla batı Meksika'nın kıyı bölgelerine gelen erken dönem Filipinli göçmenler tarafından tanıtıldı. Başlangıçta Filipinli hindistan cevizi çiftçileri tarafından tubâ'yı "vino de coco"ya (hindistan cevizi özsuyu likörü) damıtmak için ayırt edici Filipin tipi imbikler kullanıldı. Bu teknoloji ve likör üretim bilgisi, hindistan cevizi plantasyonlarında çalışan yerli halklar tarafından edinildi. Daha sonra yerel içecekleri damıtmak için kullanıldılar ve bunun sonucunda mezcal ve sotol ortaya çıktı.

Huichol damıtıcısı (Lumholtz'un Meksika Seferi 1894-1897)

İçecek, 1994'e kadar Meksika'da yasadışıydı ve 2002'de menşe adı (DO) verildi. Meksika Endüstriyel Mülkiyet Enstitüsü (Mexican Institute of Industrial Property) tarafından yetkilendirilen DO'ya göre, Sotol yalnızca Chihuahua, Coahuila ve Durango'da üretilebiliyor. 2020'de Amerika Birleşik Devletleri, Amerika Birleşik Devletleri-Meksika-Kanada Anlaşması'nın son taslağı sırasında Meksika'nın DO'sunu tanımaktan kaçındı. Bu düzenleme, Teksas Senatörü John Cornyn'in talebi üzerine yapıldı. Teksas'taki damıtımevleri, Meksika Sotoleroları, Meksika eyaleti ve Federal hükümetleri ve destekçilerinin karşı çıkmalarına rağmen, aynı ad altında içki üretiyor. Dasylirion bitkilerinin sürdürülemez hasadı ve kültürel ödenek suçlamaları başlıca eleştirilerdir. Bir Meksika sotolerosu, "Amerikalılar istediklerini yapabilirler, ancak ona sotol diyemezler, Sotol bize aittir." demiştir.

Sotol, son yıllarda ünlü müzisyen, aktör ve tasarımcı Lenny Kravitz'in Pernod Ricard'a ait Casa Lumbre damıtımevinde üretilen Nocheluna Sotol markasına ortak olmasıyla gündeme geldi.

Üretim

Sotol damıtımı için bir Huichol imbiği, Filipin imbiğinin değiştirilmiş bir versiyonu (yaklaşık 1898).

Çöl Kaşığı, Agave gibi ekilmez. Vahşi doğada kendi kendine yetişen bitkiler hasat edilir. Bu sebeple, gübre kullanılmaz ve pestisit içermez. Bitki 100 yaşına kadar yaşayabilir ve olgunlaşması yaklaşık 15 - 25 yıl alır ve bitki başına sadece bir şişe sotol verir. Genellikle deniz seviyesinden 3.000 ila 6.500 fit (1.000-1.150 metre) yükseklikteki Chihuahuan çöl çayırlarındaki kayalık yamaçlarda yetişir. Yaşamı boyunca sadece bir kez çiçek açan agave'nin aksine, sotollar birkaç yılda bir çiçek sapı üretir. Bitki olgunlaştıktan sonra, mezcal veya tekila yapılacağı zaman agave bitkileri gibi hasat edilir. Ancak hasat edilen agaveden farklı olarak, dasylirion wheeleri hasadı kökü bozulmadan bırakılarak yapılabilir. Dış yapraklar çıkarılarak merkezdeki çekirdek ortaya çıkarılır ve bu çekirdek damıtımevine götürülür. Bu piña'lar, karmaşık karbonhidratları fermente edilebilir şekerlere parçalamak için pişirilmeleri gerektiğinden agave'den elde edilenlere benzerdir. Bu genellikle piña'ların volkanik kayalarla kaplı ve odun ateşiyle ısıtılan yeraltı çukurlarında kavrulmasını veya buharda pişirilmesini içerir. Bu adım, nihai ürüne dumanlı bir tat verebilir.

Sotol, ABD'nin Teksas eyaletinde de üretilir.

Üç ila dört gün pişirilir, ardından yumuşayan piña'lar suyunu ve liflerini serbest bırakmak için ezilir veya öğütülür. Bu genellikle mekanik bir parçalayıcı veya bir eşek veya at tarafından çekilen büyük bir taş tekerlek olan geleneksel bir tahona kullanılarak yapılır. Ezilmiş piña'lar, genellikle ahşap veya paslanmaz çelikten yapılmış açık fermantasyon fıçılarına yerleştirilir ve doğal maya (bazı üreticiler Şampanya mayası kullanır), şekerleri birkaç gün boyunca alkole fermente eder (genellikle ormanda çölden daha uzun). Elde edilen sıvıya mosto denir. Sotolero (sotol damıtımcısı), mostonun hazır olduğunu dinleyerek ve tadarak bildiği için çok pratiktir.

Fermente edilmiş sıvı daha sonra alkolü safsızlıklardan ayırmak için damıtılır. Geleneksel yöntemler bakır veya toprak kap imbikleri kullanırken, modern üreticiler paslanmaz çelik imbikler kullanabilir. Sotol genellikle iki kez damıtılır (bazı üreticiler 3 kez damıtır) ve damıtmadan hemen sonra şişelenebilir (joven veya blanco olarak) veya reposado (en az 2 ay dinlendirilmiş) veya añejo (en az bir yıl dinlendirilmiş) üretmek için meşe fıçılarda dinlendirilebilir. Çok geleneksel bir işlemde, sotolero sıvının bir kısmını bir inek boynuzuna, sonra ikinci bir boynuza ve tekrar geri dökerek ortaya çıkan "incilerin" veya küçük kabarcıkların boyutunu ve konumunu inceler. Bu, onlara şişeleme alkol oranına ulaşıp ulaşmadığını söyleyecektir.

Curados adı verilen sotol infüzyonları yaygındır ve içeceğin yabani damiana'dan peyote'ye kadar yerel otlar, baharatlar veya meyvelerle tatlandırılmasıyla yapılır. Yılan zehriyle aşılanmış sotollar bile bulabilirsiniz, bazen bir sağlık ilacı olarak satılır, ancak gerçekte mezcal'e solucan koymak gibi bir hiledir."

Her sotol farklıdır, ancak genel olarak, çam parlaklığı, misk ve topraksı nitelikler ve jalapeño yeşilliği bekleyebileceğiniz canlı, çimenli, sıradışı bir içkidir. Dumanlıdan bitkisel olana kadar değişebilir ve belirgin profilleri barmenlerin favorisidir. Geleneksel olarak, küçük bardaklarda, muhtemelen yanında bir bira ile sade olarak tüketilir, ancak bugün onu, kuzeni Tekila ile bir kokteylde eşleştirmeniz daha olasıdır.

Sotol satışları 2022'de +%17 büyüdü ve IWSR, 2022 ile 2027 arasında Sotol için +%6 CAGR (Yıllık bileşik büyüme oranı) büyümesi öngörüyor.

Türler

Sotol Blanco (Plata)

Yaş sınıflandırmaları:

• Plata (Blanco) – Olgunlaştırılmamış, damıtıldıktan sonra doğrudan şişeye aktarılmış.
• Reposado (dinlendirilmiş) – Birkaç aydan bir yıla kadar olgunlaştırılmış.
• Añejo – En az bir yıl olgunlaştırılmış.

Miksoloji

Sotol sek olarak veya buz ile tüketilse de kokteylerde de kullanılmaktadır.

• Tekila gibi, limon suyu ve tuz
• Margarita kokteyli yapımında
• Espresso martini kokteyli yapımında
• Sangrita yanında shot olarak
• Mojito kokteylinin yapımında
• Carajillo yapımında
• Bessame Mucho yapımında
• Mal de Amores yapımında
• Çeşitli narenciye meyve sularıyla birlikte, diğer alkolllü içeceklerin yerine kullanılabilir.

Tadım notları

Sotol bir çok Daisylirion bitki çeşidinden yapılır ve her biri çok farklı tat profillerine sahiptir. En çok tercih edilen Dasylirion wheeleri bitkisinden yapılan sotolların genel tadım profili aşağıdaki gibidir:

Yabani otlar, kurutulmuş çekirdekli meyveler, karamel, bal ve narenciye ve kakao notalarıyla dengelenmiş hafif bir tatlılıkla taze mineralliği ve meşe odununun yumuşak ve karmaşık bir dengesi şeklinde açıklanabilir.

Ayrıca bakınız

• Tekila
• Mezcal
• Kaçak içki

Dış bağlantılar

• Sotol markalarının incelemeleri.
• A.B.D. pazarına giriş hazırlıkları